'Türkiye Şam yolunda tökezliyor'

FT: ERDOĞAN FAZLA YÜKLENİYOR

Financial Times gazetesi, Philip Stephens imzalı “Türkiye Şam yolunda tökezliyor” başlıklı analizde, “Batının sorunları önemli değil geri kalanının çok problemi var” dedi.

Başbakan Erdoğan’ın başbakanlıktan güçlendirilmiş başkanlığa geçiş konusunda planını yaptığını belirten Stephens, “Ancak Türk lider fazla yükleniyor. Ülkede hükümet, giderek artan bir şekilde muhalefete toleranssız, tedirgin ediyor ve sık sık medyadaki eleştirmenleri tutukluyor. Sayın Erdoğan’ın aşırı derecede kendine güveni açık bir şekilde otoriter bir çizgi kazandı” diye yazdı.

ERDOĞAN, LİBYA’DAKİ HATAYI SURİYE’DE YAPMAK İSTEMEDİ

Türkiye’nin Suriye politikası konusunda ise yazar, Libya’da Kaddafi karşıtlarını desteklemeyen Başbakan Erdoğan’ın aynı hatayı Suriye’de yapmak istemediğini ve bu nedenle düşünmeden Şam rejimini çabuk bir şekilde sonlandırmak istediğini savundu.

Stephens ayrıca, Erdoğan’ın, Esad yanlısı güçlerin direncini hesaplayamadığını ve ABD’nin kanı durdurma isteğini olduğundan fazla büyüttüğünü ileri sürerken, kısa bir süre öncesine kadar Türkiye’nin, ABD’nin bölgesel liderlikten geri çekilmesinden memnun olurken, şimdi ABD’nin liderliği reddetmesinden dolayı üzüntü duyduğunu belirtti.

ABD’deki başkanlık seçimlerine de değinen Stephens, “Sayın Erdoğan, yeniden seçilecek Barack Obama ya da yeni seçilecek Mitt Romney’in risk almaya daha istekli olması umudu var. Sonunda onlar da Türkiye’nin temel amacını paylaşıyor: Şam’da rejim değişikliği” değerlendirmesinde bulundu.

'MEVCUT ZORLUKLARDAN HABERSİZ'

Yazar, “Sayın Erdoğan mevcut zorluklarından habersiz gibi görünüyor. Hala Türkiye’nin Orta Doğu’da yeni bölgesel güç olduğuna dair uzun konuşmalar yapıyor. Avrupa ile ekonomik ilişkileri veya ABD ile güvenlik ilişkilerinden çok az bahsediyor. Sanki Türkiye doğu ve batı arasında seçim yapmak zorundaymış gibi” yorumunu yaptı.

Stephens son olarak, Irak Savaşı sonrası ABD ve Avrupa’nın artık Orta Doğu’da jeopolitik havayı yaratma umudunun olmadığını kaydederek, “Ancak Türkiye ya da başkasının bu rolü üstlenmek için yeteri kadar büyük olduğunu söyleyemeyiz” iddiasında bulundu.

GUARDİAN: TÜRKİYE’NİN SURİYE YAKLAŞIMI DEĞİŞTİ

Guardian gazetesi ise, Simon Tisdall imzasıyla yayınlanan “İran ve Türkiye’nin Toplantısı Suriye İçin Yeni Bir Yaklaşım Ortaya Çıkarıyor” başlıklı analizde, Başbakan Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın Bakü’deki görüşmelerinin Suriye konusunda bölgesel bir çözüme doğru bir adım olduğunu yazdı.

ATEŞKES, YENİ YAKLAŞIMIN SONUCU

Tisdall, Suriye konusunda derin ayrılıklara ve İran’ın Türkiye’ye ABD radar sistemine izin vermesi kararına kızgın olduğu için görüşmeyi “sürpriz” olarak nitelendirerek, bir yıldan uzun süredir farklı tarafları destekleyen iki ülkenin, Suriye’de krizin çözümünde ortak çıkarları paylaştığını ifade etti.

Yazar, “Suriye rejiminin İran ve Türkiye’nin güçlü bir şekilde desteklediği ateşkes anlaşmasını kabul etmesi, Suriye’ye yönelik bu yeni yaklaşımın bir sonucu olabilir. Bu aynı zamanda ABD, BM veya herhangi bir etkin uluslararası eylemin yokluğunda, Türkiye’nin, Suriye’deki çıkmaza yeni bir bölgesel çözüm arayışındaki tutumunu yansıtıyor” yorumunu yaptı.

Simon Tisdall, “Türkiye, Suriye’deki büyük yangınla kötü bir şekilde yanıyor ve Sınırda tampon bölge oluşturulması, uçuşa yasak bölge ilan edilmesi ve silahlı bir insani müdahaleyi reddeden Washington ile Avrupalı NATO müttefikleri tarafından yüz üstü bırakılmış gibi hissediyor” değerlendirmesinde bulundu.

Yazar ayrıca, Türk yetkililerin, Türkiye’nin Özgür Suriye Ordusu’na desteğine misilleme olarak Suriye’nin de PKK’ye yardım ettiğine inandığına vurgu yaptı.

'TÜRK HÜKÜMETİ YÖNTEMİNİ DEĞİŞTİRDİ'

Mühimmat taşıdığı iddiasıyla Ankara’ya indirilen Suriye uçağına değinen Tisdall, “Hükümetin yöntemini değiştirdiği konusunda açık işaretler ortaya çıkıyor ve Türkiye, komşuları İran, Rusya ve belki Nuri El Maliki’nin Irak’ı ile ilişkilerini onararak bölgesel güçler tarafından da güvence altına alınan bağlayıcı bir Suriye çözümünü oluşturmayı ve ayrımı giderek büyüyen Şii-Sünni mezhepleri arasında köprü kurmayı umut ediyor” yorumunu yaptı.

Guardian gazetesine konuşan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise, Türkiye’nin her zaman bölgesel bir yaklaşıma inandığını ve Rusya’nın çözümün parçası olabileceğine dair iyimser olduklarını söyledi.

'ESAD, BİZİ SUİSTİMAL ETMEYE ÇALIŞTI'

Suriye politikasının başarısız olduğu yönündeki yorumlara karşı çıkan Davutoğlu,“Her gün kendime, bu dökülen kanı durdurmak için daha fazla ne yapılabilir diye soruyorum. Biz her şeyi yaptık... Rejimi geçiş sürecine ikna edebilmek ve demokratik bir sisteme geçmelerine yardımcı olmak için iki taraflı angajmanlar denedik... Aylarca denedik hatta Arap baharından önce... geçen yıl Ağustos ayında Şam’a gittik... Esad adım adım planımızı kabul etti ama iki, üç gün sonra sözlerini tutmadı… Bizi kandırdığını ve bizimle olan ilişkisini suistimal etmeye çalıştığını fark ettik.”

Etik ve stratejik olarak Türkiye’nin haklı olduğunu savunan Davutoğlu ayrıca, Suriye’deki rejimin devam edemeyeceği ve yeni seçilecek hükümetin Türkiye’nin en iyi dostu olacağını ifade etti. (DIŞ HABERLER)