HT Solar işçisi TİS sürecinin zorlu geçeceğini biliyor

Orhan ATAN
İstanbul

Birleşik Metal-İş Sendikasının örgütlü olduğu Tuzla’daki HT Solar fabrikasında TİS süreci ve görüşmeleri başladı. Ancak fabrikada kısa süre önce yaşananlar, TİS görüşmelerinin kolay olmayacağını ve fabrikanın yeni mücadelelere sahne olacağını gösteriyor.

TİS süreci yaklaşırken HT Solar patronu işçilerin birlik ve mücadelelerini sınayacak birkaç adım atmıştı. Öncelikle fabrikanın ekonomik kriz nedeni ile küçüleceği ve hatta kapanabileceği yoğun şekilde dillendirildi. Hemen ardından 150 işçinin çıkarılacağı bu yaygaraya eklenerek, işçiler arasında işsizlik korkusu yaratılmak istenmişti. O dönem Birleşik Metal-İş Gebze Şube yöneticileri fabrika patronu ile bir dizi görüşme yapmış ve işten atmalara karşı çözüm olarak gönüllü çıkışlar ile kısmi süreli çalışmaya geçilmesi önerilmişti. Sendikanın da teşviki ile gönüllü işten çıkmaların önü açılmış ve onlarca işçi gönüllü çıkış adı altında işten atılmıştı. Sendika yetkililerinin mücadele yerine krizin faturasını işçiye kesecek bu önerileri işçiler arasında tepkilere neden olmuş ve nihayetinde şube seçimlerinde HT Solar delegelerinin tamamı mevcut başkanın karşısındaki listeye oy vererek, yönetimin değişmesinde önemli bir rol oynamıştı.

PATRON İTİRAZINI GERİ ÇEKMEK ZORUNDA KALMIŞTI

2020 yılı başında TİS görüşmelerinin başlaması beklenirken bunun ertelenmesinde patrondan 2019’un nisan aylarındaki hamlesi etkili oldu. Birleşik Metal-İş’in çoğunluğu sağlamadığı iddiası ile sendikanın yetkisine itiraz etti. Yetki itirazı nedeni ile sendika ve işçiler üretimi yavaşlatma kararı alıp uyguladı. Yaklaşık 40 gün süren eylemde ilk bir hafta tam katılım ve başarı sağlanamasa da sonrasında istenen oranda başarı sağlanarak, üretim yüzde 30-35 oranında azaltıldı. Eylem, patronun geri adım atmasını sağlayarak, yetki itirazının geri çekilmesini sağladı. Yetki itirazı ve eyleme ilişkin bir işçinin “Patron belirsizlik ve kaos yaratmak istedi. Gücümüzü sınadı. Süreci uzatarak bizi birbirimize düşürmeye, sendika ile işçinin arasını açmaya çalıştı. Ancak istediği olmadı, tam tersine birliğimiz arttı ve kararlı olduğumuzu gördü” şeklindeki yorumu aslında HT Solar’da TİS öncesi süreci de özetler nitelikte.

DENEYİM MÜCADELEYİ İŞARET EDİYOR

Tüm zorluklarına rağmen HT Solar’da TİS görüşmeleri başladı. Yaşananların ardından işçiler TİS sürecini canlı şekilde takip ediyor. İşçilerden biri “Patronun itirazı geri çekmesi önemli. Geçen dönemki sözleşmemiz ilk sözleşmemizdi. Sendikamızın fabrikaya girmesi için iyi bir ücret alamadık. Bu sözleşmede böyle olmamalı”  diyerek, patrona geri adım attırmanın önemli olduğunu vurgularken, diğer taraftan TİS’ten beklentisini ifade ediyor. İşçilerden biri “İtirazın geri çekilmesi çok da önemli değil, asıl iş sözleşme maddeleri” şeklinde yorum yaparken, diğer işçi “İtirazın geri çekilmesi iyi elbette, derdimiz bağcıyı dövmek değil, üzüm yemek. Bu nedenle belirsizlik sonlandırılmalı ve bir an önce anlaşma sağlanmalı” diyor. Başka bir işçi ise “Patronun geri adım atması önemli bir şey ama süreç yeni başlıyor. TİS oldubittiye getirilmemeli” diyerek kaygısını ifade ediyor. İşçiler ücret konusunda MESS grup sözleşmelerinin etkili olacağı kanaatinde, örneğin bir işçi “MESS’ten yüzde 17 zam alındı, patron en fazla bu oranda zam yapacaktır” diyor.

Kimi işçiler iş yavaşlatma eyleminin sonlandırılmasını ise hatalı buluyor. İşçilerden biri “Hazır sıkıştırmıştık, duyduğuma göre yetiştirmeleri gereken siparişleri varmış, iş yavaşlatma eylemi TİS imzalanana kadar devam etseydi daha iyi olacaktı” derken, bir kadın işçi ise “Neden hemen sayıları eski haline getirdik, daha ortada bir şey yok” diye tepki gösteriyor.

Bazı işçiler ise bu süreçte sendikaya güvensizlik duyuyor: “Bunların ne yapacağı belli değil, çok da umudum yok”, “Bunlar bir oyun yapmışlardır. Anlaşıp oturmuşlar her şey kararlaştırılmış. İş olsun diye yetki itirazında bulunup, geri çekiyorlar, TİS aslında belirlenmiştir. Bizi danışıklı dövüşle kandırmaya çalışıyorlar” işçilerin kullandığı cümleler arasında.

Sonuç olarak; HT Solar’ın bir yıllık süre içerisinde yaşadıkları ve patronun işçiler aleyhine hamleleri TİS sürecinin çok rahat geçmeyeceğini, patronun işçilerin taleplerini kolay kabul etmeyeceğini gösteriyor. Ancak geçmiş dönem aynı zamanda HT Solar işçisinin haklı talepleri için mücadele edeceğini de şimdiden gösteriyor.