Patronlardan alınmayan vergiler bakanlık bütçelerini geçiyor
İktisat Profesörü Aziz Konukman Evrensel'e konuştu: "İşçilere, çiftçilere, EYT’lilere, öğrencilere gelince kaynak yok ama sermayeye gelince ballı kaymak."
İktisat Profesörü Aziz Konukman | Fotoğraf: Evrensel
Burcu YILDIRIM
Ankara
2020 yılı merkezi yönetim bütçesini konuştuğumuz İktisat Profesörü Aziz Konukman, devletin vergi muafiyetleri, istisnalar ve ayrıcalıklar adı altında 2020 yılında 195,6 milyar almaktan vazgeçeceğine dikkat çekti. Bu muafiyetlerin çoğunun sermayedarlara kaldığını belirten Konukman, “İşçilere, çiftçilere, EYT’lilere, öğrencilere gelince kaynak yok ama sermayeye gelince ballı kaymak. Sermayeden alınmaktan vazgeçilen bu paralarla birçok kişiye istihdam yaratılır, ekonomi düzelir” dedi.
Meclise sunulan tasarıyla birlikte iki aylık bütçe maratonu başladı. 2020 yılı için merkezi yönetim bütçesinin 1 trilyon 96 milyar TL olması öngörülüyor. Bu yıl için 81 milyar TL olarak hedeflenen bütçe açığının 2020 yılında ise yüzde 72 artışla 139 milyar TL olması bekleniyor. Bütçe açığının kapatılması için yüksek vergi artışları ve zamlar gündeme gelirken, sermayeye yönelik vergi milyarlarca liralık vergi muafiyetleri ve ayrıcalıkları ise sürecek. 2020 yılı bütçesine ilişkin sorularımızı yanıtlayan Prof. Dr. Aziz Konukman, Eylül ayının ilk haftasının sonuna kadar orta vadeli programın, 15’ine kadar ise orta vadeli mali planın açıklanması gerektiğine dikkat çekerek, “Bu tarihlere uyulması önemli çünkü geç yayınlanırsa oldubittiye getirilmiş olur. Nitekim de öyle oldu. Orta vadeli program 4 Ekim’de, bütçe çağrısı ile orta vadeli mali plan da 10 Ekim’de yayımlandı. Arada bir ay fark var. Bütçe takvimine Anayasa’ya aykırı olarak bir ay uyulmadı. Toplumun gündeminden bütçe kaçırıldı” dedi.
"TOTO OYNAR GİBİ PROGRAM YAYIMLANIYOR"
2020 bütçesinin hazırlanmasına rağmen 2019 yılı ekonomik raporunun Maliye Bakanlığı sitesinde olmadığını kaydeden Konukman, “2019 yılının bütçe sonuçları kamuoyu ile tartışılırken Meclise sunulması gereken rapor yok ortada. Bakanlığın sitesine girerseniz, 2018 yılı ekonomik raporunu bulursunuz ama 2019 yok. YEP ile kabaca rakamları açıklıyorlar ama uzmanların hazırladığı detay yok. Detaylar ise meclise sunulmayan 2019 yılı ekonomik raporunda” dedi.
Orta vadeli programın artık ciddiye alınacak belgeler olmaktan çıktığını ifade eden Konukman, geçen yılın orta vadeli programında 2019 yılında büyüme tahmini yüzde 2,3 iken yüzde 0,5 oranında gerçekleştiğini söyledi. Konukman, “Toto oynar gibi” program yayımlandığını dile getirdi.
"MECLİSİN BİLGİSİNDEN KAÇIRILMIŞ"
17 Ekim’de sunulan teklifte, vergi muafiyeti istisnası ve indirimleri ile benzer uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu gelirleri cetvelinin olmadığını ve sonradan konulduğunu anlatan Konukman, “Ben buna şeytan ayetleri diyorum. Bahsi geçen 169. sayfa ayın 17’sinde başka, sonraki tarihlerde başka oluyor. Meclisin bilgisinden saklamak için sonradan eklemek zorunda kalmışlar. Hem Meclise gönderilen hem de Strateji ve Bütçe Başkanlığının web sayfasında yayımladığı teklifte bu cetvelin ismi yazmıyor. Devlet, burada 2020 yılında 195,6 milyar, 2021’de 222,7 milyar, 2022’de de 251,4 milyar almaktan vazgeçeceğim diyor. Bunların büyük bir çoğunluğu sermaye kesimlerinin ödediği vergiler. Hakkını yemeyelim şimdi engelli emekçiler de muaf tutuluyor bu vergiden ama bu alınmayan vergilerin, yani kaynağın çoğu sermayede kalıyor” diye konuştu.
VAZGEÇTİKLERİ VERGİNİN ONDA BİRİ EYT’LİYE YOK
Devletin 2020 yılında sermayeye 195,6 milyar bırakmasına rağmen EYT’lilere 26,1 milyar vermediğini söyleyen Konukman şöyle devam etti: “İşçilere, çiftçilere, EYT’lilere, öğrencilere gelince kaynak yok ama sermayeye gelince ballı kaymak. Sermayeden alınmaktan vazgeçilen bu paralarla birçok kişiye istihdam yaratılır, ekonomi düzelir. Merkezi yönetim kapsamında olmayıp merkezi yönetim bütçesinden yardım alan kamu idareleri, diğer kurum ve kuruluşların listesi ibaresinin olmasına rağmen bu listenin kriteri, nerede ve kimin olduğu yazmıyor. Bu muğlak tanımla birlikte bütçeden emekçilere yok, sermayeye çok yorumu çıkıyor.”
