Bir yel esiyor dünya meydanlarında...

...ve haykırıyor Şili’de milyonlar: Hükümet istifa!

Şili’de 1 milyonu aşkın kişinin hükümeti protesto etmek üzere meydanlarda buluşmasının ardından Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera, tüm bakanların istifasını istedi.

30 yıldır ülkenin görmediği bir toplumsal patlama, 3 milyonluk Santiago’da 1 milyon kişinin Piñera hükümetine karşı sokağa çıkması, ne olursa olsun inanılmaz bir görüntü. Hükümetin artan çaresizliği ise attığı her adımda kendini gösteriyor. Metro fiyatlarının artırılmasına karşı lise öğrencilerinin başlattığı küçük çaplı olaylar ivme kazandığında arkasına askerleri alan Başkan, bir savaş içinde olduklarını söylemişti. Duyanları şok eden bu açıklamayı olağanüstü hal ilan edilmesi ve sokağa çıkma yasaklarının ardı ardına, neredeyse Şili’nin tamamına yayılması izledi.

Halen Pinochet Anayasasının geçerli olduğu Şili’de gösterilere katılanlara karşı savaş ilan etmek ve askerleri sokağa indirmek bugün için ters tepmişe benziyor. Piñera önce zamları geri almak durumunda kaldı, daha sonra asgari ücretlerde artışı da içeren sosyal bir paket açıklamanın ve özür dilemenin çözüm olacağını düşündü. Sokağa çıkma yasakları, ülkede mal dağıtımını etkileyerek market ve pazarlarda gıda ürünlerinin bulunmamasına, ilaç ve tıbbi ekipman problemlerinin ortaya çıkmasına sebep oldu. Ancak askerlerin insanları gece baskınları ile evlerinden aldığı, binlerce gözaltının ve tutuklamanın yaşandığı savaşı Piñera kaybetmiş görünüyor. Kaybetmiş olacak ki şimdi de tüm kabinesini görevden almak zorunda kaldı.

Ertan EROL,

Evrensel,

28 Ekim 2019

...ve ayakta Lübnan, bu düzen değişene kadar!

Daha önce insanca bir yaşam ve temel kamu hizmetlerinin verilmesi gibi taleplerle sokağa inen Lübnan halkı, bu defa düzenin değişmesi için sokakta. Geçtiğimiz hafta yaşanan önemli gelişmelerden biri de Ekim ayı başında patlak veren ve yüzden fazla kişinin hayatını kaybettiği, binden fazla kişinin yaralandığı Irak halk protestolarının yeniden ortaya çıkması oldu. Lübnan ve Irak rejimlerinin benzer mezhepçi yapısına işaret eden gözlemciler, bu sistemin çöküşüne tanık olunduğuna dikkat çekiyor.

Başbakan Saad el Hariri liderliğindeki 30 üyeli kabinenin istifası ve bunun yerine teknokratlardan oluşan bağımsız küçültülmüş yeni bir hükümet talebiyle protestolarını sürdüren halkın eylemi sürüyor. Lübnanlılar, dün sabah saatlerinden itibaren başkent Beyrut ve diğer kentlerde birçok noktada yolları kapatarak eylemlerine devam etti.

Başbakan Hariri, ülkedeki gösteriler üzerine 21 Ekim’de ekonomik krizi hafifletmek amacıyla bir reform paketini Bakanlar Kurulunun onayından geçirmeyi başarmıştı. Hariri, 2020 bütçesinin hiçbir vergi içermemesinin yanı sıra bakan ve milletvekili maaşlarının yüzde 50 düşürülmesi, Enformasyon Bakanlığı ile bazı kamu kurumlarının kapatılması, yoksul aileler ile konut kredisine ek kaynak ayrılması gibi bir dizi karar alındığını açıklamıştı.

Meydanları dolduran büyük kalabalıklar ise hükümetin söz konusu reform paketine rağmen eylemlerine son vermeye yanaşmadı.

...ve mücadeleyi kazanımlarla ilerletiyor halk Ekvador’da

Ekvador Hükümeti, şubat ayında 4,2 milyar doları IMF’den olmak üzere 10 milyar dolarlık borç anlaşması yapmış ve Fonun kamu harcamalarının kısılması dahil birçok şartını kabul etmişti.

Devlet Başkanı Lenin Moreno, anlaşma çerçevesinde yapılan düzenlemeleri 1 Ekim’de açıklamış ve hükümetin artık ulaştırmacılara sağlanan akaryakıt desteğini kaldırdığını duyurmuştu.

Ülkedeki ulaştırma görevlilerinin 3 Ekim’de gittiği genel grev, öğrenciler, işçi sendikaları ve birçok muhalif örgütün de katılmasıyla ülke genelinde protestolara dönüşmüştü.

Moreno, aynı günün akşamında olağanüstü hal ilan etmiş, askeri sokaklara çıkarmış fakat bu uygulamalar, tüm ülkedeki protestoları engelleyememişti.

Hükümet merkezini başkentten ülkenin güneybatısındaki liman şehri Guayaquil’e taşıyan Moreno yönetimi düzenlemelerden geri adım atmayacaklarını fakat diyaloğa açık olduklarını duyurmuştu.

Ekvador’da 6 kişinin hayatına mal olan protestolar Devlet Başkanı Lenin Moreno’nun akaryakıt sübvansiyonlarının kaldırılmasını da içeren ekonomik paketine tepki olarak 3 Ekim’de başladı. Israrlı protestolar sonunda Moreno, 13 Ekim’de başkente döndü ve protestocularla diyalog masasına oturdu. Özellikle Quito’da çok önemli kamu kurumlarının yakılmasına ve birçok kentte yağmaya sebep olan gösteriler, yerli liderleri ile canlı yayında müzakere eden Devlet Başkanı Moreno’nun ekonomik paketi geri çekmeyi kabul etmesiyle sona erdi.

...ve hileli seçimlere karşı Bolivya isyanda

Bolivya’da 20 Ekim’de Devlet Başkanı Evo Morales’in zaferi ile sonuçlanan genel seçimlerde hile yapıldığı iddiaları ile başlayan ve bazı bölgelerde yağmaya dönüşen protesto ve şiddet olaylarında şimdiye kadar 8 kişi yaralandı. Morales’in iddialar karşısında uluslararası soruşturma açılmasını ve oyların yeniden sayılmasını kabul etmesine rağmen ısrarla ikinci turu isteyen muhalifler özellikle Santa Cruz ve Potosi gibi kentlerde protesto gösterileri sürüyor.

Honduras’ta Devlet Başkanı Juan Orlando Hernandez’in kardeşinin ABD’de uyuşturucu kaçakçılığından geçen hafta hüküm giymesi ve Hernandez’in seçim kampanyası için El Chapo lakaplı Meksikalı uyuşturucu baronu Joaquin Guzman’dan para aldığının iddia edilmesi hükümet karşıtı protestoları tetikledi.

...ve hayır diyor Irak halkı işsizliğe, yoksulluğa

Irak halkı; işsizlik, yolsuzluk ve kamu hizmeti yetersizliğini protesto etmek için ülkenin çeşitli bölgelerinde eylemler düzenliyor. 1 Ekim’de başlayan ve Erbain törenleri nedeniyle ara verilen eylemler geçen cuma günü tekrar başladı. Başta Bağdat olmak üzere ülkenin orta ve güney kentlerine yayılan eylemlerde ekim ayının başından bu yana yaklaşık 200 kişi hayatını kaybetti, 8 bine yakın kişi yaralandı.

Irak’ın başkenti Bağdat’taki hükümet karşıtı gösteriler üniversite öğrencilerinin de katılımıyla büyüyerek devam ediyor. Irak Öğretmenler Sendikasından yapılan yazılı açıklamada, günlerdir yoğun şekilde süren hükümet karşıtı gösterilerden dolayı bugünden itibaren tüm ülkede grev kararı alındığı belirtildi.

Öte yandan eylemlerin merkezi konumundaki başkent Bağdat’ta sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Bağdat Operasyonlar Komutanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, başkentte saat 00.00- 06.00 saatleri arasında sokağa çıkmak yasaklandı.

...ve karşı çıkıyor Haiti halkı yolsuzluğa

Haiti’de en az 48 kişinin öldüğü protestolar akaryakıt, içme suyu ve gıda temininin imkansız hale gelmesi, ekonomik daralma neticesinde küçük işletmelerin kredi bulamaması ve Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin Petro Caribe projesindeki fonlarda yapılan ve 4 milyar doları bulan yolsuzluk iddialarında adı geçmesi gibi nedenlere dayanıyor.

Şubat ayının ilk haftasında başlayan ilk dalga protestolarda Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonunun (IACHR) paylaştığı verilere göre 26 kişi öldü, 80 kişi yaralandı. İkinci dalgası 9 Temmuz’da başlayan olaylarda ise iki kişi hayatını kaybetti. Başkent Port-au-Prince’de özellikle fakirlerin yoğun katılım gösterdiği protestolarda 7. haftasına giren son dalga ise 16 Eylül’de başladı ve şu ana kadar geride biri gazeteci en az 20 ölü ile 200’e yakın yaralı bıraktı. Haiti’deki son protestolarda en az 77 kişinin gözaltına alındığı belirtiliyor.