“İzmir Levantenleri” sergisi açıldı

Ramis SAĞLAM
İzmir 

İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi (APİKAM) kentin çok eski konuklarını sergi salonunda ağırlıyor. APİKAM’daki "İzmir Levantenleri" başlıklı sergi, Levanten kültürüne ilişkin bilgiler, fotoğraflar ve materyaller içeriyor. Serginin açılışına İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, İzmir Levantenleri Derneği Başkanı İtalyan Kökenli Peter Papi, müzeye katkı sunan Levantenler ve çok sayıda insan katıldı. 

Sergi açılışında ilk konuşmayı İzmir Levantenleri Derneği Başkanı Peter Papi yaptı. 1700'lü yıllardan beri İzmir'de yaşadıklarını dile getiren Papi, Levanten kültürünün çok eskilere dayandığını söyledi. Peter Papi’den sonra konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Levantenlerin dün olduğu gibi bugün de İzmir’e değerli katkılar sunduklarını ifade etti. Soyer, "Hazırlanan sergi İzmir’in renkli kimliğine ayna tutuyor. Levantenlerin, sadece ticaret ekonomi alanında yarattıkları değerlerin değil, kültür ve sanat alanında yarattıklarını gözlemledik" dedi.

APİKAM Küçük Sergi Salonu’nda hafta içi her gün 08.30-17.30 Cumartesi günü 09.00-17.00 saatleri arasında ziyaretçilere açık olacak olan İzmirli Levantenlerin yaşayışlarına yönelik objeleri görme olanakları olacak. 

"1932 YILINDAKİ KANUN LEVANTENLERİN AZALMASINA NEDEN OLDU"

Açılış etkinliği sonrası İzmir Levantenleri Derneği Başkanı Peter Papi Evrensel'e konuştu. Hızlı bir değişimin olduğunu belirten Papi’ye 1922’den 2020 yılına gelirken nelerin değiştiğini sorduğumuzda, Levanten nüfusunun fazlasıyla azaldığını, bunun da bir kaç faktörü olduğunu söyledi. Bu faktörlerden bir tanesinin 1932 yılında yayınlanan 1007 Sayılı Kanunun olduğunu ifade eden Papi, "Bu kanunla küçük esnaf Levantenler çalışamaz hale geldiği için kenti terk etmek zorunda kaldılar. Varlık vergisi ve İkinci Dünya Savaşı da etkiledi. İtalya’daki Musollin’nin propagandasıyla Levantenler 12 adaya göç ettiler. Yine İkinci Dünya Savaşı sonrası, İngilizlere bağlı Hintlilerin Hindistan’a götürülmesiyle Levanten nüfusu hızla azaldı" diye konuştu.

LEVANTEN KÜLTÜRÜ NEDİR?

Avrupa’nın değişik ülkelerinden 1700’lü yıllarda gelip, Osmanlı topraklarına yerleşen İngiliz, Fransız, Hollandalı, Belçikalı ve İtalyanların genel olarak kendilerini adlandırıldıkları isim  "Levanten"di. Fransızca’daki "Lever" yani güneşin doğuşu kelimesinden türeyen  "Levant" yani "Doğulu" anlamında kullanılıyordu. Kendilerini Levanten olarak adlandıran bu grup aslında o dönemin asıl efendileri yani burjuvalarıydı. Tiyatrodan, spora, giyimden, yaşayışa, düşün alanına kadar uzanan geniş bir kültürün yansımasıydı Levant kültürü. İstanbul ve İzmir gibi liman kentlerine yerleşen Levantenler sadece kültürel değil aynı zaman da ticari alanda da damgalarını vuruyorlardı.