Hong Kong emekçileri sendikalara akın ediyor
Hong Kong’da Çin’in ülkeye müdahalesine karşı ve demokrasi talebiyle aylardır süren protestolar sırasında binlerce emekçi sendikalara yöneldi. En az 40 yeni sendika ortaya çıktı.
Fotoğraf: AA
Geçtiğimiz haziran ayında Hong Kong protestoları başlamadan önce Chris Ngai boş zamanının çoğunu “World of Warcraft” oynayarak ve yeni kokteyl tarifleri bularak geçiriyordu. Şimdi ise 24 yaşındaki bu mühendis, yeni bir sendika kuruyor.
Reuters’tan Sarah Wu’nun haberine göre amacı; Çin yönetimi altındaki şehirde milyonlarca insan yürüyüşler yapmasına rağmen dile getirilen daha fazla demokrasi talebine karşılık bu zamana kadar hiçbir siyasi ödün vermeyen Hong Kong hükümetinin üzerindeki baskıyı artırmak...
Yılın ilk gününde gerçekleşen 1 Ocak yürüyüşü güzergahında yeni üyeler kaydetmek için stant kurmadan bir gün önce Chris Ngai, Reuters’a yaptığı açıklamada “Devam etmekte olan demokrasi yanlısı hareket insanların yaşamını kökten değiştirdi” diyor ve ekliyor: “Bu, toplum hakkında bilgi sahibi olmayan pek çoklarını ayağa kalkmaya zorladı.”
İNŞAAT ÇALIŞANLARI SENDİKASI
Ngai, polisle şiddetli çatışmaların daha yaygın hale geldiğini, demokrasi yanlısı hareketin de bir “öfke ve ümitsizlik” noktasına ulaştığını ifade ediyor. Ona göre yeni taktiklere ihtiyaç var. Ngai, ekibiyle birlikte yaklaşık 90 mühendis, mimar ve inşaat çalışanını, kurduğu “Hong Kong Yapı ve Mühendislik İşçileri Genel Sendikası”na katılmaya ikna etmiş.
Standı, 4 kilometrelik yılbaşı yürüyüşü güzergahı üzerinde her biri belirgin bir flama ve logoya sahip düzinelerce stanttan yalnızca biriydi. Bu stantlar kamu personelleri, otel çalışanları, tiyatro profesyonelleri ve diğer mesleklerden yüzlerce insanı sendikalara katılmak için kendine çekiyordu.
Ngai ve arkadaşları, 1997’de İngiltere’nin şehri Çin’e vermesinden beri toplu sözleşme haklarının bile tanınmadığı “laissez-faire” (bırakınız yapsınlar) ve ultra-kapitalist finans cazibe merkezini sendikalaştırmak için en büyük çabaya öncülük ediyor. Onlar daha etkili protesto biçimleri ararken, sürekli yeni deneyimler edinen Hong Kong’daki hareketin de ön saflarında yer alıyorlar.
“Hareket kendi ad-hoc (amaca mahsus) karakterinde gelişiyor” diyen Hong Kong Çin Üniversitesi’den siyaset bilimci Ma Ngok, sözlerine şu şekilde devam ediyor: “Şu an daha fazla kişi hareketin uzun erimli olabileceğini düşünüyor. Dolayısıyla, bunu sürdürmek için daha örgütlü bir temele ihtiyaçları var.”
40 YENİ SENDİKA ORTAYA ÇIKTI
Hong Kong Sendikalar Konfederasyonuna (HKCTU) göre, son aylarda Ngai’ninki de dahil olmak üzere yaklaşık 40 yeni sendika ortaya çıktı ya da hükümete kaydını yaptırma sürecinde. Ve düzinelercesi daha örgütlenmeye başladı.
Geçen ay sendika kurmak üzerine yoğun kurslar düzenlemeye başlayan konfederasyon, bu yıl halihazırda 2 bin kişinin, 2019 yılının sonlarında ise binlercesinin daha sendikalara katıldığını söyledi.
Şehir yaklaşık 7.4 milyon nüfusa sahip.
TELEGRAM'LA SENDİKALAŞMA ÇAĞRISI
Çalışma Bakanlığı raporları, 2018 yılındaki 13 kayda kıyasla geçtiğimiz yıl 25 yeni sendikanın kayıt yaptırdığını gösteriyor. Bunlardan 18 tanesi protestoların tırmandığı yılın ikinci yarısında açıldı.
Pek çok yeni protesto taktiği gibi, sendikalaşma çağrısı da ilk olarak emek örgütlülüğünü teşvik eden bir kanalın üç aydan kısa bir süre içinde 74 binden fazla aboneye ulaştığı şifrelenmiş bir mesajlaşma uygulaması olan Telegram aracılığıyla yayıldı.
"GREV YAPMA ZAMANI GELDİĞİNDE..."
Hong Kong’daki geleneksel sendikalar yurttaşlar tarafından öncelikli olarak hobi sınıflarının, ziyafetlerin ve perakende indirimlerinin düzenlendiği kulüpler olarak görülüyor. Yeni sendikalar, görüşlerini dile getirdikleri için işverenler tarafından cezalandırılan işçileri koruyarak daha fazla motive oluyorlar. Birçok kimse sendikaların birlikten güç doğuracaklarına inanıyor.
“Bireysel olarak greve çıkarsak şirketler tarafından bastırılabiliriz” diyor 1 Ocak günü Ngai’nin standındaki sırada bekleyen ve siyah bir maske takan Lam soyadlı 23 yaşındaki asistan mimar.
Sendikalaşma hamlesi, şiddetli protestolar karşısında turist sayısı ve perakende satışları düşerken ve Hong Kong bir durgunlukla pençeleşirken geldi.
SENDİKALAR YENİ AMA KARARLI
Çin’de emek konuları üzerinde çalışan Cornell Üniversitesi’nden Doç. Dr. Eli Friedman’a göre, yeni sendikalar ekonomik yarar sağlamak açısından çok fazla vaatte bulunamazken, zaman içinde daha etkili grevler örgütlenebilir ve şehrin derin eşitsizliklerinin üzerine gidebilir.
Yine Friedman’a göre, “Sendika yoğunluğunun bu türden bir gücü harekete geçirip geçirmeyeceğini söylemek için çok erken.”
Yeni sendika liderlerinin çoğu, üye kazanmanın ve sendikalara yeniden güvenmenin zaman alacağını kabul ediyor. Ancak onlar, kent yönetiminin belirlenmesinde herkese oy hakkı verilmesini sağlamak amacıyla hükümet üzerindeki baskıyı arttırmak için uzun vadeli kitlesel grevler örgütlemek ve bununla birlikte işçilerin haklarını geliştirmekte kararlılar.
Hong Kong Sendikalar Konfederasyonu (HKCTU) genel sekreteri ve eski bir demokrasi yanlısı politikacı olan Lee Cheuk-yan, “Uzun vadede örgütlü kalmak ve Hong Kong halkının son yarım yılda oluşan bilincini konsolide etmek zorundayız” diyor ve ekliyor:
"Grev zamanı geldiğinde bütün sendikalar birlikte karar verecek"
(Çeviren: Mert Demir)
