"Taşeronlaştırma, özelleştirme, sendikasızlaştırma iş cinayetlerini arttırıyor"

TMMOB Makina Mühendisleri Odasının düzenlediği “1. Uluslararası X. Ulusal İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kongresi”, Çukurova Üniversitesi Mithat Özhan Amfisi'nde başladı. 4 gün boyunca WHO (Dünya Sağlık Örgütü), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), ICOH (Uluslararası İş Sağlığı Komisyonu) gibi  kurumların temsilcilerinin yer alacağı kongrede ABD, Almanya, Hindistan, Makedonya ve İran gibi ülkelerden bilim insanları katkı sunacak. Çeşitli alanlarda işçi sağlığı ve iş güvenliğinin konuşulacağı kongrede iş cinayetlerinin artmasında sendikasızlığın, iş yerlerinde örgütsüzlüğün rolüne dikkat çekildi.

Açılış konuşmasını yapan MMO Adana Şube Başkanı Hasan Emir Kavi, ulusal düzeyde yaptıkları 9 kongrenin ardından bu yıl uluslararası düzeyde katılımcıların olduğu ilk kongreyi gerçekleştirdiklerini ifade etti.

Emekten, halktan ve bilimden yana bir meslek örgütü olmanın bilinci ve sorumluluğuyla bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da insan yaşamının her şeyden önce geldiğini vurgulamaya devam edeceklerini söyleyen Kavi, "Kongremizde asıl amacımız, bu toplumsal ve ekonomik sorunu, ulusal ve uluslararası deneyimlerle her boyutuyla bir kez daha tartışmak, ülkemizde kanayan bir yara olan işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda geliştirici ve iyileştirici çalışmalara katkı verme mücadelemizi sürdürmek, ortaya çıkan çözümleri kamuoyunun ve yetkililerin bilgisine sunmaktır" dedi.

Türkiye'nin iş kazalarında Dünya’da ilk sıralarda; Eurostat ve SGK istatistikleri birleştirildiğinde ölümlü iş kazalarında ise Avrupa’da birinci sırada yer aldığını dile getiren Kavi, "İSİG Meclisi verilerine göre Türkiye’de 2019 yılının ilk dokuz ayında en az bin 320 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Bu kongrenin önemi, içinde bulunduğumuz vahim tablonun artık değişmesinin sorumluluğunu taşıyan ilgili tüm kesimleri halkımızla buluşturarak çözümler sunmaktır" diye konuştu.

ZEYDAN KARALAR: TAŞERONLAŞMA, İŞSİZLİK, UCUZ İŞGÜCÜ VE BİLİNÇSİZ İŞÇİLİK BİRLEŞİNCE ÖLÜMLER KAÇINILMAZ

Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar kongrenin açılışında yaptığı konuşmada, Çukurova Üniversitesinin ülkenin en değerli üniversitelerinden bir tanesi olduğunu belirterek “Ancak uzun yıllar hemen yanımızdaki bir bilim kurumundan yeteri kadar istifade edemedik. Son yıllarda bu tür etkinliklerin üniversite ile birlikte yapılması gerçekten çok önemli. İlim, bilim tartışılmaz. Boşuna dememiş Mustafa Kemal Atatürk, “Benim tezlerim, benim görüşlerim ilim ve bilime ters düşerse bilimi tercih edin” diye. 6 gün sonra Cumhuriyet Bayramı, büyük bayramlarımızın en önemlisi. Bilirsiniz biz bu bayramları en güzel şekilde kutlarız. İsteriz ki herkes bu bayramı en güzel şekilde kutlasın. Göksel konseri düzenleyeceğiz, ücretsiz olacak” dedi.

1980’lerde Makine Mühendisleri Odası Başkanlığı yaptığını belirten Zeydan Karalar konuşmasına şöyle devam etti: Ben TMMOB’nin de bir ferdi olmaktan mutluluk duyuyorum. Tabii ki çalışma hakkı bir insanlık hakkıdır. Ülkenin yöneticileri de bunu sağlamakla yükümlüdür, Anayasada yer almaktadır. Aynı zamanda çalışanların sağlığını korumak, iş güvenliğini sağlamak da ülkeyi yönetenlerin görevidir. Bizim gibi düşünenler attığı her adımda insanı düşünürler. Ne yapsak yapalım insan için yaparız. Dolayısıyla tabii ki biz bu kongreden uyarı niteliğinde faydalanacağız. Ben Türkiye’nin iş kazalarında dünyanın en önde gelen ülkelerinden olmasını içime sindiremiyorum. Kim ne derse desin, eğer ülkede taşeronlaşma çoksa, zaten işsizlik alabildiğine çoksa, ister istemez ucuz işçilik oluyor, bu da yeteri kadar bilgilendirilmemiş işçilikle birleşince ölümler kaçınılmaz oluyor. Bir ülkede iş kazaları çoksa, o ülkede gelişmişlik olması söz konusu değildir.

"SORUNUN TEMELİNDE KÂR HIRSI VE EMEK ALEYHİNE POLİTİKALAR VAR"

TMMOB Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Besleme, konuşmasında iş kazaları ve meslek hastalıklarının temelinde, sermayenin azami kâr hırsı ve emek aleyhine politikalarının yattığını belirterek "Taşeronlaştırma, özelleştirme, sendikasızlaştırma, denetimsizlik, esnek istihdam politikaları, ağır çalışma koşulları ve kayıt dışı istihdam, iş kazaları ve meslek hastalıklarının artmasına neden olmaktadır" dedi.

Mevcut yasal çerçevenin işçiyi korumak ve iş güvenliğini sağlamaktan çok sermaye çıkarlarını gözeten konumda olduğunu ifade eden Besleme, şunlara dikkat çekti: Danışmanlık hizmeti olarak verilmesi gereken işçi sağlığı ve iş güvenliği, ülkemizde yasaların da yol vermesi ile bir suçlu yaratma olayına dönüşmüştür. İş güvenliği uzmanının verdiği danışmanlığı uygulamaya geçirmeyen, engelleyici ve önleyici çalışmaları yapmayan işverenler önünde, meslektaşlarımız yasal kalkan vazifesi görmektedir. Amaç, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek değil uzmanın, hekimin, diğer sağlık personelinin işyerlerine maliyetini azaltmaktır. Uzmanın, hekimin ve diğer sağlık personelinin ayda 8 dakika, 12 dakika, 16 dakika görev yaptığı işyerlerinde iş kazaları ve meslek hastalıklarının azalmasını beklemek mümkün değildir.

"6331 SAYILI KANUN İŞ CİNAYETLERİNİN ÖNÜNE GEÇEMEDİ"

MMO Genel Başkanı Yunus Yener, 2012 yılında çıkarılan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun bir çözüm olmadığını belirterek "Kanun ile iş güvenliği uzmanlığı, işyeri hekimliği ve diğer sağlık personeline ilişkin yönetmelikler defalarca değiştirilmesine rağmen kazalar ve iş cinayetleri artarak devam etmiştir. 2013’te 191 bin 389 olan kaza sayısı her yıl sürekli artış göstermiş ve 2017’de 359 bin 653’e ulaşmıştır. SGK verilerine göre, İş kazaları sonucu 2012 yılında 744 ölüm vakası varken 2017’de bin 636; İSİG Meclisi verilerine göre de en az 2 bin 6 emekçi yaşamını kaybetmiştir. İSİG Meclisi verilerine göre 2018 yılında en az bin 923; 2019 yılının ilk dokuz ayında en az bin 320 emekçi yaşamını kaybetmiştir" dedi.

"ÜLKEMİZDEKİ ÇALIŞMA KOŞULLARI YÜZ YIL ÖNCESİNİ ANDIRIYOR"

Başta maden ve inşaat sektörleri ile göçmen işçilik, çocuk ve kadın işçiliği ile ilgili dramatik sorunların iç acıtıcı düzeyde olduğunu ifade eden Yener, "Ülkemizde ve dünyanın birçok yerinde çalışma koşulları bazen 19. yüzyılın acımasız çalışma koşullarını andırmaktadır" dedi.

"MEVZUAT ESNEK VE GEÇİCİ ÇALIŞMAYI TAŞERONLAŞTIRMAYI YASAL HALE GETİRİYOR"

İş Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ve ilgili mevzuatın yeniden düzenlenmesi gerektiğini ifade eden Yener, "Mevzuat esnek ve kuralsız çalışmayı, geçici iş ilişkisini, taşeronlaştırmayı yasal hale getirdiği, kıdem tazminatlarını, fazla mesai ücretlerini, sendikal hak ve yetkileri budadığı için iptal edilerek kamusal denetim mekanizmalarıyla birlikte yeniden düzenlenmeli; bütün tarafların katılımı ile ekseni insan olan çağdaş bir yapıya kavuşturulmalıdır" dedi.

"İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONSEYİ İŞLEVSEL HALE GETİRİLSİN"

Bakanlıkların yeniden yapılandırılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile bileşimi ve görevleri belirsizleşen “Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi” ve bileşenlerinin, devlet ve işveren ağırlıklı bir yapıdan çıkarılması; sendikalar, üniversiteler, TMMOB, TTB ağırlıklı hale getirilmesini gerektiğini dile getiren Yener,  "Kararları tavsiye değil bağlayıcı nitelikte olmalıdır" dedi.

"KAZALARIN BÜYÜK BÖLÜMÜ İSİG ZORUNLULUĞU OLMAYAN ALANLARDA GERÇEKLEŞİYOR"

İş kazalarının büyük çoğunluğunun küçük ölçekli işyerlerinde olduğu gözetilerek İSİG Kurulu oluşturma zorunluluğunun en az 30 çalışanın bulunduğu işyerlerini de kapsaması gerektiğini dile getiren Yener, "Bu sayı kademeli olarak daha da aşağıya çekilmelidir. İş ve işyerlerinin bir bütün olduğu gerçeğinden hareketle, alt işveren bulunan işyerlerinde tek bir İSİG Kurulu olmalıdır. Kurul oluşturulması ve karar mekanizmaları demokratikleştirilmelidir. Sigortasız, sendikasız çalıştırma önlenmeli, esnek, güvencesiz ve kayıt dışı çalışma yasaklanmalı, sendikalaşmanın önündeki engeller kaldırılmalıdır" dedi. (Adana/EVRENSEL)

9 ayda en az 1320 işçi can verdi: İşçi kırımını durdurmak için örgütlenmek gerekiyor