Denizcilik öğrencisi yazdı: Sorunlarımızın çözülmesi için kolları sıvadık

Denizcilik öğrencisi

Denizcilik mesleği halkın gözünden bakıldığı zaman; liman liman gezdiğin, dünyayı dolaştığın, her limanda bir sevgili yaptığın, çok para kazanıp genç yaşta emekli olduğun, iş imkanlarının çok ve işsizliğin az olduğu bir meslek gibi gözüküyor. Lakin bu hayallerle üniversitelere gelen bizlerin karşılaştığı durum bunun tam tersi.

Her geçen gün artan üniversite sayısı, ağırlaşan çalışma koşulları, artan rekabet, azalan ücretler ve gemideki hiyerarşi ile birlikte şu anki durumu kısaca anlatmak istiyorum. Staj yaptığımız gemilerde günde en 12 saat çalışıyor (Kimi zaman bu 18-20 saatlere kadar çıkıyor), üstlerimiz tarafından baskı ve mobbinge maruz kalıyoruz. Kişiliklerimiz yok sayılıyor, her denileni yapmamız bekleniyor, hiçbir hukuki çerçeve çizilmeden stajımızın nasıl geçeceği birkaç kişinin keyfine ve iradesine bırakılıyor. Kimi zaman ismimiz bile söylenmiyor ‘Stajyer gel, stajyer yap, stajyer git’ diye hitap ediliyor. Gemideki en pis ve ağır işleri yapan fakat en az maaşı alan, hor görülenler olarak ayakta kalmaya çalışıyoruz. Sayısız arkadaşımız kısa sürede meslekten soğuyor ve mesleği bırakanlar da gün geçtikçe artıyor. Bunlara ihmaller ve gerekli tedbirlerinin alınmaması eklendiğinde arkadaşlarımız hayatlarını kaybediyor. Birçok arkadaşımız da ciddi kazalar atlatıyor.

Beklentilerinin ve söylenenlerin tam tersiyle karşılaşan bizler duvara tosluyoruz. Ve tartışmaya başlıyoruz, bunlara sebep olanlar neler ve ne yapmalı? Gerçeklik, bize kafamızdaki sorulara yanıt aramaya ve bizleri çözüm yoluna itmeye başlıyor. Denizcilik şirketlerini tanıyoruz, akademisyenleri tanıyoruz, okullarımızın yönetimindeki insanları tanıyoruz. Her birinin yaptıklarını görüyor, hayatlarını izliyor ve söylediklerini dinliyoruz. Çözümlerimizin üstünü teker teker çiziyoruz. Geriye sadece tek bir çıkış yolu kalıyor. Kendi hak ve insanca çalışma mücadelemizi vermek için harekete geçmek. Çünkü bu sorunlardan bizler etkileniyoruz. Bizden başka kimse gemilere çıkıp bu koşullarda çalışmayacak. Bizden başka kimse bizim hakkımız için mücadele etmeyecek.

Gemilerde yaşananları incelediğimizde en temel sorunların gemideki kaptanların/mühendislerin stajyerler üzerindeki sınırsız yetkisi olduğunu, stajyerler üzerine hiçbir yasal mevzuat olmadığını ve geminin karadan kimse tarafından denetlenmediğini görüyoruz. İlk öğrenildiğinde insanı şoka sokacak bir gerçek... Stajyerle ilgili doğru düzgün tek bir yasal düzenleme yok. Stajyerin iş tanımı ve çalışma alanı nedir? Stajyer ne yapmalıdır ne yapmamalıdır? Ne kadar ve nasıl çalışmalıdır? İşi yapan mıdır? Öğrenen ve gözlemci olan mı? Hiçbirinin cevabı yok. Durum böyle olduğunda gemiye çıkan stajyerler zar atıyorlar. İyi bir kaptana ya da mühendise denk geldiysen tamam biraz daha rahat bir staj geçirebilirsin. Fakat ya gelemediysen? Vay haline, olabileceklerin sınırlarını kimse bilmiyor.

100 yıldır bu böyle gelmiş gidiyor. Kimse bunları düzeltmek için bir şey yapmamış, denememiş, ses çıkarmamış. Bir yandan da kimse harekete geçmediği için bu durumlara geldik ya. Çomağı tekere sokmanın zamanı geldi diye düşünüyorum. Bu yüzden de denizci öğrenciler olarak bir imza kampanyası başlattık. Stajyerlerin bir iş tanımı yapılmasını, iş tanımı dışındaki işlerde çalıştırılmamasını istiyoruz. Öğrenci ve hocalardan oluşan staj denetim komisyonlarının oluşturulmasını, bu komisyonların düzenli olarak raporlar çıkarmasını ve yayımlamasını istiyoruz. Gemide yaşanacak durumlara karşı bilgilendirici ders içeriklerinin müfredata eklenmesini talep ettiğimiz temel olarak 3 maddelik bir dilekçe hazırladık. Bu dilekçeyi okulumuzda 100 kadar öğrenci ile yaptığımız tartışmalar eşliğinde hazırladık ve diğer denizcilik fakülteleri ile beraber çalışıyoruz. Kampanyamızın başlamasına birkaç gün olmasına rağmen okulumuzdaki ilgi hayli yüksek. Bütün denizci öğrenciler aynı sorunları derin bir şekilde yaşıyor, bu yüzden de arkadaşlarımız, kampanyayı tam açıklamadan bile sadece birkaç kelime ettikten sonra direkt kampanyaya katılıyor. Ve başka arkadaşlarını da getireceğini söylüyor. Denizci öğrenciler değişim istiyor ve onu alacaklar!