TYS ve PEN Türkiye'den Nobel'e tepki: Edebiyat barıştan yana tavır almalı

Nobel Edebiyat Ödülü Avusturyalı Yazar Peter Handke’ye, tartışmaların gölgesinde, yarın düzenlenen törenle verilecek. Tartışmaları ateşleyen ise Peter Handke’nin Yugoslavya İç Savaşı sırasındaki savaş suçlarını savunmasıydı.

Yazarlar ve siyasetçiler Nobel Edebiyat Ödülü Jürisi’nin kararına tepki gösterirken, dünya kamuoyunda ödülün geri çekilmesi için kampanyalar düzenliyor. Ödülün Handke’ye verilmesine bir tepki de Türkiye Yazarlar Sendikası (TYS) ve PEN Türkiye Merkezinden geldi. Handke’ye verilen ödülün geri çekilmesini talep eden yazar örgütleri, edebiyatın insan onuruna saygı duyması ve barıştan yana tavır alması gerektiğine vurgu yaptı.

PEN: YAZAR, İNSAN ONURUNA SAYGI DUYMALI

Evrensel'e açıklamalarda bulunan PEN Türkiye Başkanı Zeynep Oral, Nobel’in Peter Handke’ye verilmesinin utanç verici olduğunu söyledi. Oral, “Nobel seçicileri, uygar bilinen, uygar geçinen Avrupa’nın göbeğinde yaşanan bir vahşete arka çıkmış, bu vahşeti savunmuş, insanlık suçu işleyenleri korumayı sürdüren, tarihi gerçekleri inkar eden bir yazarı Peter Handke’yi seçerek tüm edebiyat dünyasını aşağılamıştır. Gerekçe olarak ‘dil bilimsel hüner’ demişler. Dil bilimsel ama vicdan, hak hukuk tanımaz, ‘şer bilimsel bir hüner’ bence... Bir yazarın en önemli hüneri insan yaşamına, insan onuruna saygı duymak olmalı. Bugün yaşadığımız şu karanlık şiddet günlerinde, geniş kitleleri etkileyebilecek seslere; zulmü değil hakkaniyeti; kötülüğü, kini değil vicdanı yüceltecek yazarlara bunca gereksinimiz varken...  Kaldı ki edebi açıdan Peter Handke’den çok önce bu ödülü hak etmiş yazarlar hâlâ hayattayken. Örneğin ilk akla gelenler Kundera gibi bir romancı; Adonis gibi bir şair, Arthur Domoslawski gibi bir gazeteci / araştırmacı yazar varken..." diye konuştu.

TYS: ÖDÜLÜN GERİ ALINMASINI TALEP EDİYORUZ

TYS’nin açıklamasında ise Nobel Edebiyat Ödülü’nün Peter Handke’den geri alınması talep edildi. Açıklamada "Bir Nobel Edebiyat Ödülü daha, yazarların kişisel ideolojik tutumu ile eserleri arasındaki ilişkinin niteliği açısından bitirilememiş tartışmaları getirip önümüze koydu. Yazarın dünya görüşünün eserlerin niteliğini belirleyen tek ölçüt olmadığını biliyoruz, ancak bu ödülün eserlere değil yazarlara verildiğini de biliyoruz.” denildi.

Ödülün Peter Handke’ye verilmesinin kınandığı açıklamada "Peter Handke’nin, ‘Dünyanın gözü önünde yaşanmış bir insanlık katliamının birinci dereceden sorumlusu olan kişiyi destekleyen açıklamaları göz ardı edilemez’ diyoruz. Yine diyoruz ki, ‘Yazarların dünya görüşleri ne olursa olsun edebiyat, emperyalist savaşların karşısında olmalı, insanlar, halklar arasındaki savaşlardan yana değil barıştan yana tavır almalıdır" ifadelerine yer verildi.

NE OLMUŞTU?

Peter Handke, Kosova’da savaş devam ederken yayımlanan bir makalesinde de "Sırpları destekliyorsanız, ayağa kalkın" ifadelerini kullanmış ve Sırpların Srebrenitsa’da soykırım yaptığına asla inanmadığını belirtmişti. Handke, uluslararası mahkemede savaş suçlarından ve soykırımdan yargılandığı sırada hayatını kaybeden Eski Sırp Lider Slobodan Milosevic’i cezaevinde ziyaret etmiş, onun lehine tanıklık etmek için girişimlerde bulunmuştu. Milosevic’in 2006’daki cenazesine de katılan Handke, burada yaptığı konuşmada, “Yugoslavya için, Sırbistan için, Slobodan Milosevic için buradayım” demişti. (İstanbul/EVRENSEL)

Peter Handke’ye verilen Nobel tartışması büyüyor

2018 ve 2019 Nobel Edebiyat Ödülleri'ni Olga Tokarczuk ve Peter Handke kazandı