Soma Maden Katliamı davasında Can Gürkan'a ödül gibi tahliye kararı

Dilek OMAKLILAR
İzmir

Türkiye tarihinin en büyük toplu işçi katliamı olan ve 301 kişinin yaşamını yitirdiği Soma Maden Katliamı’nda bir skandal karar daha çıktı. 5’i tutuklu 51 sanıklı davanın temyiz başvurusunu inceleyen İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, mahkemenin verdiği kararı onadı. Mahkeme, Soma Kömür İşletmeleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan’ı tahliye etmesinin yanı sıra şirketin 3 yıl maden işletmeme cezası kararını da kaldırdı. Karara aileler tepki gösterirken Soma davası avukatlarından Nergiz Tuba Aslan, “İstinaf mahkemesi aslında sermayeye hizmet edecek bir kararının altını kalın çizgilerle çizmiş oldu” dedi.

"MAALESEF ŞAŞIRTMADI"

Evrensel’e konuşan Soma davası avukatlarından Nergiz Tuba Aslan, “İstinaf mahkemesinin vermiş karar, bu süreçte çok da şaşırtıcı değil bizim açımızdan. Yerel mahkemenin açılmış ve devam eden davada tüm deliller toplanmış olmasına rağmen, olası kastla insan öldürme fiilini ve yaralama fiilini işledikleri sabitken, özellikle üst düzey yöneticilerin gerekçesinde ayrıntılı olarak tarif etmesine rağmen yine sermayeden yana bir tavır göstererek bizi şaşırtmadı” dedi.

Aslan, “Çok öfkeliyiz. Verilen komik miktardaki cezaların adaletle, kamu vicdanıyla bağdaşması mümkün değil. Bu kadar ağır bir dosyada, bu kadar ağır bir sonucu olan katliamda patrona verilen 15 yıllık cezanın zaten fiilen infazının dolduğu aşikar. İstinaf mahkemesi de etkili bir inceleme yapmaksızın, duruşma bile açmaksızın kağıtlar üzerinden bir karar vermeyi tercih etti. Yüksek ihtimalle ailelerin gözlerine bakmaktan çekindiler, başka bir açıklaması yok” diye konuştu.

Şirket patronlarına 3 yıl boyunca maden işletmeme cezasının reddedilmesi kararını da değerlendiren Aslan, “İstinaf mahkemesi sermayeye hizmet edecek bir kararın altını kalın çizgilerle çizmiş oldu. Can Gürkan şu an fiilen yeni bir maden işletmeciliği yapabilecek durumda” dedi.

Davada bir üyenin karara muhalefet şerhi koyduğunu söyleyen Aslan, “Olası kastla ve yaralamadan verilmesi gerektiği ve tahliye edilmemesi gerektiği yönünde bir üyenin de muhalefet şerhi var” dedi.

YARGITAYA TAŞINIYOR

Dosyanın Yargıtay aşaması ile devam edeceğini ifade eden Aslan şöyle konuştu: “Dosyayı elbette ki Yargıtaya taşıyacağız. Umudumuzu yitirmiyoruz. Aileler hâlâ ölen canları için adalet istemeye devam ediyor. Bizler de onlar adalet arayışını sürdürdükleri sürece Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) olarak yanlarında olacağız her zaman, mücadeleye devam edeceğiz.”

AVUKAT SELÇUK KOZAĞAÇLI HAPİSTE, CAN GÜRKAN SERBEST

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Manisa’da yaptığı bir mitingde konuşmasından 5 gün sonra gözaltına alınan ÇHD başkanı ve aile avukatları sözcülerinden Selçuk Kozağaçlı’yı hatırlatan Aslan, “Kozağaçlı’ya yöneltilen suçlamalardan biri de Soma davasını takip etmekti. Yakın zamanda birçok hukuka aykırı, düzmece delil olmasına rağmen mahkeme hiçbir talebimizi kabul etmeksizin jet hızıyla avukat arkadaşlarımıza çok ağır cezalar verdi. Selçuk Kozağaçlı da 11 yıl 3 ay ceza aldı ve şu anda hapiste. Bir yandan davanın avukatlarına hızla düzmece suçlamalarla cezalar yağdırılırken bu çok ağır bir katliamın sorumluların bu şekilde komik cezalarla ödüllendirilmesi de kabul edilir değil” dedi.

"ÖLDÜRMEK BU KADAR KOLAY MI?"

Soma Katliamı’nda yakınlarını kaybeden aileler de karara büyük tepki gösterdi. Gazetemize konuşan İsmail Çolak, “Ne söyleyeyim ki verilen karar kabul edilir bir karar değil. Davanın savunucusu çok değerli Avukatımız Selçuk Kozağaçlı hapiste 301 kişinin katili ise serbest. Bunu anlamak mümkün değil, vicdana sığmaz. Temennimiz hiçbirinin salıverilememesi, zaten temenniden öte zaten adaletli olanı da bu. Gerçek adaletin tecelli etmesini istiyoruz. Sermayenin yanında bir kara. Hak hukuk diyoruz ama karar da ortada işte” dedi. Katliam’da oğlunu yitiren Gülten Kavas ise, “O 301 kişi boşuna ölmüş, bu nasıl bir karardır. Öldürmek bu kadar kolay mı? Bir kişinin bunca kişinin ölümüne sebebiyet vermesinin ardından 5 yılda tahliye diliyorsa ne yapalım? Bu nasıl bir adalet? Türkiye’de adalet olsaydı biz bu durumda olmazdık.”

"SANIKLAR OLASI KAST İLE CEZALANDIRILMALI"

İstinaf mahkemesinin kararını değerlendiren Emek Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Hukukçu Levent Tüzel, “Devlet sorumlularının yargılanmayışı itiraz konusuydu. Sanıkların ise olası kastla cezalandırılması, her bir ölümden ayrı ayrı cezalandırılması gerekir” dedi.

Tüzel, “Bir mahkeme üyesi, bilirkişi raporları vs. esas alarak, ‘Bu kazanın olması öngörülürdü. Sanıkların olası kasttan cezalandırılması ve tahliye taleplerinin reddi’ yönünde çoğunluk görüşüne karşıyım diyor. ‘Tahliye kararına katılmıyorum’ diyor. Bence yaralanan ailelerin avukatlarını esas almış. Bu safhada kalmayacak, hukuk yargılaması açısından süreç devam edecek” diye konuştu.

“Dava süreci boyunca mahkeme üzerinde epeyce baskı ve müdahaleler oldu” diyen Tüzel şöyle konuştu: “Heyetler değiştirildi. İşletmeye ruhsat verilmesi, işletmenin çalışmasının denetlenmemesi, en iyi ocak olarak nitelenmesi, dönemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın yargılanmayışı bizim için tartışma ve itiraz konusuydu. Bu felaketin, katliamın, toplu iş cinayetinin vahameti karşısında istinaf mahkemesinin kararı kabul edilemez. Muhalif üyenin işaret ettiği tespitlere ve sanıkların olası kastla cezalandırılması, her bir ölümden ayrı ayrı cezalandırılması gerekir. Avukat arkadaşlar temyiz yolunu takip edecektir.”

YENİ SUÇLARA YENİ YOL...

Tüzel, “Mahkemenin aldığı kararla Can Gürkan’ın tekrar maden işletebilecek olması ne anlama geliyor” sorumuzu ise, “Maden sahasında yeniden üretim yapılması ve sabıkalı tekel yöneticilerinin yeniden bu alanda benzer suçları işlemesine yol veriliyor. Bu da kabul edilemez bir durum. Ama arkasında bir sistem var. Kapitalist sistemin efendileri, tekelci sermaye ve onun hukuk düzeni bu sömürü çarklarının dönmesine bir kez daha yol veriyor” diyerek yanıtladı.

18 Nisan 2019

"KATLETTİĞİ İŞÇİ BAŞINA 6 GÜN YATTI"

Tahliye kararının ardından tepkiler art arda geldi. Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) tarafından yapılan açıklamada, “Can Gürkan’ın tahliyesi hukuki bir karar değil, düzenin sermaye ile emek arasındaki tercihinin bir ifadesidir” denildi. CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, “301 canı katletti her işçi için sadece 6 gün yatıp çıktı! Bu kabul edilemez” ifadeleriyle tepki gösterdi. CHP Grup Başkan Vekili ve Manisa Milletvekili Özgür Özel ise, “Tüm siyasi partilerin ve kamu vicdanının üzerinde ulusal uzlaşıyla durduğu bir başka konu da, suçluların en ağır şekilde cezalandırılması gerektiğiydi. 13 Mayıs 2014’te ve o tarihten sonra neredeyse her gün, ‘Unutursak yüreğimiz kurusun’ denmişti. Bugün artık yüreklerin kuruduğu gündür” dedi.

AİLELER KARARA TEPKİ GÖSTERDİ

Soma 301 Madenci Aileleri Derneği Beş yol madenci anıtının önünde basın açıklaması düzenledi. Açıklamayı Dernek Başkanı İsmail Çolak okudu. Çolak, "13 Mayıs 2014 ülkemizin ve dünyanın en büyük işçi katliamıdır. Tam 4 yıl yaz kıs demeden davamıza sahip çıkarak adalet aradık, sorumlular yargılansın istedik. Ama olmadı sorumlular bir bir tahliye edildi. Önce mahkeme heyetini değiştirdiler gelen mahkeme heyetini 11 temmuz 2018 deki karar duruşmasında verdiği karar bizleri ve kamu vicdanını zedeleyerek bizleri ve adaleti göçük altında bırakmıştır" ifadelerini kullandı.

Aileler, "İstinaf mahkemesi yargıdan mal kaçırır gibi alelacele dosya üzerinden bir ara kararla soma maden katliamının bir numaralı sanığı soma A.Ş’nin patronu Yönetim kurulu başkanı Can Gürkan’ı düzmece bir kararla tahliye ederek maden işletebilir ruhsatını yeniden verdi. Bu karar yeni katliamların önünü açabilir bu karara itiraz ediyoruz. Davayı bir üst mahkemeye taşıyacağız. Adaleti göçük altından kömür çıkarır gibi yer üstüne çıkaracağız” dedi.

DAVADA NE OLMUŞTU?

Soma’da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen Maden Katliamı’nda, 301 madencinin yaşamını yitirmesinin ardından başlatılan adli soruşturmada, haklarında, “Olası kastla öldürme”, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma”, “Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama” suçlarından 301 kez, 2 yıldan 25 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılan toplam 51 sanık, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandı. 11 Temmuz 2018’de Salih Pehlivanoğlu başkanlığındaki mahkeme heyeti kararını açıkladı.

Soma Kömür İşletmeleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan’a 15 yıl, Soma Kömür İşletmeleri AŞ Genel Müdürü Ramazan Doğru’ya 22 yıl 6 ay, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı’ya 22 yıl 6 ay, İşletme Müdürü Akın Çelik’e 18 yıl 9 ay, Maden Mühendisi Ertan Ersoy’a 18 yıl 9 ay hapis cezası verildi. Bunun yanı sıra Can Gürkan, 3 yıl süreyle maden faaliyetlerinde bulunmaktan men edildi. Ayrıca tutuksuz sanıklardan emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik’e 11 yıl 8 ay, Maden Mühendisleri Yasin Kurnaz ve Hilmi Kazık’a 10 yıl 10’ar ay, Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Sevinç, çalışanlardan Hilmi Karakoç, Mehmet Eres, Hüseyin Alkan, Fuat Ünal Aydın’a 8 yıl 4’er ay ve Murat Bodur’a 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Aralarında Alp Gürkan’ın da bulunduğu 37 kişi ise beraat etti.

KATLİAMIN YOLU BÖYLE AÇILDI

Katliam sonrasında Soma’da uygulanan ‘dayıbaşılık’ sistemiyle ‘hadi hadi’ denilerek işçilerin üretime zorlandığı, üretim arttıkça ‘dayıbaşının’ prim aldığı, işçilerin yeterli eğitim verilmeden ocağa indirildikleri, gaz maskelerinin çalışmadığı, kullanılan malzemelerin kalitesiz olduğu, kaza anında işçileri koruyacak yaşam odalarının bulunmadığı, çalıştıkları yerlerin gerektiği gibi denetlenmediği, kazanın günlerce öncesinden öngörülmesine, dile getirilmesine rağmen hiçbir şey yokmuş gibi üretime devam edildiği, ocakta hazır bekletilen bir kurtarma ekibinin olmadığı ortaya çıkmıştı.

Soma davasının gerekçeli kararı: 301 madenci, bilerek ölüme gönderildi