AYM, OHAL'de getirilen “güvenlik soruşturması” şartını iptal etti
Anayasa Mahkemesi memuriyete girişte güvenlik soruşturması şartı arayan düzenlemeyi iptal etti. KPSS’de derece yapan çok sayıda kişi “güvenlik soruşturması” adı altında atanamıyordu.
Fotoğraf: Cem Öksüz/AA
Anayasa Mahkemesi (AYM), memuriyete girişte güvenlik soruşturması şartı arayan düzenlemeyi iptal etti. Mahkeme, TMK kapsamına giren suçlardan hükümlü olup başka bir suçtan dolayı şüpheli veya sanık sıfatıyla avukatıyla görüşen hükümlülerin görüşmelerinin sesli veya görüntülü olarak kaydedilmesi, bir görevlinin görüşmede hazır bulundurulması ve tuttukları kayıtlara el konulmasının da Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti.
CHP milletvekilleri Engin Altay, Özgür Özel, Engin Özkoç ve 114 milletvekili tarafından 1 Şubat 2018 tarihli ve 7070 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkındaki Kanun'un bazı maddelerinin iptali için Anayasa Mahkemesi'ne açılan iptal davasında AYM kararını verdi.
15 Temmuz 2016 tarihindeki darbe girişimi sonrasında, 657 sayılı Kanunun 48. maddesine eklenen düzenlemeyle kamuya girişlerde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılması zorunluluğu getirilmişti.
Düzenleme sonrasında, sadece mahkeme kararlarına dayalı bilgiler değil, istihbarat birimlerinin tuttuğu ve çoğu aile üyeleriyle ilgili olan sicil fişleri kayıtlarından dolayı yüzlerce aday elenmiş, bu nedenle de ortaya büyük bir mağduriyet çıkmıştı.
CHP’nin açtığı davada, Anayasa Mahkemesi, vatandaşların kişisel veri niteliğindeki bilgilerinin memuriyete girişte değerlendirmeye tabi tutulmasının Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi. Anayasa Mahkemesi, memuriyete girişte "güvenlik soruşturması şartı" arayan düzenlemeyi iptal etti. Karar 29 Kasım 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
AVUKATLAR HAKKINDA KARAR
Öte yandan Yüksek Mahkeme, oy çokluğu ile aldığı kararla, suç örgütü kurmak, örgüte üye olmak, yardım ve yataklık etmek, örgüt faaliyetleri çerçevesinde suç işlemek, örgüt yöneticisi olmak, örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek, örgüt propagandası yapmak ile terör suçlarından şüpheli, sanık ve hükümlülerin müdafisi veya vekili olacak avukatlarla ilgili kendisi hakkında da aynı suçlardan soruşturma bulunmasının müdafilik veya vekillikten men edilmesi için yeterli görülmesine ilişkin ibare Anayasa'ya aykırı görülerek iptal edildi.
AVUKAT VE HÜKÜMLÜ GÖRÜŞMESİ KAYDEDİLEMEYECEK
Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan hükümlü olup başka bir suçtan dolayı şüpheli veya sanık sıfatıyla avukatıyla görüşen hükümlülerin görüşmelerine ilişkin “Teknik cihazla sesli veya görüntülü olarak kaydedilebilir, hükümlü ile avukatın yaptığı görüşmeleri izlemek amacıyla görevli görüşmede hazır bulundurulabilir, hükümlünün avukatına veya avukatın hükümlüye verdiği belge veya belge örnekleri, dosyalar ve aralarındaki konuşmalara ilişkin tuttukları kayıtlara el konulabilir” bölümünün Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmeden AYM, bu bölümün de iptaline karar verdi.
Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları'na alınacak personel ve yapılacak atamalarla ilgili itirazı inceleyen Anayasa Mahkemesi, alınacak sözleşmeli sağlık personelinin KPSS sonucuna göre Bakanlık ve bağlı kuruluşlarına ÖSYM Başkanlığı tarafından yapılacak yerleştirme ile atanabileceği gibi pozisyon ve ihtiyaç durumuna göre KPSS puanı baz alınarak Bakanlık tarafından yapılacak sözlü sınavla da atama yapılabileceği yönündeki cümleyi Anayasa'ya aykırı bulmayarak iptal talebini reddetti. Buna karşılık sözlü sınav ve yerleştirmeye ilişkin usul ve esasların Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmesini Anayasa'ya aykırı bularak bunu iptal etti.
1453 sayılı Zabitan ve Askeri Memurların Maaşatı Hakkındaki Kanun'a eklenen geçici maddede yer alan Jandarma Genel Komutanlığı, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ile Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın 2017 yılı fiili kadroları 2016 yılı sonuna kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunca belirlenir fıkrası da Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edildi.
KYK KARARI
Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'ndan (KYK) burs almakta olan öğrencilerin aldıkları bursları ve KYK ile uyuşmazlıklarını düzenleyen maddeyi inceleyen AYM, "yargı mercilerinde Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu aleyhine açılan davalardan feragat etmiş sayılır" cümlesini de Anayasa'ya aykırı buldu ve iptal etti. (MA)
