2020 Bütçesi Meclis Genel Kurul'da görüşülmeye başlandı

Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nin Genel Kurul görüşmeleri başladı. Genel Kurul'daki bütçe mesaisi hafta sonları dahil 12 gün aralıksız devam edecek. Görüşmeler 20 Aralık Cuma günü tamamlanacak. 

Bütçe üzerine bugün yapılan oturumda İYİ Parti Grubu adına Grup Başkan Vekili Lütfü Türkkan ve Bursa Milletvekili Sayın İsmail Tatlıoğlu, MHP Grubu adına Grup Başkan Vekilleri Erkan Akçay ile Muhammed Levent Bülbül; HDP Grubu adına Eş Genel Başkanlar Pervin Buldan ile Sezai Temelli; CHP Grubu adına Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu; AKP Grubu adına İstanbul Milletvekili Nurettin Canikli ve Lütfi Elvan söz alan isimler olacak.

Meclis Başkanı Mustafa Şentop bütçenin tümü üzerine yapılan görüşmeleri yönettiği Genel Kurul’da 2020 yılı bütçesini yürütme adına Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay sundu. 

"ÜLKEMİZ İÇ VE DIŞ İKTİSADİ ŞOKLARLA KARŞI KARŞIYA KALDI"

Oktay'ın açıklamalarından satırbaşları şöyle: 

"Türkiye, son 17 yılda sadece ekonomik değil siyasi anlamada dünyada ağırlığını hissettirdi. Dünyanın bölgesel güç merkezlerinden biri haline geldi. Ancak bilinçli hamlelerle ülkemiz çok sayıda iç ve dış iktisadi şoklarla karşı karşıya kalmıştır. Ağustos ayında başlayan kur saldırıları bunun en açık örneğidir. Ancak Sayın Cumhurbaşkanımız ve hükümetimizin kararlı tutumuyla saldırılara boyun eğmemiş ve bu saldırılar boşa çıkarılmıştır."

"Enflasyonda halkımızın desteğini de alarak büyük bir düşüş yaşanmıştır. 2019 yılın ilk yarısında büyümenin kaynağı net ihracat ve kamu harcamaları olmuştur. Yargı reformu strateji belgesi ve vergi reformu gibi adımlarla ekonomideki yapısal dönüşüm enflasyonu daha da aşağı çekti. Bu çerçevede 2020 yılı büyüme hedefimiz yüzde 5 olarak belirlenmiştir. Yeni Ekonomi Programında öngörülen politikaların hayata geçirilmesiyle enflasyonun kalıcı olarak düşük, tek haneli seviyelere indirilmesi  temel hedeflerimiz.” 

"2020 yılında istihdamı 1 milyon 50 bin arttırmayı hedefliyoruz. Bütçe, dengelenme, disiplin ve değişim yaklaşımına uygun olarak hazırlanmıştır"

"İş gücü piyasasına yönelik yapısal adımlar atılacak. Bu kapsamda iş gücü piyasası deneme ve denkleştirme süresi ve kısmi süreli çalışma konularının taraflar arasında mutabakatla esnekleştirilmesi öngörülüyor."

"2020-2022 döneminde de mali disiplini kararlılıkla sürdüreceğiz. Bu kapsamda bütçenin gelir performansının yükseltilmesine yönelik sürekli gelir kaynakları ile vergi tahsilatında etkinliğin artırılması ve ekonomide kayıt dışılığın azaltılmasını hedefliyoruz."

"Turizmdeki canlanmanın sürmesini beklediğimiz 2020'de seyahat gelirleri hedefimizi 34,3 milyar dolar olarak öngörüyoruz."

"(Doğu Akdeniz'deki sondaj faaliyetleri) Milli gemilerimiz ile 2020 yılı içerisinde 5 kuyu daha açarak petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinde aktif bir strateji izlemeye devam edeceğiz."

"Eğitime ayırdığımız bütçe kaynaklarını, 2020 yılında 176,1 milyar liraya çıkarıyoruz."

"Sağlığa 2020 yılı bütçesinde 188,6 milyar lira kaynak ayıracağız."

"Teşvik ve desteklerimizin de etkisiyle, 2023 yılında kadın istihdam oranını yüzde 34'e, kadın işgücüne katılım oranını ise yüzde 38,5'e yükseltmeyi hedefliyoruz."

İYİ PARTİ: İNSANLARI AÇLIĞA MAHKUM EDİYORSUNUZ

İYİ Parti Grubu adına söz alan Grup Başkan Vekili ve Kocaeli Milletvekili Sayın Lütfü Türkkan'ın bütçe üzerine konuşmasından satır başları: 

"Bu sene bütçede yatırımlara 63,5 milyar lira harcanırken, 139 milyar lira borç faizlerine ayrılmış. Geçen sene 65 milyar lira yatırımlara harcanırken, 117 milyar lira borç faizlerine ayrılmıştı. Biz, Galata tefecilerinin eline düşmüş tüccarlar gibi borcun faizini ödüyoruz. Üstüne üstlük geçen seneye göre hem yatırımlara harcadığınız para daha düşük hem de borç faizlerine ayrılan para geçen seneden 22 milyar lira daha fazla."

"2002'de benzinin litre fiyatı 1,62 lirayken bugün neredeyse 7 lira. 2002'de asgari ücretle 17 gram altın alınıyordu, bugün ancak üstünü tamamlayarak 7 gram alınabiliyor. 50 kiloluk 1 çuval un 2002'de 18 lirayken, bugün 168 lira. Siz iktidara geldiğinizde ekmeğin kilosu 1 liraydı şimdi yaklaşık 6 lira. Ama siz pişkince '17 yılda ihracatımız yaklaşık 165 milyar dolara geldi, milli gelirimiz 10 bin dolara çıktı. Ama yol yaptık, köprü yaptık' nidalarıyla kulaklarınızı tıkıyorsunuz.  Dünyanın 17. büyük ekonomisini neredeyse ilk 20'nin dışına çıkarmak üzeresiniz."

"Diyanet'in açıkladığı rakama göre bir kişinin bir günlük öğünü 23 lira. Dört kişilik bir aile için düşündüğümüzde bu rakam ayda 2 bin 760 lira, o da aç kalmaması için. Bu şartlarda siz insanları açlığa mahkum ediyorsunuz."

"Ülkedeki kayıtlı işsiz sayısı yüzde 40,3 arttı, toplam işsiz sayısı ise 8 milyon ile 130 ülke nüfusundan fazla. Genç işsiz sayısındaki artış daha da vahim; resmî kayıtlara göre her 4 kişiden 1'i işsiz, son bir yılda genç işsiz sayısı 515 bin artarak 2 milyon 800 bine ulaştı."

"Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminden önceki son 12 aylık dönemde (2017 Temmuz ile 2018 Haziran arası) bütçe açığı 68 milyar iken son 12 aylık (Kasım 2018 ile Ekim 2019) arası bütçe açığı 111 milyar lira oldu. Tüm bu rakamlar bir şeyi gösteriyor, ne Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin ne de ekonomi yönetiminin bir karşılığı kalmıştır."

"Bir şeyler yapmak için daha kaç insanımızın hayatına son vermesini bekliyorsunuz siz? Eğer bir şeyler yapmak isteyip de yapamıyorsanız bu ülkeyi iyi yönetemiyorsunuz demektir. O zaman görevi devretmenizin zamanı da gelmiş hatta geçmiş oluyor. Bir an önce, yönetemediğiniz bu ülkeyi yönetmekten vazgeçip kenara çekilmenizi tavsiye ediyorum." 

MHP: SALDIRILARA KARŞI ÖNEMLİ MESAFE ALINDI

MHP Grubu adına konuşan MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay'ın konuşmalarından satır başları:

"Türkiye, tarihinin en büyük ekonomik saldırılarına maruz kalmasına rağmen faiz-kur-enflasyon sarmalından çıkması konusunda önemli bir mesafe alındı."

"Milli ekonomi seferberliğine girişmeli ve üretime odaklanmalıyız. Üretim ekonomisini inşa etmeye yönelik yapısal reformları hayata geçirmek mecburiyetimiz vardır."

"Ekonomi milli tasarruflara ve milli kaynaklara dayanmalıdır. Ekonomi borç ve rant sarmalından, savurganlıktan kurtarılmalıdır. Sanayimizi, bilim ve teknolojimizi süratle ileri seviyelere getirmeliyiz. İstihdam sorunu mutlaka çözülmelidir, tarım ve hayvancılık güçlendirilmelidir." 

"Hükûmetin 5018 sayılı Kanun'a uygun bir şekilde bütçe sürecini yönetmesi, yasama ile yürütme arasındaki bilgi asimetrisini de giderecektir. Bu nedenle Türkiye Büyük Millet Meclisinin bütçe üzerindeki kapasitesinin artırılması, Parlamento'nun bütçe hakkını pekiştirecek adımlardan biri olacaktır. Bu kapsamda, Plan ve Bütçe Komisyonu bünyesinde bütçe ofisinin kurulması ve Sayıştayın görev ve kapasitesinin mali danışmanlık sağlayacak şekilde genişletilmesi yerinde olacaktır."

"Bütçe sürecinde Meclisin yasama yetkinliğini artıracak adımlardan biri de ihtisas komisyonlarının bütçe sürecine dâhil olmasından geçmektedir. Örneğin, Dışişleri Bakanlığı bütçesi Dışişleri Komisyonunda, Adalet Bakanlığı bütçesi Adalet Komisyonunda görüşülebilmelidir."

HDP EŞ GENEL BAŞKANI BULDAN: ERKEN SEÇİM ACİL GÜNDEMDİR

Bütçe üzerine konuşan HDP Eş Genel Bakanı Pervin Buldan'ın konuşmalarından satır başları:

“Reform dediniz, tüm değerleri deforme ettiniz. Anormal olan ne varsa normal hale getirdiniz. Hukuk dışılığı kaldırmanın yolu, hukuku ortadan kaldırmaktır. Şu an yapılan tam da budur. Bakınız! Demirtaş ve Yüksekdağ dahil tutuklu HDP’lilerin fezleke ve iddianamelerini hazırlayanlar Cemaat'in savcı ve hakimleridir. Üstelik bazıları da şu an cezaevindedir. FETÖ’cülerin fezlekesiyle tutuklanan Demirtaş’ın, Yüksekdağ’ın tahliyesini engelleyen kimdir? Bizzat AKP Genel Başkanıdır. Demirtaş, Yüksekdağ ve tutuklu tüm seçilmişler derhal serbest bırakılmalı. Hukuksuzluğa son verilmelidir."

"AKP seçimle elde edemediğini kayyum zoruyla ele geçirmektedir.  Belediyeler kayyumların hırsızlığı, yolsuzluğu nedeniyle zaten borç ve haciz batağındadır. Personel maaşı zar zor ödeniyor. Kayyumların yolsuzluk suçu Sayıştay raporlarıyla sabittir. Yerellerde adeta yolsuzluk düzeni kurulmuştur. İlla teröre destek aranacaksa cemaate ‘ne istediniz de vermedik’ diyenlerde aranmalıdır.”

"Yarın halkın önüne sandık konulsa kayyumcılar tarihin en büyük tokadını yiyecektir. Halk iradesini temsil eden bu parlamentoyu da kayyum hukuksuzluğu karşısında tavır almaya çağırıyoruz.”

"İktidarın; HDP’siz parlamento, HDP’siz yerel yönetimler, HDP’siz siyaset, HDP’siz yaşam planlarını görüyoruz. Türkiye AKP’siz yapar ama HDP’siz yapamaz. HDP’siz değil ama AKP’siz bir Türkiye’nin çok da uzakta olmadığını şimdiden size hatırlatmak isteriz." 

"AKP’nin siyasi hikâyesi bitmiştir. Türkiye tam bir yol ayrımındadır. Bunun için bu iktidarın biran önce gönderilmesi gerekiyor. Bu nedenle erken seçim çağrısı yapıyoruz. Sandık biran önce halkın önüne konulmalıdır. Erken genel seçim tüm siyaset kurumunun ve toplumun acil gündemi olmalıdır. Haziranlar umuttur, Haziranlar cesarettir. Haziranlar Başarı ve zaferdir.”

TEMELLİ: CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNİN MR'I 2020 BÜTÇESİDİR 

HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli'nin konuşmalarından satır başları:

"2020 bütçesine baktığınızda, barışın ve toplumsal barışın yoksunluğunu görürsünüz. Bu bütçeye baktığınızda ortak zenginliğimizden yoksun bırakılmışlığımızı, topyekûn yoksulluğu görürsünüz. Bütçe olma vasfını yitirmiş bu metne baktığımızda demokrasi yoksunluğunu görürsünüz" 

"Kürtler başta olmak üzere, bütün dünya, Suriye’deki iç savaşın çözümsüz kalmasının temel nedeni olarak mevcut iktidarın Kürt düşmanlığını görmektedir. Suriye krizinin tek çözüm yolu siyasi diyalog ve müzakereden geçer. Suriye’de nasıl bir çözüm gelişeceğinin kararını oranın halkları vermelidir. Emperyalistler ve tekçi ve mezhepçi bölge devletleri bu çözüme saygı duymak zorundadır."

"Cumhurbaşkanlığı sistemin MR’ı 2020 yılı bütçe kanun teklifidir. Ekonomik ve siyasi krizleri derinleştiren bu kanun teklifi savaş, yoksulluk, talan ve beceriksizlik bütçesidir. Bu bütçe teklifi kara deliklerle dolu bir tekliftir. Bir trilyonluk bütçenin 250 milyarı savaş, savunma ve güvenliğe harcanmaktadır. 2020 bütçe teklifi aynı zamanda bir talan bütçesidir. Nereye, nasıl harcanacağı belli olmayan kalemlerle doludur."

"Biz, Demokratik Anayasayı hayata geçirerek ortak vatan ve demokratik cumhuriyette yaşamak için demokratik siyaset kurumu üzerinde her türlü baskıyı ve vesayeti uygulamak isteyen kayyımcı anlayışa karşı hodri meydan diyor, erken seçim çağrımızı bir kez daha yineliyoruz. Bu ülkeye dair derdi olanlar, bu ülkenin demokratik geleceğini düşünenler için Demokratik Anayasayı hayata geçirme ve Demokratik Cumhuriyeti inşa etme zamanıdır. 2020 Merkezi yönetim bütçesine hayır oyu vereceğimizi söylemek istiyorum.” 

KILIÇDAROĞLU: ERDOĞAN'IN MAL VARLIKLARI ARAŞTIRILSIN

CHP Grubu adına CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun konuşmalarından satır başları:

"Buraya gelip bütçeyi sunan bir devlet memuru. Arkasında millet yok. Bu sizin vicdanınıza sığıyor mu? Recep Tayyip Erdoğan’ın gelip sunması lazım ama kendisi burada yok bir memur çıkıp sunum yapıyor.” 

"2018 yılı merkezi yönetim hükümet bütçesiyle ilgili olarak 63 milyar 295 milyon 717 bin 486 lira ödenek üstü harcama tespit edilmiş, bu harcamaların onaylanması hususu yüce Meclis'in takdirine sunulmuştur. Bu para nereye harcanıyor diye kendi vicdanlarınıza sormayacak mısınız? Toplanan para fakir fukaranın, tüyü bitmemiş yetimin parası? Neden parlamentonun iradesi çöp sepetine atılıyor? Evinize gidip başınızı yatağa koyduğunuzda bu ülkede milyonlarca fakir fukara var, onları düşünün. Anayasa'ya, yasaya aykırı yüzde 7.21 ödenek artışı var” 

"İstediğim gibi para harcarım kimseye de hesap vermem' diyorlar. Sayıştay ‘Ben ceza veremiyorum, saptadım ödenek üstü harcamayı takdiri size bırakıyorum’ diyor. Bütçenin dışında bir ek ihtiyaç olursa, borçlanma olur. Yüzde 2’yi aşmayacak şekilde ödenek üstü harcama yapılabilir. Kaç aşıldı yüzde 7. Siz demeyecek misiniz, ne oluyor bize, bizim irademizi yok sayıyor yürütme organı?​” 

"Adalet Bakanına buradan çağrı yapıyorum. Erdoğan’ın avukatlarının mal varlıklarını araştırın. Milyon dolarlarını araştırın. Mahkemeden parayla adam kurtarma, hakim tayin ediyorlar. Hakimler ve savcıların üzerindeki en etkili kişi onlar. Nasıl olur da bir avukat başsavcıya şu kültablasını getirir misin der ve başsavcı koşa koşa gidip alıp gelir. Bu mudur düzen, adalet, hak?​”

"Beğenirsiniz veya beğenmezsiniz eğer vicdan taşıyorsak, eğer demokrasiden yanaysak, eğer milletin iradesine saygı gösteriyorsak milletin oyuna darbe vurulamaz. Kişi belediye başkan adayı oluyor mu, oluyor. Savcı iyi hal kağıdını veriyor. Gidiyor Yüksek Seçim Kurulu’na, Yüksek Seçim Kurulu da ‘seçime girebilirsin hiçbir engel yok’ diyor. Seçime giriyorum, kazanıyorum. Vay sen misin kazanan ertesi gün seni görevden alıyorum. Kim alıyor, yargı değil yürütme organı alıyor. Seçime gelen birisini atamayla gelen bir kişi alıyor. Sizler demiyor muydunuz atanmışların kurtulmamız lazım diye? Nasıl oluyor da seçimle gelen bir belediye başkanı atanmışların iradesiyle görevden alınıyor? Bu millet niye sandığa gitti, niye oy kullandı? Buna yasama organı olarak ortak isyan etmemiz lazım. Yargı kararı olur, eyvallah dersiniz. Tam tersine yargı seçime girebilirsin diyor. Aynı şeyi sizin büyükşehir belediye başkanlarınız zorla istifan ettirildiğinde de söyledim."

CANİKLİ: EYT MALİYETİ 26 MİLYAR LİRA

AKP Grubu adına söz alan AKP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Nurettin Canikli'nin konuşmasından satır başları:

"(EYT) Hemen emekli olacak 1,5 milyon kişi var. Hemen emekli olacakların bütçeye bir yıllık maliyeti 25-26 milyar. Bir süre sonra da 100 milyara çıkıyor ve tekrar 40'lı yaşlardaki erken emeklilik sistemine dönmüş oluyoruz. Bu parayı, bu kaynağı ortaya koymadan o insanlara 'Ben bunu çözerim.' dediğiniz zaman bu olmaz"

"Kanal İstanbul inşa edildiğinde, Montrö Boğazlar Sözleşmesi burası için geçerli değil, yani buradan geçecek gemilerden ücret alacağız. Kanal İstanbul inşa edilecek." (HABER MERKEZİ)

Mecliste bütçe görüşmeleri yarın başlıyor

Erkan Aydoğanoğlu

2020 bütçesi ne getiriyor? -1

Erkan Aydoğanoğlu

2020 bütçesi ne getiriyor?-2

Bütçe mesaisi başlıyor: HDP ve CHP şerh koydu

Prof. Dr. Aziz Konukman: İşçi sınıfının bütçe hakkı yok sayılıyor

DİSK, KESK, TMMOB ve TTB bütçeye dair konuştu: Adil bir bütçe istiyoruz

Bütçe görüşmelerinde ilk gün: Ethem Sancak ve Katarlıların bütçesi