Romanya’ya çalışmaya götürülen işçiler: Yöneticilere uçak, bize otobüs

Hasret Gültekin KOZAN
Kocaeli

Yurt içinde Kocaeli, Mersin, Manisa ve Bolu’daki tesislerinin yanı sıra son yıllarda yurt dışında sayısı hızla artan fabrikalarıyla da büyüyen, Yıldızlar Holdinge ait Yıldız Entegre’nin Kocaeli’deki fabrikasında çalışan işçiler, çalışmak üzere Romanya’daki fabrikalara otobüsle gittiklerini anlatıyor. Yolculuğun saatler sürdüğünü anlatan Yıldız Entegre işçileri, firma yöneticilerinin ise uçakla gittiğini söyledi.

Romanya’da toplam 170 milyon avroyu bulan yatırım harcaması ile son 10 yılın en büyük yatırımcısı ödülü alan Yıldız Entegre, 2017 yılında Balkanlar’da ve Orta Avrupa bölgesinde daha ‘güçlü’ konuma gelmek için Slovenya’da da yatırım kararı alındı. Slovenya ve Romanya yatırımlarının dışında Rusya’daki fabrikada da yatırım süreci devam ediyor. Türkiye’nin en büyük 50 sanayi şirketi içerisinde yer alan Yıldız Entegre, dünyada orman ürünleri sektöründe yer alan ilk 10 şirket arasında olmakla övünürken, işçiler ise çalışma koşullarından dert yanıyor.

Şirketin ‘amiral gemisi’ olarak nitelendirdiği Kocaeli’nin Kartepe ilçesinde bulunan tesiste 6 yıldır çalışan bir işçi, şikayetçi olmalarına rağmen işçilerin Romanya’ya gitmek zorunda olduğunu belirtti. Romanya’ya giden işçilerin buraya göre bir nebze daha iyi ücret aldığını, geçim derdinde olan işçilerin sık sık Romanya’ya gidip geldiğini ifade eden işçi, “Orada sabit işçiler de var, sürekli oradalar. Buradan da değişmeli olarak işçi götürüyorlar, 1 ay durup geri geliyorlar, sonra başka işçiler gidiyor. Giden arkadaşların dediğine göre normal turist vizesi çıkarıyorlar. Ayrıca maliyet yüksek oluyor diye işçileri kara yoluyla götürüyorlar buradan ama yönetici kadro uçak ile gidiyor. İnsanlara yolda eziyet çektiriyorlar. Tabii işçiler oraya gittiklerinde daha iyi ücret alıyor, o yüzden de gidiyorlar. İnsanlar şikayetçi ama gidiyorlar, sonuçta geçinmek için para lazım, ses çıkarmıyorlar” dedi. 

"KOCA FABRİKADA ATÖLYE TARZI ÇALIŞIYORUZ"

Fabrikada düzensiz bir çalışma sisteminin olduğunu belirten işçi, “Çay saati ya da mola saati denen bir şey yok. Sigara içmeye bile gidemiyorsun, gidersen tutanak tutuyorlar sana. Öyle olunca da işçiler kafalarına göre iş az olunca molaya gidiyor, iş yoğun olunca kimseyi salmıyorlar. Koskoca fabrikada atölye tarzı çalışıyoruz. Damlaya damlaya büyüdüler, bizden kıstıklarıyla. Hiçbir şekilde değer yok işçiye. Engelli kadrosunda çalışan işçiler yeri geldiği zaman tezgahlarda çalıştırılıyor. Makineyi tam kullanmıyorlar ama işin başındaki işçiye yardım ediyor. Onlar da iyi kötü çalışıyoruz diyerek ses çıkarmıyorlar” dedi.

"7-8 AYDIR PRİM ALAMIYORUZ"

Başka bir Yıldız Entegre işçisi ise Romanya’ya götürülen işçiler için oradaki yetkililerin baskısıyla çalışma izni alındığını söyledi. İşçi, “Önceden hem işçi hem de yöneticiler uçakla gidiyordu, maliyet bahane edilerek işçiler otobüsle götürülmeye başlandı” dedi. Ağaç-İş Sendikası ile fabrika yönetimi arasında toplu iş sözleşmesi sürecinin tıkandığını belirten işçi, “7-8 aydır prim alamıyoruz. Akhisar ve Mersin fabrikalarında çalışanlar prim alıyor ama biz alamıyoruz. Çay saatini önceki sözleşmede de yazmamışlar, öyle bir şeyimiz yok” ifadelerini kullandı. 

Daha önce Yıldız Entegre’de çalışmış ve hatta Romanya’ya gitmiş bir başka işçi ise şu an Romanya’ya götürülen işçilerin ilk dönem alınan ücretin altına çalıştırıldıklarını söylüyor. Eski Yıldız Entegre işçisi, “İşçiler Romanya’ya otobüsle götürülmekten memnun değil, neyse parası biz verelim diyenler dahi olmuş. Benim zamanımda uçak ile gidilirdi, sadece orada yönetim kadrosu daha iyi otellerde kalırdı, biz daha sıradan pansiyonlarda konaklardık. Bir net, iki brüt maaş alıyorduk o zaman ama şimdi bir net, bir buçuk brüt almaya başlamış arkadaşlar. Ayrıca yetkinlik ve üretim primleri kaldırılmış” dedi.

AĞAÇ-İŞ: OTOBÜSLE GİDİŞLER BİR SEFERE MAHSUS OLDU

Fabrikada örgütlü olan Ağaç-İş Sendikası Kartepe Şube Başkanı Cengiz Türker’e işçilerin şikayetlerini sorduk. Türker’in söyledikleri şöyle: “Otobüs olayı bir sefere mahsus yapıldı, kaldırıldı, işçiler de uçakla gidiyor artık. İtiraz olunca işçilerden, düzeltildi o. Ama maaş olayı doğru. Bir net, iki brüt alıyordu işçiler; bu bir net, bir buçuk brüte düşürüldü. Biz şu anda sözleşme aşamasındayız, ara bulucu dönemindeyiz. Sözleşme aşamasında olduğumuz için primler askıya alındı. Anlaşma yapılacak rakama göre geriye dönük yetkinlik ve üretim primleri ödenecek. Çay saati durumunu takip ediyoruz, çay saatinin olmasına dair yeni sözleşmede taleplerimiz var. Görüşmelerde ara bulucu da olmadı, bekliyoruz. Uzlaşma yönündeyiz biz ama işverenden şu anlık bir hareket yok. Uzlaşalım diye bekliyoruz ama anlaşma da olmazsa ne gerekiyorsa yapacağız.”