iPhone’lar yeni, işçi sömürüsü eski!

Çin Emek İzleme Örgütü tarafından 4 yıldır yürütülen soruşturma sonucunda birkaç gün önce yayımlanan rapor, Apple’ın önceki gün tanıttığı yeni iPhone’ların da üretildiği Foxconn fabrikasında Çin iş yasalarının dahi rutin olarak delindiğini ortaya koydu. “Geçici işçi” kullanımının 2016’dan beri arttığını belirleyen raporda, bu geçici işçilere işe alım sırasında iPhone üretimi için vadedilen primlerin de ödenmediği belirtiliyor. Aynı fabrika ile ilgili bir önceki raporda, üniversite ve lise stajyerlerine zorunlu fazla mesai yaptırıldığı belirlenmişti.

GEÇİCİ İŞÇİ ORANI YÜZDE 50’LERE VARDI

Çin iş yasalarına göre geçici işçilerin tüm iş gücüne oranının yüzde 10’u geçmesi yasak. Fazla mesai ise ayda 36 saat ile sınırlı. Rapora göre Foxconn fabrikasında, üretimin en yoğun olduğu dönemde geçici işçilerin oranı yüzde 50’lere varıyordu ve bazı işçiler ayda 100 saati aşkın fazla mesai yapıyordu. Geçici işçilerin maaşları sürekli işçilere göre daha iyiydi ancak iş yükü azaldığı anda gönderiliyorlardı. Bu sistem sayesinde Foxconn’un daha fazla işçi çekebilmek için tüm maaşları arttırmak zorunda kalmadığı iddia ediliyor.

‘APPLE BİLİYORDU AMA GÖRMEZDEN GELDİ’ İDDİASI

Apple’ın bu ihlallerden haberdar olduğunu ancak bu şekilde üretim daha kârlı olduğundan müdahalede bulunmadığı da iddialar arasında.

Rapor sadece geçici işçilik konusu ile sınırlı değil. Telefonların doğru birleştirilip birleştirilmediğini X-ışını ile inceleyen ekibe koruyucu kıyafet verilmediği, sürekli çalışanların işin yoğun olduğu dönemlerde istifa etmesinin yasak olduğu ve fazla mesai yapmamak için özel izin almaları gerektiği de rapordaki iddialar arasında.

iPhone şehri olarak da bilinen Zhengzhou Foxconn fabrikasında 2018’de 49 bini geçici 88 bin işçi çalışıyordu. 1 milyon 400 bin metrekareye yayılan fabrikada her mesaide 12 bin iPhone üretiliyor.

ÇİN’İN İNTİHAR FABRİKALARI

Apple, bir açıklama yaparak geçici işçilerin oranının Apple’ın standartlarından yüksek olduğunu ve Foxconn ile bunu düzeltmek için uğraşmaya başladıklarını ancak geri kalan iddiaların yanlış olduğunu iddia etti. Foxconn da bir açıklama yayımlayarak geçici işçilerin oranın yüksekliğini ve fazla mesaiyi doğrulasa da bunların gönüllü olarak yapıldığını ancak şirket ilkelerine uygun olmadığını belirtti. iPhone üretiminin en büyük kısmının yapıldığı Foxconn’daki çalışma koşullarının kötülüğü ilk olarak 2010’da “intihar fabrikaları” başlığıyla dünyanın gündemine girmişti. (DIŞ HABERLER)

Google: Hackerlar iPhone telefonları yıllardır takip ediyor

Şenay Aydemir

Bir sınıf, iki tutum!