Ankara YHT Garı için 2 yılda 6.3 milyon dolar yolcu garantisi ödenmiş
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı için Limak-Kolin-Cengiz grubuna 2017 ve 2018 yılları için 6 milyon 352 bin 545 dolar artı KDV yolcu garantisi ödendiği ortaya çıktı.
Fotoğraf: DHA
Meltem AKYOL
İstanbul
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı için Limak-Kolin-Cengiz grubuna 2017 ve 2018 yılları için toplamda 6 milyon 352 bin 545 dolar artı KDV yolcu garantisi ödendiği ortaya çıktı. CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Bu projeler için ‘Halkın cebinden 5 kuruş çıkmayacak’ denilmişti, 2 yılda 6 milyon 352 bin 545 dolar çıktı. EYT’li için, asgari ücretli için, işsiz için bulunamayan paralar yandaş şirketlerine dağıtılıyor” dedi.
2037 YILINA KADAR GARANTİ
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı’nı, yap-işlet-devret yönetimiyle yapan Cengiz-Limak-Kolin ortaklığına devletin verdiği yolcu garantisi tartışılmaya devam ediliyor. Peki devletin kasasından 29 Ekim 2016’dan beri hizmet veren Ankara Yüksek Hızlı Tren (YHT) Garı için ne kadar geçiş garantisi ödendi?
Çakırözer, 2020 bütçesinin görüşmeleri sırasında bu soruyu sordu. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, Çakırözer’i daha sonra bilgilendirdi. Turhan yanıtında, Ankara YHT Garı’na devlet tarafından 14 yıl boyunca yolcu garantisi verildiğini, yatırımın kamuya devrinin ise 2037 yılı içerisinde gerçekleşeceğini bildirdi ve ekledi: “TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünce kamu özel iş birliği modeliyle yapılan Ankara YHT Garı için sözleşme gereğince 2017 ve 2018 yılları için toplamda 6 milyon 352 bin 545 dolar artı KDV garanti ödemesi yapılmıştır.”
HANİ MİLLETİN CEBİNDEN ÇIKMAYACAKTI?
Bakan Turhan’ın yanıtını değerlendiren Çakırözer, “Bu projeler için ‘halkın cebinden 5 kuruş çıkmayacak’ denilmişti. Evet, doğru 5 kuruş çıkmıyor, milyon dolarlar çıkıyor. Yolcu başına verilen garanti 1.5 dolar artı KDV kimin cebinden çıkıyor? 2 yılda 6 milyon 352 bin 545 dolar kimin cebinden gitti? Hani milletin cebinden 5 kuruş çıkmayacaktı?” diye sordu.
KAMU HİZMETİ KAMU ELİYLE YAPILMALI
Hükümetin, tarihi Ankara Garı’nın işleyişinde sorun yokken Ankara YHT Garı için Limak-Kolin-Cengiz ortaklığına 14 yılda toplam 159 milyon artı KDV ödeme yapacağı bilgisinin daha önce ortaya çıktığını anımsatan Çakırözer, “Tank Palet fabrikasının 50 milyon dolar paramız olmadığı için satıldığı söyleniyor. Emeklilikte yaşa takılanların talepleri, gerçek olmayan ‘İskandinav ülkeleri gibi çökeriz’ söylemi ile reddediliyor. Asgari ücret tüm taleplere rağmen 2 bin 324 TL olarak belirleniyor. İşsizlik günden güne artıyor. Bir taraftan halka dövizlerin bozdurulması çağrısı yapılıyor, diğer taraftan halkın sırtından firmalara döviz bazlı yolcu garantisi ödeniyor. Millet için bulunamayan paralar yandaş şirketlerine dağıtılıyor. Kamu özel iş birliği modelinden tüm dünyada olduğu gibi vazgeçilmeli. Çünkü verilen hazine garantileri nedeniyle Türkiye ekonomisinin en az 25 yıllık geleceği ipotek altına alınıyor. Uzmanlar bu projelerin sadece hazine garantileri ile bile gerçekleştirilebileceğine işaret ediyor. Kamu hizmeti kamu eliyle yapılmalı” ifadelerini kullandı.
NE OLMUŞTU?
Ankara YHT Garı’nı, yap-işlet-devret (YİD) yönetimiyle Limak-Kolin-Cengiz ortaklığı yaptı. TCDD Genel Müdürlüğü ile üçlü ortaklık arasında bir YİD uygulama sözleşmesi imzalandı. 2 Ekim 2013 tarihli bu sözleşme, 21 yıl 7 ay süreliydi. Bu sürenin 19 yıl 7 ayı işletme için verilmişti. Devlet, bu işletme süresinin de 14 yılı için üçlü ortağa garanti vermişti.
Ve TCDD, yolcu başına da 1.5 dolar artı KDV üzerinden üçlü şirkete her yıl ödeme yapacak.
Ankara YHT Garı’na bağlı tren yolu hatlarının altyapısı tamamlanmadığı ve sinyalizasyonu yapılmadığı halde verilen yolcu garantisi nedeniyle tehlikeli bir şekilde kullanıma açılması ‘Ankara YHT Garı açılışı seçim malzemesine dönüştürüldü’ eleştirilerine neden olmuştu. Öyle ki 13 Aralık 2018 günü Ankara-Konya seferini yapan yüksek hızlı trende yaşanan kaza, 9 cana mal olmuştu.
Kaza sonrası açıklama yapan Birleşik Taşımacılık Sendikası Başkanı Hasan Bektaş, kazanın yaşandığı hattın sinyalizasyon sistemi olmadan açıldığını söylemişti. Bektaş, “İki yıl önce burası, Kayaş-Sincan arası banliyö hattı, Başkent Ray çalışması nedeniyle trafiğe kapatıldı. Bu hatta sadece yüksek hızlı trenler çalışıyordu. Ama bu hattın iki yıl sonra bitmesi gerekiyordu, bitmeden açıldı. Yolun bitmesi, tam anlamıyla bitmesi demek. Bütün altyapısıyla, üstyapısıyla, sinyalizasyon sistemiyle birlikte açılması gerekiyordu. Ama 2018’in nisanında, 12 Nisan’da bu hat sinyalizasyonsuz bir şekilde hizmete açıldı. Bu ne demek? Bu, kazaya davetiyenin başlangıç tarihidir” demişti.
