Birleşik Krallık seçimleri: Sosyal bütçe ve zenginden fazla vergi tartışılıyor

Arif BEKTAŞ
Londra

Birleşik Krallık’ta (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) 12 Aralık’ta erken genel seçim yapılacak. Erken seçime gitmenin temel sebebi, parlamentodaki çoğunluğunu kaybeden iktidardaki Muhafazakar Parti’nin seçimlerde çoğunluğu elde ederek Brexit’i istediği gibi gerçekleştirme hedefi.

İŞÇİ PARTİSİNİN MUĞLAK SÖYLEMİ

Geçtiğimiz hafta parlamento seçim sebebiyle askıya alındı ve seçim kampanyası resmen başladı. İki parti dikkatle izleniyor. Biri iktidardaki Muhafazakar Parti, diğeri ana muhalefet partisi olan İşçi Partisi.

Jeremy Corbyn liderliğindeki İşçi Partisi, seçim manifestosunu geçtiğimiz hafta açıkladı. 4 milyon nüfusu ile ülkenin en büyük ikinci şehri olan Birmingham’da Corbyn tarafından açıklanan manifestoda, işçi ve emekçileri heyecanlandıran birçok madde varken, bazı konulardaki muğlaklıklar ise devam ediyor.

Bunların arasında Avrupa Birliği (AB) ve Brexit (Birleşik Krallık ülkelerinin AB’den ayrılması) konusundaki çelişkili ifadeler, NATO ve nükleer silahlanma konusunda Corbyn’in bir yorum yapmaması ve Britanya İşverenler Konfederasyonu’nda (CBI) yaptığı konuşmada, “Sermayeye karşı olduğum saçmalıklarına inanmayın” söylemi bulunuyor.

MANİFESTODA NELER VAR?

İşçi Partisi ve Başkanı Corbyn’in seçim manifestosunda en çok dikkat çeken bölümler vergilendirme, sosyal haklar için yapılacak harcamalar ve daha önce özelleştirilen alanların tekrar devlet denetimi altına alınmasına dair olanlar.

36 yıl önce milletvekili seçilmesinden itibaren İşçi Partisi’nin sol kanat milletvekili olan ve 4 yıl önce parti liderliğine seçildikten sonra “Sosyalist bir Birleşik Krallık” hedeflediğini söyleyerek yola koyulan Corbyn, manifestosunda 82 milyar sterlini sosyal yardımlara ayıracağını, yoksulluk sınırı altında olan yüzde 22’lik kesimin yoksulluğunun ortadan kaldırılacağını, yılda 150 bin yeni sosyal konut yapacağını, kiraları kontrol altına alarak yüksek kiraları indireceğini ilan etti. Buna ek olarak, eğitimi tamamen ücretsiz yaparak 16 milyar sterlin eğitime ek bütçe ayıracağını, 18 milyar sterlin ek bütçeyi sağlığa ve 5 milyar ek bütçe de kamu hizmetlerine aktaracağını açıkladı.

"ZENGİNDEN ALACAĞIM" VAADİ

Öte yandan, parti lideri olduğu günden itibaren söylediği demiryolları, posta, su ve enerji sektörlerinin kamulaştırılması hedefi de bu manifestoda yer aldı.

İktidara gelir gelmez, ilk 10 yıl içinde çalışma haftasını 32 saate düşüreceklerini ve hükümetteki ilk yılında da asgari ücreti saatte en az 10 sterlin yapacağını söyleyen Corbyn, gerekli bütçeyi ise “en zengin yüzde 5’lik kesim”in vergilerini yükselterek elde edeceğini söyledi. “Zenginden alıp halka dağıtacağız”, “Bir avuç değil çoğunluk için”, “Zaman gerçek bir değişim zamanı” gibi sloganlarla yola çıkan Corbyn, Brexit konusunda da ise AB ile bir anlaşma yapacaklarını ve o anlaşmayı da tekrar halkın oyuna sunacaklarını ifade etti.

HALKA BÜTÇE VAADİ RAHATSIZ ETTİ

Irkçı Brexit Partisi’nin desteğini de arkasına alarak ve özellikle Brexit süreci üzerinden artan kutuplaşmayı derinleştirerek ilerleyen Muhafazakar Parti Lideri Boris Johnson ise, büyük bir basın ordusuyla birlikte Corbyn’e yönelik saldırılarını arttırdı. Sosyal hizmetlere 82 milyarlık yeni bütçe vaadi karşısında Corbyn’i “komünist” olmak ve “Ülkeyi 70’lere götürmek istemek”le suçlaması ise halkın ihtiyaçlarına yönelik harcamaların hükümeti ne kadar rahatsız ettiğine işaret ediyor. Özellikle “Zenginlerden daha fazla vergi alınması” vaadi hem Muhafazakar Parti’yi hem de sermaye çevrelerini oldukça rahatsız etmiş görünüyor. Muhafazakar Parti yetkilileri, çeşitli gazeteler ve sermaye çevreleri, “Böyle bir vergilendirme olursa milyarderler ülkeyi terk eder, o zaman işsizlik artar ve ülke ekonomisi çöker” argümanını kullanıyorlar.

DAHA DA SERTLEŞEBİLİR

Bugüne kadar ki tartışmalar seçim yarışının daha da sertleşebileceğine işaret ediyor. Dar bölge seçim sistemi nedeniyle partiler, bazı bölgelerde özel çalışmalar yapıyor. Sağcı-ırkçı Brexit Partisi, Muhafazakar Parti’nin daha önce kazandığı bölgelerden aday göstermeyerek Muhafazakarların tekrar kazanmasını sağlamak istiyor. Daha az sayıda olsa da İşçi Partisi’nin kazanabileceği birkaç bölgeden de, Yeşiller ve Liberal Demokrat Parti aday göstermeyecek.

BBC Politika Editörü Laura Kuenssberg’in dediği gibi, “Bu seçimde politikacıların hepsi aynı değil ve eski seçimlerden farklı olacak”.

Birleşik Krallık’ta 12 Aralık’ta çok şey oylanacak

İngiltere'de 12 Aralık'ta erken genel seçime gitme kararı