Kriz nedeniyle kapanan 7 fabrikanın üretim makineleri hurdacılara satıldı
Diyarbakır'da ekonomik kriz nedeniyle kapanan 7 tuğla fabrikasının üretim makineleri, kilogramı 1 TL’den hurdacılara satıldı.
Fotoğraf: MA
Lezgin AKDENİZ
Diyarbakır'da 40 yıldır varlığını sürdüren 11 tuğla fabrikasından 7’si kapatıldı. Fabrikalar, satıldığı hurdacılar tarafından değerli metalleri için iş makineleri tarafından yıktırıldı.
2 BİN 500 KİŞİ İŞSİZ KALDI
Diyarbakır, Urfa, Mardin ve Antep’e üretim yapan 11 tuğla fabrikasından 7’si, ekonomik kriz ve inşaat sektöründe yaşanan daralma nedeniyle talebin düşmesiyle zarara girerek kapatıldı. 3 fabrika ise üretimini durdurmak zorunda kaldı. Geriye kalan bir fabrika ise kış nedeniyle üretimini durdurdu. Fabrikaların kapanması ve üretimin durdurulması nedeniyle doğrudan 2 bin 500 kişi işsiz kaldı.
DEDAŞ ELEKTRİĞİ KESTİ
Her fabrikanın 90 ile 120 bin TL arasında elektrik borcu bulunurken, borcu nedeniyle elektriği kesilen Güven Tuğla Fabrikası, üretimini durdurdu. Güven Tuğla Fabrikasının sahibi Emin Bağırtan, 90 bin TL’lik elektrik borcu nedeniyle fabrikasının elektriğinin Dicle Elektrik Dağıtım AŞ (DEDAŞ) tarafından kesildiğini ve bu nedenle üretimi durdurduklarını söyledi.
Bir aylık 90 bin TL’lik borcunun gecikmeye girmesi nedeniyle DEDAŞ tarafından elektriğinin kesildiğini dile getiren Bağırtan, “Faturayı beş gün içinde ödemediğiniz takdirde elektriğiniz kesiliyor. Bu fabrikada 250 işçi çalışmaktaydı. Şu an iki bekçimiz var, başka kimse çalışmıyor. 7 fabrika ekonomik nedenler ve borçlardan dolayı kapatıldı. Benim fabrikaya kesilen en son elektrik faturası 90 bin TL. Faturayı ödememişim ve ödeme gücüm yok. DEDAŞ fabrikanın elektriğini kesti. Başka gelirlerimizden dolayı ayakta kalabiliyoruz” diye konuştu.
Fotoğraf: MA
GÖÇ BAŞLADI
Tuğla fabrikalarında çalışan işçilerin ikamet ettiği Dicle Mahallesi’nde, fabrikaların kapanmasıyla göç başladı. Bağırtan, “Dicle Mahallesi’nde seçimde 13 bin 500 oy kullanıldı. Şu an sayım yapılırsa 6-7 bin civarı insan kalmış. İşsizlikten dolayı göç başladı. Her fabrikada 250 kişi çalışırdı. Dolaylı olarak her fabrikadan geçimini sağlayan insanların sayısı ise 2 bini buluyordu. Diyarbakır’da 4 tane tuğla fabrikası kalmış. DEDAŞ, bu baskıyı kaldırırsa, elektrik faturalarını şişirmezse tuğla fabrikaları kendini döndürebilir. Ama fabrikalar borç ve ekonomik kriz nedeniyle kapatıldı” ifadelerini kullandı.
FABRİKALAR ZARAR EDİYORDU
Fotoğraf: MA
Üretimi bir fabrikada durduran ve bir fabrikasını da kapatan Erdal Bayram ise, 2015 yılından itibaren ekonomik kriz belirtilerinin başladığına işaret ederek, “İnşaat sektörü durduktan sonra fabrikada tuğla üretimi yapılamaz hale geldi. Fabrika sahipleri zarar etmeye başlamalarıyla fabrikaları kapatma kararı aldı” şeklinde konuştu.
Tuğla fabrikalarının üretiminin 40 yıldır kesintisiz devam ettirdiğini belirten Bayram, şöyle konuştu:
“Özellikle Bağıvar beldesi, şu an Dicle Mahallesi olarak bilinen köy ve Diyarbakır merkezde yaşayan kişiler bu fabrikalarda çalışıyordu. Bu fabrikalar kapandıktan sonra burada yaşayan insanlar göç etmeye başladı. Bu fabrikalardan dolayı buralardan mevsimlik işçi göçü olmuyordu. Bugün toplamda 3 fabrika ayakta kalabildi. Durum böyle devam ederse kalan fabrikalar da kapatmak zorunda kalacak.”
HER FABRİKA 30 MİLYON TUĞLA ÜRETİYORDU
Kriz öncesinde her bir fabrikanın yılda 30 milyon tuğla üretme kapasitesiyle çalıştığına değinen Bayram, şöyle konuştu:
“Fabrikalar tamamen ortadan kalktı. Fabrikaların kapanması yöre halkı için çok kötü oldu. İşsizlik oranı arttı. Ülkede siyasal kriz ekonomiyi dibe batırdı. Bu tamamen siyasal krizin ekonomiye yansımasıyla büyük bir toplumsal sorun haline geldi. Bu fabrikalar buranın insanların yararınadır. Umarım bu son fabrikalar kapanmaz.”
İnfografik: MA
MAKİNELER HURDAYA GİTTİ
Her bir fabrikanın ortalama 15 milyon TL değerde olduğunu aktaran Bayram, bir fabrikanın ise elindeki stoku eritemediği ve kışın getirdiği talep azlığı nedeniyle üretim yapmadığını söyledi.
Her biri 15, toplamda 105 milyon değerinde olan, kapatılan 7 fabrikanın (İnci, Diyar, Toprak San, Öz Blok San, GAP, AC, Saran) üretim makineleri ile metalik değeri olan demirbaşların kilogramının 1 TL’den hurdacılara satıldığını ifade eden Bayram, hurda niyetine satılan fabrikaların yıkıldığını söyledi. (Diyarbakır/MA)
