Sudan’da genel greve karşı gözaltı dalgası: Sivil ayaklanma çağrısı yapıldı

Yusuf ERTAŞ

Sudan’da askeri cunta, genel grev ve sivil itaatsizlik çağrısı sonrası muhaliflere karşı gözaltı ve tutuklama dalgası başlatırken muhalefetin şemsiye örgütü Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri halka “sivil ayaklanma” çağrısı yaptı. Siyasi gözlemciler Etiyopya Başbakanının arabuluculuğunun henüz başlangıç aşamasında çöktüğüne dikkat çekti.

Başkent Hartum'daki protestolara dönük gaz bombalı polis saldırısında en az bir kişinin hayatını kaybettiği duyuruldu.

HALK HAREKETİNİN TÜM LİDERLERİ GÖZALTINA ALINDI

Al Hurra kanalı, Etiyopya Başbakanı Abe Ahmed’in, taraflar arasındaki görüşmeleri canlandırmak amacıyla Askeri Konsey ve Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçlerinin liderlerini bir araya getirdikten birkaç saat sonra muhaliflere karşı bir gözaltı hamlesinin başlatıldığını duyurdu.

Kaynaklar, Halk Hareketi Genel Sekreteri Hamis Jalab’ın, hareketin sözcüsü Mübarek Ardul ile birlikte gözaltına alındığını söyledi. Mübarek Ardul, Etiyopya Başbakanı ile bir araya gelen Özgürlük ve Değişim güçlerini temsil eden heyetin üyesiydi.

Sudan yönetiminin Hamis Jalab ve Mübarek Adul’u gözaltına almasıyla birkaç gün önce Hartum’a gelen Halk Hareketi’nin tüm liderleri gözaltına alınmış oldu.

Pazar sabahı itibariyle Öğretmenler Komitesi, Gazeteciler Ağı, Mühendisler Birliği, Veterinerler Birliği, Avukatlar Demokratik İttifakı ve Eczacılar Merkez Komitesi üyelerine yönelik de gözaltı operasyonları başlatıldı.

TOPLU SİVİL AYAKLANMA ÇAĞRISI

Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri, pazar günü için genel ayaklanma çağrısında bulundu. Özgürlük ve Değişim Güçleri’nin Twitter sayfası üzerinden “Toplu sivil ayaklanma”  etiketi ile yapılan çağrı şöyle; “Pazar günü, isyan, isyan, isyan”

SUDAN-ETİYOPYA ARABULUCULUĞUNUN ÇÖKÜŞÜ İLE SİVİL İTAATSİZLİK ARASINDA

Almaşhad Al Sudani Haber sitesi, “Sudanlı siyasi kaynaklar Etiyopyalı siyasi arabuluculuğun çöktüğünü söylerken, Özgürlük ve Değişim Bildirgesi güçleri pazar gününden itibaren açık bir sivil ayaklanma çağrısı yapmaya devam ediyor” diye yazdı. Almaşhad Al Sudani, Etiyopya’nın arabuluculuğunun çöküşünün yaklaştığına dikkat çekti.

HAYIR, SUDAN DEVRİMİ BİTMEDİ

Şu an Danimarka’da yaşayan Sudan doğumlu bir karikatürist olan Halid Al Bayeh, Sudan Komünist Partisi haber sitesinde yer alan “Hayır, Sudan Devrimi Bitmedi” başlıklı yazısında, “karşı devrim sokakları dağıttı ama devrimci ruhu yok edemedi” dedi.

Halid Al Bayeh’in yazısı şöyle:

2011'den beri Arap dünyasındaki olayları yakından takip edenler için, 3 Haziran'da Sudan'da olanlar bekleniyordu. Er ya da geç, karşı-devrim vuracaktı.

Nil’den çıkarılan cesetlerin ve şiddetli işkence ve tecavüzlerin yaşandığı acımasız saldırının detayları henüz ortaya çıkmadı. Resmen, 100'den fazla kişinin öldüğü doğrulandı. Aslında, ölü sayısı çok daha yüksek olabilir ve katliamı işleyen suç kuvvetleri suçlarını örtbas etmek için önlemler aldıklarından kesin sayıyı asla bilemeyiz.

Sudan halkı yalnızca zorbalara karşı değil, aynı zamanda Sudan'ın demokratik bir devlet olamayacağını söyleyen doğu ve batıdaki yabancı güçlere karşı da barışçıl bir şekilde isyan etmeye devam edecek. Her kim Beşir rejiminin devamını veya daha kötüsünü kabul edeceğimize inanıyorsa yanılıyor.

Bir arkadaşımın bana doğrudan İnternet bağlantısı kesilmeden önce söylediği gibi “Halkı desteklemeye ve moralini yükseltmeye devam edeceğiz. Bu noktaya geldikten sonra geri dönmeyeceğiz.”

Bu aşamada, uluslararası toplum iki seçeneğe sahip. Ya tarihin doğru tarafında durup Sudan devrimini destekleyecekler ya da istikrar elde edecekleri ve göçü durduracakları yanlış varsayımı altında zorba katilleri desteklemeye devam edecekler.

Bizim açımızdan, biz, Sudan halkı, şimdiden seçimimizi yaptık: Ülkemizin Suriye veya Yemen olmasına izin vermeyeceğiz ve herkesin eşit olduğu özgür ve demokratik bir Sudan olana kadar savaşmayı bırakmayacağız.

KATLİAMA İLİŞKİN ARAŞTIRMA KOMİTESİ KURULDU

Sudan Ulusal İnsan Hakları Komisyonu, ordunun, başkent Hartum'daki ordu karargahı önünde halka saldırısıyla ilgili araştırma komitesi kurulduğunu açıkladı.

Komisyon tarafından yapılan ve Sudan haber ajansı SUNA'da yayımlanan açıklamada, saldırı sırasında yaşanan can ve mal kayıpları kınandı ve olaylarla ilgili araştırma komitesi kurulduğu belirtildi.

Soruşturmaların sona ermesi için gerekli işlemlerin hızlıca yerine getirilmesi gerektiğinin belirtildiği açıklamada, Sudanlılara da saldırı sırasında şahit oldukları hak ihlali ve kayıpları bildirmeleri çağrısında bulunuldu.

Sudan'da cunta, pazartesi sabahı başkent Hartum'daki ordu karargahı önünde 6 Nisan'dan bu yana sivil yönetime geçilmesi talebiyle demokrasi nöbeti tutan halka gerçek mermi ve göz yaşartıcı gaz kullanarak saldırmıştı.

Sudan Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamada, güvenlik güçlerinin saldırısı sonucu 61 kişinin hayatını kaybettiği belirtilmişti. Sudan Doktorlar Komitesi ise olaylarda yaşamını yitirenlerin sayısının 113'e ulaştığını ifade etmişti.

Son olayların ardından taraflar arasındaki müzakereler durdurulmuş askeri yönetim, 9 ay içinde genel seçime gidileceğini açıklamıştı.

SUDAN'DA BEŞİR YÖNETİMİNİN DEVRİLMESİ VE ORDUNUN DEVRİMİ ÇALMA GİRİŞİMİ

Sudan'da 19 Aralık 2018'de ekonomik kriz ve siyasal hak talepleri nedeniyle başlayan gösterilerin hızla rejim karşıtı eylemlere dönüşmesinin ardından ordu, 11 Nisan'da yönetime el koyduğunu açıklamış ve 30 yıllık Ömer el Beşir dönemi sona ermişti. Darbeden sonra AGK ile muhalif askerlerin de yer alacağı 3 yıllık geçiş sürecinin ardından demokratik seçimlerle sivil yönetime geçilmesi kararı alınmıştı. Ancak 30 yıllık Beşir dönemine uzun süreli eylemleriyle son veren halk, yönetimin sivillere devredilmesi için cuntaya karşı eylemlerini sürdürüyor.

Sudan'da cuntanın saldırısında ölü sayısı 128'e yükseldi

Sudan'da askeri darbeye karşı sivil itaatsizlik sürecek

İhsan Çaralan

Sudan’daki ayaklanma tüm Ortadoğu için çok önemli