İran’da öfke büyüyor, halk sokakta: Ölü sayısının artmasından endişe ediliyor

İran’da yüzde 300’lere kadar varan akaryakıt zammının ardından halk neredeyse bütün kentlerde sokağa çıktı. Eylemlerin ilk gününde polisin sert müdahalesi ve Javad Nazari isimli bir yurttaşın hayatını kaybetmesi, öfkeyi ve eylemlere katılımı yoğunlaştırdı.

Eylemlerde şu ana kadar 1’i polis en az 9 kişinin yaşamını yitirdiği belirtiliyor.

KAMU BİNALARI ATEŞE VERİLİYOR

Ahvaz kentinde başlayan eylemler, dün İsfahan ve Sirjan illerine yayıldı. Bugün Tahran, Kirmanşah, Hürremabad, Ahvaz, Şiraz, Yezd, Meşhed, İsfahan, Kerec, Tebriz, Behbehan, Kaimşehr, Kazrun, İslamşehr ve Şehriyan başta olmak üzere birçok kente yayılan eylemlerde benzin zammını protesto etmek için kamu binalarını ateşe veren halkla polis arasında çatışma yaşandı. Tahran’daki Veramin kentinde milli bankanın ateşe verilmesi, Tebriz’de bir benzin istasyonunda polis aracının yakılması ve bazı kentlerde polis müdahalesine dair görüntüler Evrensel’e ulaştı.

ÇOK SAYIDA ÖLÜ OLMASINDAN ENDİŞE EDİLİYOR

Resmi makamlar şu ana kadar Kirman'a bağlı Sircan kentinde bir kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı ancak muhalif basın organları bu sayının daha fazla olduğunu belirtiyor. Eylemlerde şu ana kadar 1’i polis en az 9 kişinin yaşamını yitirdiği açıklandı.

Yerel kaynaklardan derlediğimiz bilgilere göre; Sircan’da Javad Nazari, Cavanrud’da Kaveh Mohammadi; Behbahan kentinde Ehsan Abdullah Nejad, Mohammad Hosein Ghanavati, Mehrdad Dashtizadeh; Hürremşehr kentinde Meysam Maniat ve Kerec kentinde kimliği henüz tespit edilemeyen bir kişi yaşamını yitirdi.

İran'ın Kirmanşah Eyaleti Emniyet Müdürü Ali Ekber Cavidan, benzin zammı protestolarında bir emniyet görevlisinin hayatını kaybettiğini söyledi.

BAZI KENTLERDE OKULLAR TATİL EDİLDİ

Başkent Tahran ve Kerec’deki gösteriler nedeniyle yollar trafiğe kapatılırken Tahran, Şiraz, İsfahan, Kirmanşah, Hürremşehr, Kerec, Abadan ve Hürremşehr'de okullar tatil edildi.

İNTERNETE ERİŞİM ENGELLENDİ, 40 KİŞİ GÖZALTINDA

Ülke genelinde sabit ve mobil hatların tamamında internete erişim engellendi.

İranlı İşçiler Haber Ajansı ILNA’nın güvenlik kaynaklarına dayandırdığı habere göre, İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi, son gösterileri bahane ederek internete erişimin engellemesi kararı aldı.

Öte yandan Yezd kentinde Başsavcı Muhammed Haddadzade, benzin zammı protestolarında 40 kişinin gözaltına alındığını bildirdi.

İRAN REJİMİNDEN HALKA TEHDİT

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, ülke genelinde devam eden benzin zammını protesto gösterilerinin “devrim karşıtları ve İran düşmanları” tarafından desteklendiğini ileri sürdü. Hamaney’in “Güvenliği korumakla yükümlü yetkililer görevlerini yerine getirmelidir” ifadesini kullanması şiddetin artacağına işaret.

Ali Hamaney'in ofisinden yapılan açıklamaya göre, İran lideri eski İran Şahı'nın ailesi ve Halkın Mücahitleri Örgütünün bu eylemleri desteklediğini ve teşvik ettiğini savundu. Hamaney, “Devrim karşıtları ve İran düşmanları, bu tür tahribatları ve güvenliği bozucu eylemleri desteklemiştir. Şimdi de bununla meşguller. Her ülke ve toplum için en büyük musibet olabilecek bu tür meseleleri ve güvenliği bozacak eylemleri şiddetlendiriyorlar. Ülkesini seven insan böyle bir işe bulaşmaz” ifadelerini kullandı.

Pahalılığın halk için birçok soruna yol açtığını ve bu nedenle bazılarının bundan rahatsız olduğunu ancak tahribatın ve bankaları ateşe vermenin halkın değil “şer odaklarının” işi olduğunu savunan Hamaney, “Güvenliği korumakla yükümlü yetkililer görevlerini yerine getirmelidir” dedi.

BİR TEHDİT DE BAKANDAN

İran İçişleri Bakanı Abdurrıza Rahmani Fazli de, protestolara ilişkin, “Şimdiye kadar müdahale etmekten sakınan güvenlik güçleri, gösterilerin bu şekilde devam etmesi halinde düzeni sağlamak için gerekli adımları atmak zorunda kalacaktır” dedi.

Milletvekillerinin çağrısı üzerine İran Meclisi'nin benzin zammını görüşmek üzere olağanüstü kapalı oturum yapacağı ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin de pazartesi günü vekillerin sorularını yanıtlamak üzere parlamentoya gideceği duyuruldu.

ABD’DEN MÜDAHALE

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İran’da akaryakıt zammı sonrası başlayan protestolarla ilgili, “ABD sizi duyuyor. ABD sizi destekliyor. ABD sizin yanınızdadır” mesajını paylaştı. Twitter üzerinden açıklama yapan Pompeo, İran’da başlayan sokak gösterileri ile ilgili 1,5 yıl önce yayınladığı mesajı hatırlatarak, “İran halkına bir buçuk yıl önce söylediğim gibi ABD sizinle” ifadelerini kullandı. Pompeo 1,5 yıl önce hem Farsça hem de İngilizce yayımladığı mesajda, “İran halkı hükümetlerinin 40 yıl süren zorbalığına ve suistimallerine karşı sessiz kalmıyor. Biz de sessiz kalmayacağız. İran halkına bir mesajım var: ABD sizi duyuyor, destekliyor ve sizinleyiz” demişti. ABD’nin benzer açıklamalı İran rejiminin halk protestoları için “dış güçler” argümanını kullanmasına yardımcı oluyor.

NE OLMUŞTU?

15 Kasım günü İran Ulusal Petrol Ürünleri Dağıtım Şirketi benzine yüzde 300’lere varan zam oranlarını açıkladı. Buna göre devlet tarafından sübvanse edilen benzinin litresi, aylık 60 litreye kadar bin tümenden (50 kuruş) bin 500 tümene (75 kuruş) yükseltildi. Araç başına bir ay içinde 60 litreden fazla benzin alınması halinde ise litre fiyatı 3 bin tümen (1,5 TL) olacak şekilde belirlendi.

Ülkede halihazırda rejimden ve ekonomik gidişattan hoşnutsuz olan on binlerce yurttaş, zamla birlikte pek çok kentte sokağa çıktı. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin görevden alınmasını, zamların geri çekilmesini talep eden İranlılara güvenlik güçlerinin yanıtı da sert oldu. Polis saldırısında Javad Nazari isimli yurttaşın hayatını kaybetmesiyle eylemler daha da yoğunlaştı. (DIŞ HABERLER)

İran'da benzin zammı üzerine hükümet karşıtı gösteriler başladı, 1 kişi öldü

Lübnan’da protestolar sürüyor: Bundan sonra ne olacak?

Bağdat’ta halk Hıllani Meydanı ve Sinek Köprüsü’ne yeniden yerleşti