Türkçe Rap'in dikkat çeken 5 protest şarkısı
Susamam ve Olay şarkıları protest müziğin önemli bir parçası oldu. Türkçe Rap’in dikkat çeken 5 protest şarkısı ise hafızamızı tazelemeye devam ediyor.
Susamam klibi görseli
Onur KAVAK
İstanbul
Şanışer ve birçok müzisyenin bir araya gelerek seslendirdiği "Susamam" adlı şarkı ve Ezhel’in “Olay” adlı şarkısı, 6 Eylül saat 00.00’da yayınlanmalarının ardından gün boyu gündemin zirvesinde kaldı. Doğa tahribatı, adaletsizlik, kadına yönelik şiddet, hayvan hakları, çarpık kentleşme gibi pek çok soruna değinen şarkılar #Susamam etiketiyle sosyal medyada paylaşıldı.
Türkçe Rap, son zamanlarda pop müziğin önüne geçip "pop" olsa da protest özelliğini kaybetmediğini hatırlattı. Öyle ki iktidara yakın medyadan gelen tepkiler şarkılardan ne kadar rahatsız olunduğunu gösterdi. Promptersız konuşma yapamayan MHP lideri Devlet Bahçeli, “O kadar sosyolog, psikolog, sosyal ve ekonomik yönden birikimi olan insanlar o kavramları yan yana getiremez” diyerek rapperları kendince küçümsemeye çalıştı.
Elbette ana akım olmayan rap müziğin zirveleri görmesi ve ülke gündemine dair sorunları ele alması kimi çevreleri şaşırttı. Ancak rap müzik, hayatın her alanına dokunuyor ve sözünden sakınmıyordu. Ceza’nın Suspus şarkısında geçen “Rap harekettir ve de politiktir” cümlesi rap müziğin kısa bir özeti olarak görülebilir.
Susamam ve Olay şarkıları protest müziğin önemli bir parçası oldu. Türkçe Rap’in dikkat çeken 5 protest şarkısı ise hafızamızı tazelemeye devam ediyor.
SAİAN - FELEĞİN ÇEMBERİNE 40 KURŞUN
“Sivas’taydım katledildim, Halepçe’ydim terkedildim
Maraş, Dersim üstünde dumandım, sebebi ırk ve din!”
Protest rap deyince akla ilk gelen isimlerden biri Saian’dır desek yanlış olmaz. Şeyh Bedrettin’den Charles Baudelaire’e, Bertolt Brecht’ten Yılmaz Pütün’e (Güney) birçok isme şarkılarında rastlamak mümkün. Bir şekilde dinleyicilerin bilinçlendiren, kimi zaman yönlendiren Saian, protest müziği olması gerektiği gibi icra ediyor. En çok dinlenen rapperlardan biri olmasına rağmen özellikle son albümü “Berhava”nın ve önceki eserlerinin çeşitli müzik platformlarında listeye girmemesi tepkilere sebep olmuştu.
CEZA - SABAH BASTI GECEYİ
“Mikrofondaki bu dil benim, bu pil yeter mi barışa?
Çekilmiş her bir film savaş dolu çocuklara”
2003 yılında “Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu” adı altında emperyalist müdahale başlamıştı. Aynı yıl İsrail, Filistin topraklarına hava saldırısı düzenliyordu. Bu dönemde NATO üyesi olan Türkiye, AKP hükümetinin meclise getirdiği Irak tezkeresini oylama hazırlığı yapıyor, Ankara’da toplanan yüz binlerce insan “Halk Savaşı Durduracak” mitingi düzenliyordu. Nitekim tezkere Meclisten geçememişti.
Ceza, ilk albümü “Medcezir”de yer alan “Savaş Çocukları” şarkısının devamı niteliğinde olan 2004 yılında çıkardığı "Rapstar" albümündeki “Sabah Bastı Geceyi” isimli şarkısını yayınladı. Şarkıyı her dile getirdikten sonra “Dünyaya Barış”, “Filistin’e özgürlük!” demekten geri durmadı. İlk albümünden son albümüne dek barış söylemini vurguladı.
ROADSIDE PICNIC – EYYAMGÜDER
“Stock sendrom diktadan demir perde güneşi kapamıyor
Posta puluna botumu parlat emri köle komuta zinciri diş perisi
İbrahim Oruç gibi kıyım kuş bakışı sayım bu
Tuğla rengi organik sıvı akar ve testi doldurur mu?”
Bismil'de 20 Nisan 2011 tarihinde Yüksek Seçim Kurulunun bağımsız milletvekillerine veto kararı sonrası düzenlenen protesto gösterilerinde 17 yaşındaki lise öğrencisi Halil İbrahim Oruç polis kurşunuyla katledildi. Üstelik yaşamını yitirdiği sırada bir polis tarafından yerde tekmelendi. Hastaneye kaldırıldığı esnada yerde çok sayıda mermi kovanı ve İbrahim’in dişleri vardı…
BDP’li Bismil Belediyesi, 2012 yılında İbrahim Oruç Parkı açtı ancak 2016’da gelen kayyumun ilk icraatlarından biri Kürtçe tabelaları kaldırmak ve İbrahim Oruç Parkı’nın ismini değiştirmek oldu. En azından Roadside Picnic ekibinin “Eyyamgüder”i bize her zaman Halil İbrahim Oruç’u hatırlatmaya devam edecek!
GREJ & AĞAÇKAKAN - MOLOTOFLU VODVİL
“Dikta övgüsü en fazla öfkemi bileyler
Ağaç gölgenin ve barikat isyan etmenin en doğal bitki örtüsü”
29 Mayıs 2013 tarihinde Taksim Gezi Parkında başlayıp 80 kentte 4,5 milyon insanın sokaklara çıktığı, Cumhuriyet tarihinin en önemli protestolarından biri yaşandı. 17 yıllık AKP iktidarının tahayyül edemediği bu direniş hafızalarımızdan çıkmayacak...
Gezi Parkı direnişine atıfta bulunan, aralarında Ege Çubukçu, Kamufle, Farazi, Grup Ses, Oldeaf, I’mpty ve Ağaçkakan gibi isimlerin bulunduğu 42 parçalık dev albüm “#DirenMüzik: Dayan” soundcloud’dan yayınladı. O dönem “Susamam” kadar yayılmasa da rapperlar bir araya geliyor, Gezi dayanışmasını büyütüyordu.
ÇAĞRI SİNCİ - HEP BİZ ÖLDÜK
"Kefenimiz de oldu bazen mavi önlük
Günde on iki saat çalıştıysak on iki dakika güldük”
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) raporuna göre Türkiye’de 2019 yılının ilk sekiz ayında en az 1174 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Sadece ağustos ayında 148 iş cinayeti yaşandı. 14’ü çocuk, 12’si kadın ve 11’i göçmen…
“Hep Biz Öldük” şarkısını 2015 yılında yayınlayan ve 2019 yılında çıkardığı “Çığlık” albümünde yer veren Çağrı Sinci, iş cinayetlerini en iyi dile getiren şarkılardan birine imza atıyor. Sadece bu şarkıyla sınırlı kalmayan Sinci, Modern Zamanlar albümdeki “Bebek” ve “Modern Zamanlar” şarkılarına da kulak vermek gerekiyor.
GAZAPİZM - BİR GÜN HER ŞEY
“Belki slogan, belki pankart olur bir gün ancak inanmayacak hiçbir kimse bu cümleye:
Bir gün her şey çok güzel olacak!”
Gazapizm’in 2016 yılında çıkardığı “Bir Gün Her Şey” albümü ve 2017 yılında çıkardığı "Heyecanı Yok" ve “Ölüler Dirilerden Çalacak” şarkıları Türkiye’de rap müziğin yükselmesinde önemli bir rol aldı. Her ne kadar Türkiye’nin en çok izlenen dizilerinden birinde şarkılarına yer verilmesi ve tanınmasına neden olan parçaları “arabesk” olsa da geçmişte yaptığı protest şarkılar dinlenmeyi hak ediyor.
2019 yılında Tepecik Filarmoni orkestrasıyla canlı kaydettiği Karanfil EP’si, rapin bütün enstrümanlarla ne kadar uyumlu olduğunun bir göstergesi niteliğinde…
Kürtçe eğitim Türkiye’yi böler mi?
Büyümeden annen sana, ölüm alacak
Asgari ücret tartışmaları
Ormanlarımız için direneceğiz
Buyrun cinnet ortamına...
Arz-ı Hâl
Ülke ve halkın sorunlarını çözmeyen iktidar yeni suç ve cezalar ihdas ediyor
Trump'ın zaferi: Enflasyon algısı ve 2008 sonrası aile şirketleri
Kayıp ülkem
