Latin Amerika’da milyonlar sosyal kesinti politikalarına karşı ayakta

Geçtiğimiz hafta birçok Latin Amerika ülkesi kitlesel protestolara sahne oldu. Arjantin, Honduras, Şili ve Brezilya gibi sağcı ve ABD yanlısı hükümetlerin bulunduğu ülkelerde ekonomik ve sosyal sorunlara karşı yaygın grevler ve kitlesel gösteriler gerçekleştirildi.

KRİZDEKİ ARJANTİN’DE ‘YOKSULLUĞU DURDUR’ GREVİ

Arjantin’de 29 Mayıs’ta sağcı Devlet Başkanı Mauricio Macri hükümetine karşı düzenlenen 5. genel grev nedeniyle ülke genelinde toplu taşıma araçlarının yanı sıra havaalanlarında hizmet verilmedi, okullar açılmadı, hastanelerin sadece acil servisleri çalıştı. Genel İş Konfederasyonunun (CGT) çağrısıyla ülke çapında gerçekleştirilen genel greve çok sayıda sendika katıldı. Bankalar da hizmet vermedi. Macri dönemindeki ‘en büyük ve yaygın’ genel greve katılım oldukça yoğun oldu. Yerel medyada çıkan haberlerde özellikle pilotların greve katılımının ‘yüzde 100’ olduğu ve bunun ‘tarihi’ bir katılım olduğu vurgulandı.

Başkent Buenos Aires’in çeşitli yerlerinde de on binlerce emekçinin katıldığı hükümet karşıtı protesto ve yürüyüş düzenlendi. Eylemler de “Macri’ye yeter, IMF’ye yeter” dövizleri dikkat çekti. Sendikacılar hükümeti artan yoksulluğa karşı acil önlem almaya çağırdı.

Hükümet temsilcileri grevlerin ülkenin ekonomisine zarar verdiğini ileri sürerken sendikacılar ise “Kapristen değil ihtiyaçtan grev yapıyoruz” yanıtını verdi.

Ekonomik krizdeki Arjantin’de enflasyon yüzde 55’e kadar yükselmişti. Sağcı Mauricio Macri hükümeti ise iki dönemdir kemer sıkma politikaları ile ülkedeki ekonomik sorunların faturasını emekçilere kesiyor. Bu süreçte binlerce kamu emekçisi de işten atıldı.

29 Mayıs 2019

BREZİLYA’DA EĞİTİMDE KESİNTİLER PROTESTO EDİLDİ

Arjantin’den bir gün sonra, 30 Mayıs’ta da bu kez komşusu Brezilya’da yüz binler sokaktaydı. Yeni hükümete gelen, faşist eğilimli Jair Bolsonaro hükümetinin eğitim bütçesi kesintileri ikinci kez protesto edildi. Öğrenciler ve öğretmenler, 21 eyalette yüzden fazla şehirde, eğitim bütçesi kesintisine karşı yürüyüş düzenledi. Brezilya Ulusal Öğrenci Birliği (UNE) tarafından düzenlenen eylemlere, hükümetin sosyal güvenlik reformuna karşı çıkan işçi sendikaları da destek verdi. Eğitim Bakanı Abraham Weintraub eylemleri “İdeolojik savaş” olarak nitelendirdi.

Brezilya Eğitim Bakanlığının nisan ayında açıkladığı, temel eğitim ve yükseköğretimdeki elektrik, su ve araştırma faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi gibi zorunlu olmayan harcamalardaki kesintiler 15 Mayıs’ta ülkenin bütün eyaletlerinde öğrenciler ve öğretmenler tarafından protesto edilmişti.

1 Haziran 2019

HONDURAS’TA SAĞLIK-EĞİTİM REFORMUNA KARŞI MÜCADELE

Orta Amerika ülkesi Honduras’ta da emekçiler, 30-31 Mayıs günlerinde hükümetin sağlık ve eğitim politikalarına karşı grev ve kitlesel eylemler yaptı. Binlerce öğretmen ve sağlık çalışanı tarafından ülkedeki sağlık ve eğitim sektöründe planlanan reformlara karşı düzenlenen protestolarda en az 25 kişi yaralandı. Doktor ve öğretmenler, reformların özelleştirmeye ve öğretmenler ile doktorların toplu işten çıkarılmalarına yol açabileceğinden endişe ediyor.

Doktorlar sendikası Honduras Tıp Birliği (CMH) ve öğretmenler sendikası Honduras Öğretmen Örgütleri Federasyonu (FOMH), geçen ay sonunda, Ulusal Kongre tarafından onaylanan eğitim ve sağlık hizmetlerinin özelleştirilerek yeniden yapılandırılmasına yönelik aldığı karar üzerine ulusal grev çağrısı yapmıştı. CMH ve FOMH, yaptıkları açıklamalarda, Ulusal Kongrenin aldığı kararları kabul etmeyeceklerini vurgulamıştı. Sendikalar ayrıca Honduras halkının eğitim ve sağlık hizmetlerini savunmak için bütün meslek odalarından destek istemişti.

Öte yandan başkent Tegucigalpa’daki eylemlerde ABD Büyükelçiliğinin giriş kapısı önünde lastikler ateşe verildi. Honduras’ta 2009 yılında sosyal demokrat hükümete karşı ABD destekli darbe yapılmış ve ABD yanlısı sağcı hükümet başa geçirilmişti.

Mass protests today in Honduras against privatization, protesters paralyzed the airport in the country's capital. pic.twitter.com/1XJXybiU0p

— teleSUR English (@telesurenglish) 30 Mayıs 2019

ŞİLİ’DE EMEKLİLİK REFORMU HALKI SOKAĞA DÖKTÜ

Bir başka Latin Amerika ülkesi Şili’de de cumartesi günü on binlerce kişi, hükümetin politikalarını ve kongrede tartışılan emeklilik sistemini değiştirme planlarını protesto etmek için sokaklara çıktı.

Şili’de Pinochet diktatörlüğü döneminde zenginleşen eski patron, sağcı Devlet Başkanı Sebastian Pinera ve hükümetine karşı eylemlerde en çok “Yorulduk” sloganının atılması dikkat çekti. Polis protestolara, polis tazyikli su ve göz yaşartıcı gaz ile saldırdı. Şili Devlet Başkanı Pinera, Ekim 2018’de kademeli olarak ve işverenin yararına olacak şekilde, işçilerin tasarruf hesaplarına katkısını yüzde 4 oranında artırmayı hedefleyen bir reformu duyurmuştu. Şililer ise uzun süredir emeklilik hakkında iyileştirme talep ediyordu.

Ülkedeki mevcut emekli aylığı modeli, 1980 yılında Diktatör Augusto Pinochet’nin yönetimi sırasında kurulmuştu. Her bir çalışan aylık brüt maaşının yüzde 10’unu bireysel emeklilik fonuna koyuyor. Zorunlu bir bireysel tasarruf sistemi oluşturuluyor. Emekli olduktan sonra sisteme erişim sağlanıyor. (DIŞ HABERLER)

30 Mayıs 2019