İşsizlikte artış trendi başladı

Yaz dönemi, mevsimlik işlerin artışıyla işsizlik oranlarında düşme eğiliminin gözlendiği aylardır. Ancak Temmuz verileri, işsizliğin en düşük olması gereken bir dönemde bile işsizlikteki artışın başladığını gösteriyor.

Açıklanan son rakamlar geçtiğimiz günlerde Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın, ekonomiden sorumlu bakanlarla birlikte açıkladığı Orta Vadeli Programdaki (OVP) hedeflerle de ‘uyum’ içinde. Çünkü hükümet, OVP’de 2015 sonu için işsizlik hedefini yüzde 8.7 olarak belirlemişti.

İSTİHDAM AZALDI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hanehalkı İşgücü İstatistikleri Temmuz 2012 (Haziran, Temmuz, Ağustos) verilerini açıkladı. Buna göre 2012 yılı Temmuz döneminde, Türkiye’de kurumsal olmayan nüfus geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 217 bin kişilik bir artış ile 73 milyon 638 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 1 milyon 124 bin kişi artarak 54 milyon 759 bin kişiye ulaştı.

Genç nüfusta işsizlik oranı, yine resmi işsizlik oranının oldukça üzerinde bir seyir izledi. Buna göre genç işsizliği Temmuz’da 16.3 düzeyinde gerçekleşti. Kentsel yerlerde genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 19.8 iken, kırsal yerlerde yüzde 9.8 düzeyinde gerçekleşti.

İşsiz sayısı geçen aya göre 97 bin kişi artarak 2 milyon 323 bin kişi oldu. Temmuz ayında mevcut işsizlerin yüzde 19.8’ini oluşturan 459 bin kişi işsiz kaldı. Tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 10.7 oldu. (İstanbul/EVRENSEL)

GERÇEK İŞSİZ SAYISI 4.3 MİLYON KİŞİ

Bilindiği üzere TÜİK, aralarında iş bulma umudu olmayanların da yer aldığı işsizlik oranına iş aramayıp, çalışmaya hazır olanları dâhil etmeksizin işsizlik oranını belirliyor. Bu hesapla TÜİK, Temmuz döneminde işsiz sayısını 2 milyon 323 bin kişi olarak açıkladı. Bu rakamlara, aralarında iş bulma umudu olmayanların da yer aldığı işsizlik oranına iş aramayıp, çalışmaya hazır olanlar ile mevsimlik çalıştığı için işsiz olanlar da eklenince, işsiz sayısı 4 milyon 273 bini buluyor.

KAYITDIŞI İSTİHDAM: YÜZDE 40.2

Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı yüzde 40.2 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 84.2, tarım dışı sektörlerde yüzde 24.7 oldu.
Temmuz döneminde istihdam edilenlerin; yüzde 70.3’ünü erkek nüfus oluştururken, yüzde 57.9’u lise altı eğitimlilerden, yüzde 62.3’ü ücretli, maaşlı veya yevmiyelilerden, yüzde 23.3’ü kendi hesabına veya işverenden, yüzde 14.4’ü ise ücretsiz aile işçisinden meydana geldi. Yüzde 58.1’inin 10 kişiden az çalışanı olan işyerlerinde çalıştığı, yüzde 3.1’inin ek bir işi olduğu, yüzde 2.2’sinin mevcut işini değiştirmek için veya mevcut işine ek olarak bir iş aradığı, ücretli olarak çalışanların yüzde 86.2’sinin sürekli bir işte çalıştığı belirlendi.

ÇAĞLAYAN: İŞSİZLİK BİRAZ DAHA ARTACAK

Temmuz 2012 döneminde, bir önceki aya göre işsizlik oranındaki artışa rağmen Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, istihdam verilerini ‘olumlu’ değerlendirdi. İşsizlik oranındaki yükselmeyi göz ardı eden Çağlayan, istihdam oranına dikkat çekti: “25.5 milyon olan istihdam hacmimiz, ekonomimizin istihdam yaratmaya devam ettiğinin bir göstergesi. Bakın son 2 aydır istihdam oranımız da rekor kırıyor. Bu ay yüzde 46.6 oldu. Bu orana pek dikkat edilmiyor fakat işsizlik oranı kadar önemli olan bir oran da bu.”
İstihdamın sanayide artmasının amaçlanması gerektiğini söyleyen Bakan Çağlayan şöyle devam etti: “Türkiye üretmek zorunda olan bir ülke. Güçlü bir ekonomiyiz. Ama tüketerek değil, üreterek ve ihraç ederek büyümeliyiz. Yeni teşvik sistemi etkisini göstermeye başladıktan sonra işsizlikte çok daha iyi oranlar yakalayacağımıza eminim. İşsizlik oranında yakalanan bu seviye, 2012 OVP’de belirtilen yüzde 9’un oranın altında. OVP hedefini kolaylıkla yakalayacağız. Önümüzdeki aylarda mevsim etkileri ve ekonomimizin yavaşlamadı nedeniyle işsizlik oranında bir miktar artış yaşanacaktır. Ama bizim için önemli olan dalgalanmalar değil ana trenddir. Bu trend ise büyüme, yatırım, ihracat ve istihdam artışıdır.” 

İSTİHDAMIN SOSYAL YÖNÜ DE OLDUKÇA KÖTÜ

Yrd. Doç. Özgür Müftüoğlu (Marmara Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Bölümü): Mevsimlik etkileri de dikkate almak lazım. Yazın işsizlik düşer, son bahara doğru artmaya başlar. Kışa doğru gittikçe işsizlik oranı daha artacak. Ocak-Şubatta bu oranların yüzde 9’u bulacağını düşünüyorum. Genel olarak ekonomi açısından baktığımızda ise büyüme oranlarında bir yavaşlama gözüküyor. Dünya ekonomisiyle de bağlantılı olarak. Bunun dışında Türkiye’de istihdamın esnekleştirilmesiyle istihdam yaratılmaya çalışılıyor. Burada ekonomideki küçük bir daraltma istihdamdaki büyük azalmalara neden olabilir. Esnek çalışma ve ücretlerin gerilemesi, iş güvencesinin giderek azalması, sermaye açısından verimliliğin artması anlamına geliyor. Bu etken de orta vadede istihdamda daralmaya yol açabilir. Biraz konjonktürel duruma da bağlı.
Dünya ekonomisinde de daralma söz konusu. Uzmanlar ciddi bir krize doğru gidildiğini söylüyor. Ayrıca Türkiye’nin kendi bölgesindeki sorunlar giderek büyüyor. Özellikle Suriye üzerinden yürüyen ticaret bitme noktasına geldi. Suriye ve Ortadoğu ülkelerine yapılan üretimler aksıyor. Bunun genel olarak Türkiye’ye önemli bir etkisi olacak.
Diğer yandan ekonomideki yavaşlama da işsizliği etkileyecek. Ancak genel olarak büyüme rakamları övünülecek şeyler değil. Yoksulluk artıyor, güvencesizlik artıyor ve bunların üzerinden bir büyüme gerçekleşiyor. Sadece iktisatçı gözüyle bakınca büyüme rakamları olumlu gözüküyor ama sosyal yönü oldukça kötü.

TZOB: TARIMDA İSTİHDAM ARTTI

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımın Temmuz ayında da bir önceki aya göre istihdamı en fazla artıran sektör olduğunu belirterek, “Temmuz ayında tarımda istihdam bir önceki aya göre 83 bin artarak, 6 milyon 638 bine ulaştı” dedi.
Tarımın istihdamdaki payı Temmuz’da, Haziran ayına göre 0.4 puan artışla, yüzde 26’ya çıktığını ifade eden Bayraktar, Temmuz ayında hizmetlerin payının 0.3 puan azalarak yüzde 47.9’a, inşaatın payının 0.1 puan azalarak yüzde 7.4’e inerken, sanayinin payının 0,1 puan artarak yüzde 18.7’ye ulaştığını belirtti. Tarım istihdamındaki artışa dikkat çeken Bayraktar şunları söyledi: “Eğer tarım Ocak’ta olduğu gibi 5 milyon 416 bin istihdam sağlasaydı, işsiz sayısı 2 milyon 323 bin değil, 3 milyon 545 bin kişi olurdu. İşsizliğin yüzde 8,4 olmasında tarımın etkisi tartışılamaz. Nitekim tarımı dışarıda tutarsak Temmuz ayı işsizlik rakamı yüzde 8,4 değil yüzde 10,7 olur. Tarımın işsizliği 2,3 puan düşürmesi Türk çiftçisinin başarısı ve gurur kaynağıdır.”