Yap-İşlet-Devret projelerinde yolcu garantileri kamuyu 65 milyon dolar zarar ettirdi

Yap-İşlet-Devret projeleri nedeniyle verilen yolcu garantilerinin kamuya zararı 65 milyon dolar oldu. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, 3. havalimanı ihalesinde 4 milyar 590 milyon avro tutarında kamu zararı oluştuğu ve bu tutarın yapımcı şirketlere haksız olarak aktarıldığı iddialarına ilişkin ise yanıt vermedi.

CHP tarafından 2011-2016 yıllarına ilişkin kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) raporlarına yapılan itirazlar üzerine Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünce (DHMİ) komisyona cevap metni gönderildi. Yap-işlet-devret projeleri nedeniyle verilen yolcu garantilerinin kamuya zararının 65 milyon dolar olduğu belirtildi. Cevapta, “Kuruluşumuzca bugüne kadar gerçekleştirilen yap-işlet-devret projelerinde verilen yolcu garantileri nedeniyle bugüne kadar idaremize 443 milyon dolar ödeme gerçekleştirmiş olup garanti altı gerçekleşmeler nedeniyle özel sektöre 65 milyon dolar ödeme yapılmıştır” ifadesi kullanıldı.

UZUN VADEYE YAYILMIŞ KAMU BORCU

DHMİ Genel Müdürlüğü tarafından bu itiraza ilişkin verilen cevapta, “Projenin 42 ay sürecek olan ilk etabının 1. faz yatırımlarının kredi tutarı 4 milyar 800 milyon avro olup, bu finansman; üçü devlet, diğer üçü ise özel banka olmak üzere Ziraat Bankası liderliğinde 6 banka tarafından finanse edilmektedir. Projeye verilecek krediye hazine garantisi verilmemektedir. Ayrıca bu projede hazinenin borç üstlenim taahhüdü de bulunmamaktadır. Borç üstlenimi; idare tarafından tesise bedelsiz olarak el konulması durumunda söz konusu olabilecektir. Ancak tesisin işletimi ile birlikte havalimanının tüm gelirleri de idareye geçmiş olacaktır ki bu durumda kamunun bir borç yükü ile karşı karşıya olması söz konusu değildir” iddiasında bulunuldu.

CHP’nin 3. havalimanı’na ilişkin itirazında, “Kuruluş tarafından yükleniciye gelir garantisi verilmesi, aslında projenin bütün risklerinin de kamu tarafından üstlenilmesi anlamına gelmektedir. DHMİ’nin verdiği gelir garantisi ve kamu bankalarından sağlanan krediler, aslında orta ve uzun vadeye yayılmış kamu borcu vasfındadır. Yani, devlet bilançolarında görünmeyen büyük miktarlı bir borç yükü ile karşı karşıyayız” değerlendirmesi yapıldı.

AÇIK KAMU ZARARLARINA YANIT VERİLMEDİ

CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel, KİT Komisyonu toplantısı ve DHMİ Genel Müdürlüğünün itirazlara yapılan başvurusuna ilişkin olarak, “İtirazlarımıza verilen yanıtlarda Sayıştay raporlarına da yansıyan ciddi problemlere yanıt verilmemesi dikkat çekicidir. İdare yanıtlarıyla açıkça kamuoyunu kandırmaya çalışmaktadır. 3. havalimanı ihalesi gibi, ciddi kamu zararının oluştuğu bir ihaleye yönelik Türkiye bütçesinin yüzde 5’ine denk gelen 4 milyar 590 milyon avro tutarında kamu zararı oluştuğu ve bu tutarın yapımcı şirketlere haksız olarak aktarılmasına ilişkin yanıt verilmemesi düşündürücüdür. Zamanında yer teslimi yapılmayarak 2 milyar 90 milyon avro, havalimanının kotu ve pist yerlerindeki ihale şartnamesine aykırı değişiklikler nedeniyle 2.5 milyar avro kamu zararıyla Türk Ceza Kanunu’nun 236. maddesinde belirtilen ‘Edimin İfasına Fesat Karıştırılması’ suçunun oluştuğu ortadadır. Bu tespitlere rağmen Sayıştayın suç duyurusunda bulunmamış olması da Sayıştay Başkanı ve yetkilileri açısından görevi kötüye kullanma suçunu teşkil etmektedir” dedi. Özel, “Cumhuriyet Halk Partisi olarak 3. havalimanı ve yap-işlet-devret projeleri başta olmak üzere kamunun zarara uğradığı tüm projeleri yakından takip etme konusundaki hassasiyetimiz ortadadır. Özellikle son dönemlerde kamu özel iş birliği olarak ifade edilen projelerde iktidar partisinin kamuyu zarara uğratma pahasına kendi güdümündeki bazı firmaları kollama çabası ortadadır” ifadesini kullandı.

"4.5 MİLYAR AVRO ŞİRKETLERE HAKSIZ OLARAK AKTARILDI"

CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, 3. havalimanına ilişkin usulsüzlük iddialarında bulunmuştu. Erdoğdu “Zamanında yer teslimi yapılmayarak 2. 90 milyar avro, havalimanının kotu (yüksekliği) ve pist yerlerinde ihale şartnamesine aykırı değişiklik yapılarak 2.5 milyar avro olmak üzere toplam 4 milyar 590 milyon avro (32 milyar TL) kamu zararı oluşmasına ve bu tutarın yapımcı şirketlere haksız olarak aktarılmasına sebep olunmuştur” demişti.

ATATÜRK HAVALİMANINA DA KÖİ MODELİ GELİYOR

Özel, “DHMİ Genel Müdürlüğü’nden verdiği yanıtlardan anlaşılıyor ki iktidar, 3. havalimanının hizmete açılmasıyla saatlik pist kapasitesi 5 iniş, 5 kalkış olarak belirlenen İstanbul Atatürk Havalimanını yolcu taşımacılığı dışında kalan işlevleri için bir KÖİ projesiyle kiralama olasılığı oldukça yüksektir. Gönderilen yanıtta bunun değerlendirildiğinin ifade edilmesi, bu olasılığı yükseltmektedir. Anlaşılıyor ki iktidar başta şehir hastaneleri ve otoyolları olmak üzere kamunun üzerine büyük bir yük bindiren ve kamu zararı oluşturan KÖİ uygulamasından vazgeçmeyecek ve kendi yandaşı firmaları kollamaya devam edecektir” ifadesini kullandı.

KİT KOMİSYONU BUGÜN TOPLANIYOR

CHP Grubu adına Grup Başkanvekili Özgür Özel tarafından yapılan itiraz başvurusu üzerine KİT Komisyonu, bazı KİT’lerin 2011-2016 yılları arasındaki raporlarını görüşmek üzere bugün (6 Kasım Salı) günü toplanıyor. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel tarafından 2011-2016 yıllarına ilişkin KİT raporlarına yapılan itirazlara ilişkin görüşmeler 6-7 Kasım günlerinde KİT Komisyonu’nda gerçekleştirilecek. Buna göre Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, Toplu Konutlar İdaresi Başkanlığı ve TC Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne ait raporlara yapılan itirazlar görüşülecek.