Acıları örten, mutluluğa açılan kapılar
Çukurova Girit Mübadilleri Derneği; mübadele sözleşmesinin yıl dönümü dolayısıyla göçte hayatını kaybedenler için bir anma etkinliği gerçekleştirdi.
Fotoğraf: Evrensel
Volkan PEKAL
Adana
Çukurova Girit Mübadilleri Derneği; TBMM Hükümeti ile Yunanistan arasında Türkiye’deki Ortodokslarla, Yunanistan’daki Müslümanların zorunlu göçünü kararlaştıran mübadele sözleşmesinin yıl dönümü dolayısıyla göçte hayatını kaybedenler için bir anma etkinliği gerçekleştirdi. Etkinlikte Hüseyin Türker’in belgesel gösteriminin ardından Yazar Prof. Dr. Kemal Arı, sözleşmenin imzalanmasından göçe kadar geçen süreçte yaşananları anlattı. Etkinlikten sonra Emekli Resim Öğretmeni Zeynep Demirdeler’in Girit’te çektiği kapı fotoğraflarından oluşan “Kapılar Açılmışken” sergisi konuklarla buluştu.
Zeynep Demirdeler ailesi mübadeleden çok önce 19’uncu yüzyılın sonlarında Mersin’e kadar gelmiş. “Mersin Giritlisiyim” diyen Demirdeler sürdürmeye çalıştığı mutfak kültürü ile, davranışları ile kendisini nerede olursa olsun Giritli gibi hissettiğini anlatıyor. Ataları zorunlu göçler yaşamış çoğu bireyde olduğu gibi atalarının koparıldığı topraklara özlemini iki kez Girit’e giderek dindirmeye çalışan Demirdeler, deneyimlerini oraya gitme imkanı olmayan Giritlilerle paylaşmak için yaklaşık 2 bin kare fotoğraf çekmiş. “Eş, dostla paylaşırım” diyerek çektiği fotoğrafları daha sonra sergilemeye başlayan Demirdeler, Ankara’daki sergisini Çukurova Girit Mübadilleri Derneğinin etkinliği için Adana’ya getirdi. Sergi ilerleyen tarihlerde Ankara’da çeşitli mekanlarda sergilenmeye devam edecek.
DOSTLUĞA, KARDEŞLİĞE AÇILAN KAPILAR
Serginin konusu Girit’te çekilmiş kapı fotoğrafları. Kapılar belki eski bir Giritlinin belki de “kalimera” denerek girilmiş komşunun kapısı. Dostluğa, kardeşliğe açılan kapılar... Demirdeler, kapıları konut mimarisinin en belirgin işlevsel özelliği olarak tanımıyor. Eski, yeni demirden, tahtadan, asmalı, yaseminli kapıların yaşamın acılarını örten, mutluluğa açılan yaşamın sessiz tanıkları olarak ifade eden Demirdeler, mübadiller ve sonraki nesiller için kapıları şu şekilde tanımlıyor, “Göçmen ve muhacirin evlerinden son kez çıkıp bir bilinmeze doğru yol aldıkları, ama hep hatırlayacakları evlerinin kapılarıyla insanları buluşturmak istedim. Bu sergi, çocukluk yaşantılarımdan derlendi ve kapıların ardındaki yaşamlardan sadece küçük bir kesit”
‘ÇATIŞMA YERİNE BARIŞ İSTİYORUZ’
Etkinliğin açılış konuşmasını yapan Dernek Başkanı Selma Moray, mübadillerin atalarının toprağına gidebilmek için vize kolaylık sağlanmasını, geldikleri topraklarda ve Türkiye’den gidenlerin bıraktıkları emanetlerin ve mübadillerin geldiklerinde kaldıkları karantina binalarının korunmasını talep etti. Bu coğrafyada yaşayan halkların geçmişinde binlerce yıllık birlikte yaşam deneyimi olduğuna dikkat çeken Moray, “Bizler mübadil çocukları ve torunları olarak Ortadoğu’da, Balkanlar’da, Akdeniz’de, Ege’de ve tüm dünyada çatışma yerine barış, sürgün yerine birlikte yaşama inanıyoruz” dedi.
