MMO: Sanayi dipte, işsizlik zirvede

Kriz sanayi odaklı derinleşiyor. İnşaata girdi veren sektörler ile iç talebi hızla daralan dayanıklı tüketim malı üreten sektörler krizden en olumsuz etkilenenler arasında.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), her ay iktisatçı-yazar Mustafa Sönmez’in katkısıyla hazırladığı sanayinin sorunları bülteninin 49’uncusunu, yerel seçim iptali sonrası yaşanan ekonomik türbülansa ve tırmanan işsizlik konusuna ayırdı.

Ağustos 2018-Şubat 2019 döneminde,  6 ayda sanayide işini kaybedenlerin sayısı ise 342 bine çıktı. Sanayide, artan döviz fiyatlarıyla birlikte maliyet artışlarının fiyatlara yansıtıldığı ve sanayici fiyatlarındaki artışın ortalama yüzde 30 yıllık büyüklüğe ulaştığı vurgulanıyor.

‘BEKLE-GÖR’ TÜRBÜLANSI

Raporda İstanbul seçim kararının ekonomiye etkisine ilişkin şu tespit yer aldı: “31 Mart yerel seçimleri sonrasında CHP adayının kazandığı seçimlere rejimin itirazları, 35 günlük bir ‘bekle-gör’ süresine mâl oldu. YSK’nın 6 Mayıs’ta uluslararası hukuk garabeti olarak nitelenen gerekçe ile seçimleri iptal etmesi ve seçimin 23 Haziran’da yenilenmesini karara bağlaması ise topyekûn bir türbülansa kapı aralandı. En şiddetli sarsıntı ise ekonomide, sanayide yaşandı.”

Ayrıca üretim maliyet artışlarına dikkat çekildi: “Sanayicinin ürettiği ürünlerde yaptığı fiyat artışları, yani Yurt İçi Üretici Fiyatları,Yİ-ÜFE, döviz artışlarıyla yeniden tırmanma sinyalleri veriyor. Nisan ayında sanayici fiyatları yıllık olarak yüzde 30.1 arttı. Alt sektörlerde en yüksek fiyat artışları, petrol ürünleri, kimya, otomotiv gibi ithalata bağımlı alt sektörlerde görüldü ve yüzde 35-40 dolayında yıllık fiyat artışları gözlendi.”

ANALİZİNDE ÖNE ÇIKAN TESPİTLER

• Sanayinin üretim cephesinde pek düzelme görülmüyor. Türkiye İstatistik Kurumu, Ocak-Şubat-Mart aylarını kapsayan ilk çeyrekte, sanayi üretim endeksinin 2018 ilk çeyreğine göre yüzde 6’ya yakın gerilediğini ortaya koydu.
• 2019 ilk çeyreğinde imalat sanayisindeki düşüş yüzde 6’yı buldu. Bu düşüş alt sektörlere göre analiz edildiğinde, bir önceki çeyrekte görüldüğü gibi, inşaata girdi üreten çimento, seramik, cam gibi sanayi dallarında daralma öne çıkıyor.
• İmalat sanayisinin alt dallarından otomotiv (motorlu kara taşıtı sektörü) de döviz fiyatlarındaki sert artışın girdi ithalatını, dolayısıyla üretici ve tüketici fiyatlarını yükseltmesinden etkilendi. Daralan iç talep, üretimi yüzde 11’in üstünde geriletti. Aynı gerileme beyaz eşyayı içeren metal sektöründe (fabrikasyon metal)  yüzde 9’u buldu.
• Sanayide üretim cephesinde kararan tablo, istihdam-işsizlikte de gözleniyor ve işsizlik hızla tırmanarak zirveye ilerliyor.
• Mevsimsel etkilerden arındırıldığında Ağustos 2018-Şubat 2019 arasında istihdam kaybı 740 bini bulurken bunun 342 bini sanayiden kaynaklandı. Sanayide 6 ayda 342 bin kişi işini kaybetti. (EKONOMİ SERVİSİ)

Gençlerde işsizlik oranı yüzde 20,3 oldu

%%83961%%