2019 yılında 74 bin 482 mülteci Türkiye’den Avrupa’ya geçiş yaptı

Eda AKTAŞ
İzmir

Ortadoğu ülkelerinde devam eden çatışma ortamından dolayı 2019 yılında Türkiye’den Avrupa’ya hem denizden hem de karadan toplamda 74 bin 482 mülteci geçiş yaptı. Uluslararası Göç Örgütünün verilerine göre ise Ege Denizi'nde 2019 yılında 71 mülteci, Akdeniz'in tamamında ise bin 246 mülteci Avrupa'ya geçiş yaparken yaşamını yitirdi. Konuyla ilgili konuştuğumuz İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Başkanı Metin Çorabatır, mültecilerin Türkiye’deki hukuki statülerinin belli olmadığını belirterek, mültecilerin gelecek kaygısından dolayı Avrupa ülkelerine geçiş yaptığını söyledi.

60 BİN 744 MÜLTECİYE DENİZDE ENGEL

AB ülkelerine geçiş yapanların önemli bir kısmını Afganistanlılar oluşturuyor. Nitekim geçen yıl 20 bin 607 Afganistanlı, 14 bin 868 Suriyeli, 3 bin 662 Kongolu, 3 bin 355 Iraklı ve 2 bin 921 Filistinli AB’ye geçiş yaptı. Ayrıca İran, Pakistan, Kuveyt, Cezayir ve pek çok ülkeden gelen mülteciler de Türkiye üzerinden Avrupa’ya geçti. Yunanistan’da adalarda bekleyenlerin sayıları da 60 bini buldu. Mülteciler en çok Lesvos, Kios, Samos adalarında bekletiliyor.

Geçiş yaparken engellenen mültecilerin sayısında da bir artış gözlemlendi. Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın verilerine göre 2019 yılında Ege Denizi’nde 60 bin 744 mülteci geçiş yaparken durduruldu. Ege Denizi, Akdeniz ve Karadeniz’i kullanarak Avrupa’ya geçmeye çalışırken Sahil Güvenlik Komutanlığınca alıkonulan mülteci sayısı ise son 5 yılda 238 bin 158’e ulaştı.

GERİ GÖNDERME SÖYLEMİ DE ETKİLİYOR

İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Başkanı Metin Çorabatır geçişlerdeki artışta Suriyelilerden çok Suriyeli olmayanların, özellikle Afganistanlı ve ikinci dereceden başka ülkelerin insanlarının yer edindiğini belirtti. Çorabatır, “Türkiye’de Afganlar ya da başka ülkelerden gelen mülteciler için Suriyelilerin gibi oturmuş bir mekanizma yok. Yardım mekanizmaları daha zayıf.” diye konuştu. 

Suriyeli mültecilerin bir kısmının Avrupa Birliği yardımlarından faydalandığını ancak faydalanamayan çok sayıda mülteci olduğunu dile getiren Çorabatır, “Dolayısıyla ümitleri biraz azalıyor. Gelecekleri meçhul bir durumda. Yardım mekanizmalarından faydalanan Suriyelilerin durumu bir parça daha stabilize olmaya başladı. En azından kiralarını ödeyebiliyorlar. Ama alamayan çok sayıda insan var. Onların da yaşam koşulları çok zor. Gelecekleri garanti değil, hukuki statüleri belli değil” diye konuştu. Türkiye’de siyasi çevrelerin geri dönüşten bahsettiğini hatırlatan Çorabatır, bütün bunların psikolojik etkilerinden dolayı geçişlerin daha fazla yaşanmaya başladığını söyledi.

“AVRUPA İÇİN MÜLTECİ KOTASI ARTMALI”

Türkiye’nin uyguladığı coğrafi kısıtlamanın hukuki statüye engel olduğuna değinen Çorabatır şu değerlendirmede bulundu: “Neredeyse 9 yıldır bu kriz var. Çocukların bir kısmı okula gitmeye başladı, önemli bir sayıda çocuk ise okula gidemiyor. Neticede okula da gitse sonrasında ne olacak, bunu düşünüyorlar. Hukuki, insan ve mülteci haklarına dayalı bir statü olmadığı için kendilerini boşlukta hissediyorlar. Bu faktörler geleceğe olan olumlu bakışlarını azaltıyor. Dolayısıyla kendi kalıcı çözümlerini arama yollarına bakıyorlar.” 

Çorabatır, düzenli geçişlerin teşvik edilerek daha fazla insanın Avrupa ülkelerine yerleştirilmesini ve kotaların artırılması gerektiğini söyledi.