Evrensel'in 2019'u: Öznesi “işçi”, refleksi mücadele oldu

İsmail Gökhan BAYRAM

2019 yılında dünyada ve Türkiye’de yaşanan pek çok olay ve gelişme sitemizde kendine yer buldu. İşçi ve emekçilerin hak mücadelelerinden kadınların eşitlik mücadelesine, yerel seçim tartışmalarından ABD-Türkiye gerilimine, gazeteci davalarından yaşam alanı mücadelesine, Suriye’ye dönük gerçekleştirilen operasyondan belediyelere kayyum atanmasına kadar pek çok gündem Evrensel’e yansıdı.

Geçtiğimiz yıl öne çıkan gelişmelere ilişkin detaylı analizler “İklim Değişiyor / Almanak 2019”da çeşitli yönleriyle analiz edildi. Sitemizde yer alan haberlerin başlık ve spotlarını kelime bazında incelediğimizde ise bazı detaylar kendini gösterdi.

Nisan ayı dışındaki tüm aylarda ‘evrensel.net’te en çok kullanılan kelime “işçi” oldu. Yıl boyunca sendikalaşma mücadeleleri, grev yasakları, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, iş cinayetleri, işsizlik gibi konular Evrensel’in en sık işlediği konular oldu.

Yerel seçim tartışmalarının yıl geneline yayılmasıyla birlikte “belediye” en çok kullanılan ikinci sözcük oldu. “Kadın” ise sitemizdeki haberlerde en çok kullanılan üçüncü sözcük oldu.

31 Mart sonrası dinmeyen seçim tartışmaları nisan ayının gündemini belirlerken bu ayda en çok kullanılan sözcük “seçim” oldu.

Yine seçim atmosferinin sürdüğü Mart-Temmuz arasındaki dönemde “aday”, “seçim”, “belediye” gibi kelimelerdeki kullanım sıklığı dikkat çekerken; aynı dönemde YSK’nin İstanbul seçimleri için verdiği yenilenme kararı, “YSK” ve “İstanbul” kelimelerinin de sık kullanılmasına neden oldu.

Seçimlerin ardından HDP’li belediyelere atanan kayyumlar ve kayyum politikasına karşı verilen mücadele de “kayyum” sözcüğünün bazı aylarda en sık kullanılan kelimeler arasına girmesine neden oldu.

“Kadın” ise hemen tüm aylarda Evrensel’in en sık kullandığı kelimelerden biri oldu. Yıl geneli için yapılan analiz sonucuna göre “kadın” Evrensel’in en çok kullandığı üçüncü sözcük oldu. Kadın cinayetleri, kadına dönük şiddet, kadınların evde ve iş yerlerinde yaşadığı sorunlar Evrensel’deki kadın haberlerinin büyük bölümünü oluşturdu. Bu sorunlarla birlikte kadınların yıl boyunca cinsiyet eşitliği temelinde sürdürdüğü mücadele de kadın haberlerimizin temellerini oluşturdu.

“Grev”, “eylem”, “direniş” gibi kelimeler de pek çok ayda haberlerimizde yer aldı. Bu yıl 1 Mayıs yerel seçim tartışmalarının gölgesinde kutlanırken; 6 Mayıs’ta YSK’nin İstanbul seçimleri için verdiği iptal kararı işçi mücadelesinin Evrensel’deki yerini geriletmedi. Mayıs’ta en sık kullanılan sözcük nisan dışındaki diğer tüm aylarda olduğu gibi “işçi” olurken; grev diğer aylarla kıyaslandığında daha sık kullanıldı. Yine “eylem”, “mücadele”, “tepki” gibi kelimeler de işçi haberlerimizin tamamlayıcı unsurları oldu.

“Dava”, “avukat”, “tutuklama”, “ceza”, “mahkeme”, “gözaltı”, “hapis” gibi sözcükler de aylık bazda sitemizde sık kullanılan kelimeler arasına girdi. Yıl boyunca barış akademisyenlerinin, gazetecilerin yargılamaları, kadın cinayeti davaları, hukuk alanında tartışma yaratan skandal kararlar hukuk alanına dair kelimelerin sık kullanılmasına neden oldu. Tüm bunlar karşısında “adalet” ise sitemizdeki haberlerde işçi ve emekçilerin öne çıkan bir talebi olarak yer aldı.

Yine yaşanan çocuk istismarı vakaları, istismar davalarında verilen skandal kararlar, istismara karşı yurt geneline yayılan eylem ve mücadeleler, çocuk istismarına af getirilmesi için hükümetin hayata geçirmek istediği yasal düzenleme de “istismar” kelimesinin çok kullanılmasının nedenlerinden oldu.

Aralık ayının en önemli gündemlerini ise “asgari ücret” ve “Kanal İstanbul” tartışmaları oluşturdu. Hükümet, patronlar ve işçi temsilcilerinin yaptığı dört toplantının ardından asgari ihtiyaçları belirlemeyecek düzeyde belirlenen asgari ücret ve işçilerin “insanca yaşanacak ücret” talebiyle sürdürdüğü tartışma ve mücadeleler aralık ayına damga vururken; Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ilk kez 2011’de gündeme getirdiği Kanal İstanbul için önümüzdeki günlerde ihaleye çıkılacağının açıklanması da önemli gündem maddesi haline geldi. Kanal İstanbul başta İstanbul olmak üzere hemen tüm şehirlerin ve siyasetin ana gündem maddesi haline gelirken projeye ilişkin tepki ve eleştiriler de sitemizde geniş yer buldu.

“İşçi”, “Kadın”, “Çocuk”, “Öğrenci” gibi kelimelerin yıl genelinde en çok kullanılan sözcükler arasına girmesi; Evrensel’in öznesini oluşturmasından kaynaklanırken, memleket gündemine ilişkin diğer pek çok sözcük ise yıl boyuna yayılan sorunların ve bu sorunlara karşı işçi ve emekçilerin verdiği mücadelenin özeti niteliğinde.

İşte aylara göre kelimelerin kullanım yoğunluğunu gösteren grafikler:

OCAK

ŞUBAT

MART

NİSAN

MAYIS

HAZİRAN

TEMMUZ

AĞUSTOS

EYLÜL

EKİM

KASIM

ARALIK

2019 yılında dünyada ve Türkiye'de neler oldu? Önemli olaylar, fotoğraflar, analizler

Almanak 2019 | 8 maddede eğitim alanında yaşananlar

Almanak 2019 | 10 maddede işçi ve emekçilerin bir yılı

Almanak 2019 | 10 fotoğrafla yılın halk hareketleri

Almanak 2019 | Kadınlar nasıl bir yıl geçirdi?

Almanak 2019 | Sporda A'dan Z'ye bir yılda akılda kalanlar

2019 yılının dikkat çeken oyunları

Çözümsüzlük girdabının derinleştiği bir yıl

Küresel iklim direnişi umut verdi

Kapitalist saldırı, işçi sınıfı ve mücadele

E o zaman dans!

Başka türlü bir şey…

Dünyanın eylemi

‘Gitmekte ve gelmekte olanın’ 2019 bilançosu

2020 yeni mücadeleler vadederek geliyor!

Ortadoğu yeni bir yıla daha sancılarla giriyor

Merkezin merkezinde sendika

Evrensel, öğrenen bir gazetedir!

Latin Amerika’da isyanın 2019’u: Halk hareketlerinin güç ve moral kazandığı yıl

Göçmenler üzerinden kutuplaşan dünya ve yeni bir yol

Geleceği kazanmak, karanlıktan kurtulmak…

Gazeteciye hapis, gazeteye tazminat

Bu ekonomik tabloda ne göç dalgası durur ne de isyanlar

Barış Akademisyenleri, toplumsal barış, kamusal bilim ve umut

Almanak 2019 | 12 maddede bu yılın yalan haberleri

9 maddede 2019’da siyasette yaşananlar: Kaybettikçe saldırganlaşan bir iktidar

2019: Ekolojinin kara, umudun aydınlık yılı

Evrensel'in 2019'u: Öznesi “işçi”, refleksi mücadele oldu

2019: Ekolojinin kara, umudun aydınlık yılı

9 maddede 2019’da siyasette yaşananlar: Kaybettikçe saldırganlaşan bir iktidar

Almanak 2019 | 12 maddede bu yılın yalan haberleri