ABD iddianame hazırladı, Halkbank değer kaybetti

ABD'de federal savcılar İran'a yönelik yaptırımların delinmesi, kara para aklama ve dolandırıcılık suçlarından Halkbank hakkında iddianame hazırladı. İddianamede “Halkbank’ın üst yönetimi yüksek düzeyli Türk hükümeti yetkilileri tarafından desteklendi ve korundu” dendi.

ABD Adalet Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Halkbank’ın davasına ABD Bölge Mahkemesi Hakimi Richard M. Berman bakacağı belirtildi.

ABD savcısı Geoffrey S. Berman “Bankanın küstah yönetimi, bu tertibi geliştirmek ve korumak için milyonlarca dolar rüşvet alan üst düzey Türk devlet yetkilileri tarafından desteklendi ve korundu. Halkbank artık Amerikan mahkemesine cevap vermek zorunda kalacak" dedi.

HALKBANK DEĞER KAYBETTİ

İran yaptırımlarını delmek suçlamasıyla ABD’de hazırlanan iddianame sonrası Halkbank hisseleri açılışta yüzde 7,22 değer kaybetti.

New York Güney Bölge Savcılığı tarafından, eski Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın yargılanma sürecinde ortaya çıkan bilgilere dayandırıldığını söylenerek Halkbank hakkında hazırlanan iddianame, İran’a uygulanan ve ABD finans sistemine erişimini kısıtlayan yaptırımların farklı ülkelerde kurulan paravan şirketler üzerinden yapılan işlemlerle delindiği öne sürülüyor.

Ayrıca kurulduğu iddia edilen sistemle, İran hükümetinin petrol ve doğalgaz satışlarından elde ettiği ancak yaptırımlar nedeniyle ülkesine sokamadığı gelirin de başta altın olmak üzere çeşitli ticari işlemlerle İran’a aktarıldığı belirtiliyor.

ABD’de hazırlanan iddianamede Halkbank’a yöneltilen 6 suçlama şöyle: ABD’yi dolandırmak, yasayı ihlal etmek için komplo, banka dolandırıcılığı, banka dolandırıcılığı için komplo, kara para aklamak, kara para aklamak için komplo.

HALKBANK: OLAĞANÜSTÜ YETKİ AŞIMI

Halkbank ise ABD’nin ikincil yaptırımlarının herhangi bir şekilde ihlal edilmediği açıklaması yaptı. Bankanın ABD’de herhangi bir şubesi ve çalışanı bulunmadığı ve ABD Adalet Bakanlığı’nın ikincil yaptırım kararları hakkında yargılama yetkisi olmadığı belirtilen açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Buna rağmen iddianame düzenlenmesi, tarihte bir ilk olmak üzere emsali görülmemiş bir hukuki yetki aşımıdır. Hakan Atilla davasına ait temyiz süreci devam etmekte olup, bu sürecin sonuçlanması beklenmeksizin dava süreci başlatılmıştır. Bu haksız dava ile ilgili olarak uluslararası hukuktan kaynaklanan tüm yasal haklarımız kullanılacaktır.”

İDDİANAMEDE ADI GEÇENLER

İddianamede, sanık olarak herhangi bir kişinin adı geçmiyor. Ancak Halkbank, kurumsal kimliğiyle sanık olarak tanımlanıyor.

Ayrıca, “İran ve Türkiye’deki üst düzey yetkililer bu düzenin bir parçası oldu ve bu düzeni korudu. Bazı yetkililere, düzeni desteklemeleri, katılanları korumaları ve ABD’li düzenleyici kurumların incelemelerine karşı bu düzene kalkan olmaları için kurulan bu düzenden elde edilen gelirin içinden on milyonlarca dolarlık rüşvet verildi” denildi.

Halkbank’ın İran’a petrol ve doğalgaz gelirlerini yaptırımların etrafından dolaşarak aktarılmasında Reza Zarrab ile yasadışı bir düzen ve komplo kurduğu öne sürülüyor.

Halkbank’ta usulsüz olduğu iddia edilen işlemleri onayladığı ya da gerçekleştirdiği iddia eden yetkililerden eski Genel Müdür Süleyman Aslan, Hakan Atilla ve Levent Balkan’ın isimleri geçiyor. İddianamede bu üç isim “komplonun ortakları” olarak tanımlanıyor. Eski Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan da “komplonun ortağı” olarak tanımlanan bir diğer isim.

İLK TEDBİR: 7 BANKAYA AÇIĞA SATIŞ YASAĞI

ABD’de Halkbank hakkında iddianame hazırlanmasının ardından 7 banka hakkında, geçici olarak açığa satış yasağı getirildi.

Borsa İstanbul’da açığa satışı yasaklanan bankalar şunlar oldu: Akbank, Garanti Bankası, Halkbank, İş Bankası, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, VakıfBank ve Yapı Kredi.

Açığa satış, pay piyasalarında, hisse fiyatlarının düşüşünden de kazanç elde etmek isteyen yatırımcıların, sahip olmadıkları hisse senedini ödünç almak kaydıyla satması anlamına geliyor.

Açığa satış işlemleri spekülatif piyasa işlemleri arasında kabul ediliyor.

BANKALARA SPK’DEN DE YASAK GELDİ

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da gün içinde açığa satış tuşuna basılmadan yapılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonları da yasak kapsamına aldı. SPK, söz konusu kararın yatırımcıları korumak için alındığını belirtti. 

ABD’DEN DEMİR ÇELİĞE GÜMRÜK ENGELİ TEHDİDİ

ABD Başkanı Donald Trump’ın Türk çeliğinin ABD’ye ihracatında gümrük vergisini yüzde 50’ye çıkarma tehdidi Türk demir-çelik ihracatçılarınca kaygıyla karşılandı.

Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Ertan, ABD’ye çelik ihracatında gümrük vergisinin 2018 yılı Ağustos ayında yüzde 50’ye çıktığını, 2019 yılı Mayıs ayında gümrük vergisinin yüzde 25’e düşmesine karşın ABD’ye çelik ihracatının 2017 yılındaki 2.4 milyon ton seviyelerinden yaklaşık 450 bin ton seviyelerine gerilediğini kaydetti. Ertan, Türk çeliğinin ABD’ye ihracatında gümrük vergisinin tekrar yüzde 25’ten, yüzde 50’ye çıkması halinde ABD’ye ihracatın çok azalacağına dikkat çekti. (EKONOMİ SERVİSİ)