Erdoğan ve Putin görüştü: İdlib'de bu gece ateşkes yürürlüğe girecek
Erdoğan ve Putin, Moskova'da baş başa görüştü. Toplam 5 saat 40 dakika süren zirvenin ardından ortak açıklama yapıldı. Erdoğan, "Bu gece yarısı itibarıyla ateşkes yürürlüğe girecek" dedi.
Recep Tayyip Erdoğan ve Vladimir Putin | Fotoğraf: AA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmesi sona erdi. İkilinin Kremlin Sarayı'ndaki yaklaşık 2 saat 30 dakikalık baş başa görüşmesinin ardından heyetler arası görüşmeye geçildi. Erdoğan ve Putin'in başkanlığındaki heyetler arası görüşme 3 saat 10 dakika sürdü. Liderler görüşmelerin ardından ortak basın açıklaması yaptı. Erdoğan, "Bu gece yarısı itibarıyla ateşkes yürürlüğe girecek" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin, İdlib özelinde Suriye konusunu ele almak için Moskova'da görüştü. 5 saat 40 dakika süren İdlib görüşmesinin ardından iki lider ortak açıklama yaptı.
PUTİN: ORTAK BİR BELGE HAZIRLADIK
Putin açıklamasında şunları söyledi:
"Bu yıl içerisinde üçüncüsü olan görüşmemizi gerçekleştirdik. Suriye'nin idlib bölgesindeki hassas durumu ele aldık. Yılbaşından itibaren orada faaliyet gösteren terör unsurları faaliyetlerini artırmışlardır. Yılbaşından itibaren Hmeymim üssüne yönelik saldırı sayısı 15 olarak kaydedildi ve her seferinde Türk meslektaşlarımıza bilgi vermekten kaçınmadık."
"Görüş ayrılıklarımız oluyor. Ancak kritik durumlarda her zaman elde edilen mutabakatlara dayanarak her zaman uzlaşmayı başarıyorduk, çözümler üretiyorduk. Bugün de öyle oldu. Bugün ülkelerimiz Astana sürecine bağlı kalmayı teyit etti. Suriye'nin toprak bütünlüğünden yanayız. Ortak bir belge hazırladık. İki ülke dışişleri bakanları bu belgeyi deklare edecek."
ERDOĞAN: BU GECE İTİBARIYLA ATEŞKES YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
Putin'in ardından açıklama yapan Erdoğan ise şunları söyledi:
"Öncelikle sayın Putin'e nazik daveti için teşekkür ediyorum. Bölgemizde kritik gelişmelerin cerayan ettiği dönemde Sayın Putin ile yeniden bir araya gelmekten memnuniyet duyuyorum. Suriye'deki durumu ve İdlbi'deki gelişmeleri ele aldık. Yaklaşık 6 saat süren bir görüşme yaptık. Farklı görüşte olduğumuz tüm konuları ayrıntılarıyla görüştük. Türk Rus münasebetinin derin, tarihi kökleri vardır. 5 asrı aşan bu tarih, iki devletin ve halkın karşılıklı etkileşiminin de bir tarihidir. Bu tarihi ortak çıkar temelinde ilerletmek en büyük arzumuzdur. Bu sene üst düzeyli iş birliği konseyin toplantısı için Sayın Putin'i ülkemize bekliyoruz"
"BİRİNCİ SORUMLU REJİMDİR"
"Soçi mutabakatına göre İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi muhafıza edilecek ve statükonun korunması için gerekli tedbirler alınacaktır.. Rejimin doğrudan sivilleri hedef alan saldırıları, İdlib'de tesis ettiğimiz sükuneti bozmuştur. 1. dereceden sorumlu, bölgedeki istikrarı hedef alan rejimdir. Bu bölgede yaşayan 4 milyon insanın terörist olarak ilan edilip bombardımana maruz bırakılmasını kabul etmemiz mümkün değildir."
"İDLİB'TE YENİ BİR STATÜNÜN OLUŞTURULMASI KAÇINILMAZDIR"
"Gözlem noktaları sahadaki durumu kontrol etmek ve ateşkesi kontrol etmekle yükümlüdür. Rusya'yla tesisi korumak için vardığımız mutabakat nedeniyle sahada çok daha aktif şekilde yer aldık. Bölgede bulunan Rus güçleriyle koordinasyonu sıkı tutmaya özen gösterdik. Rejimin askerlerimizi hedef alan saldırganlığıyla yaşanan üzücü hadiseler sonrası İdlib'de yeni bir statünün oluşturulması kaçınılmazdır."
"BU GECE YARISI ATEŞKES YÜRÜRLÜĞE GİRECEK"
"En kısa sürede ateşkesi getireceğiz. Bu gece yarısı itibariyle ateşkes yürürlüğe girecek. Ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gereken çalışmalar hızla ve etkin bir şekilde yürütülecektir. İhtiyaç sahibi tüm Suriyelilere ön şartsız ve ayrım gözetilmeksizin yardım sağlanması için birlikte çalışacağız. Türkiye bu süreçte rejimin yapabileceği her saldırıya cevap verme hakkını saklı tutacaktır. Bu süreç içerisinde değerli mevkidaşımla irtibat halinde olacağız."
"Suriye krizine bu ülkenin toprak bütünlüğü temelinde çözüm bulunana kadar Türkiye, bölgedeki faaliyetlerini sürdürmekte kararlıdır"
AÇIKLANAN ORTAK BELGE
Lavrov'un ardından konuşan Mevlüt Çavuşoğlu, İdlib için kararlaştırılan mutabakat metnini açıkladı. Çavuşoğlu şunları söyledi:
"İdlib gerginliği azaltma bölgesindeki durumun istikrarlaştırılmasına ilişkin muhtıraya ek protokol Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu, ateşkesin uygulanmasına garantör olarak, Suriye Arap Cumhuriyeti'nde Gerginliği Azaltma Bölgeleri Oluşturulmasına İlişkin 4 Mayıs 2017 tarihli Muhtıra ve İdlip Gerginliği Azaltma Bölgesindeki Durumun İstikrarlaştırılmasına İlişkin 17 Eylül 2018 tarihli Muhtıra'yı hatırda tutarak, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne olan kuvvetli taahhütlerini yineleyerek, Terörizmin tüm tezahürleriyle mücadele ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından terörist olarak tanımlanan tüm grupların ortadan kaldırılması yönündeki kararlılıklarını yinelerken, sivillerin ve sivil altyapının hedef alınmasının hiçbir şekilde mazur görülemeyeceğini kabul ederek, Suriye ihtilafının askeri çözümünün olamayacağının ve ihtilafın yalnızca Suriyelilerin öncülüğünde ve sahipliğinde, Birleşmiş Milletler'in kolaylaştırıcılığında, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararıyla uyumlu siyasi süreç yoluyla sona erdirilebileceğinin altını çizerek, İnsani krizin daha da kötüleşmesinin önlenmesinin, sivillerin korunmasının, ihtiyaç sahibi tüm Suriyelilere önkoşulsuz ve ayrım gözetmeksizin koruma ve insani yardım sağlanmasının, keza ülke içinden yerinden edilmelerin önlenmesi ile mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilen kişilerin güvenli ve gönüllü olarak Suriye'deki asıl ikamet yerlerine geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasının önemini vurgulayarak aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır:
- İdlib gerginliği azaltma bölgesindeki temas hattı boyunca tüm askeri faaliyetler 6 Mart 2020 tarihinde saat 00:01'den itibaren durdurulacaktır.
- M4 karayolunun kuzeyinde 6 km ve güneyinde 6 km derinliğinde bir güvenli koridor tesis edilecektir. Güvenli koridorun işleyişine dair ayrıntılı esas ve usuller, Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu Savunma Bakanlıkları arasında 7 gün içinde kararlaştırılacaktır.
- Türk-Rus ortak devriyeleri, 15 Mart 2020 tarihinde M4 karayolunun Trumba'dan (Serakib'in 2 km batısı) Ain-Al-Havr'a kadar olan kesimi boyunca başlatılacaktır.
İşbu Protokol, imzalandığı anda yürürlüğe girer. Türkçe, Rusça ve İngilizce üç örnek olarak ve eşit yasal geçerliliği olacak şekilde 5 Mart 2020 tarihinde Moskova'da imzalanmıştır."
AÇIKLAMA ÖNCESİNDE YAŞANANLAR
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile İdlib’deki gelişmeleri görüşmek üzere Moskova’ya gitti. Erdoğan’a, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, MİT Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, AKP Sözcüsü Ömer Çelik ve Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal eşlik etti.
Erdoğan ile Putin zirve öncesi kameraların karşısına geçere ikili poz verdi. Bu sırada Putin, İdlib'de hayatını kaybeden askerler için başsağlığı diledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan da bir konuşma yaptı. Erdoğan şunları söyledi:
"Malum bu görüşmeyi Türkiye'de yapacaktık, sizin buradaki anayasa çalışmalarıyla ilgili gelişmeler sebebiyle davetiniz üzere burada gerçekleştiriyoruz. İdlib müzakereleri sebebiyle bir araya gelişimiz büyük önem arz ediyor. Bölgede sıkıntı büyük. Bugün burada atacağımız adım, alacağımız isabetli kararlar bölgeyi de ülkelerimizi de rahatlatacaktır. Türkiye-Rusya ilişkilerinin tavan yaptığı bir dönemi yaşıyoruz. Bunları çok daha ileri taşımamızın hesaplarını yapıyoruz."
Putin'in görüşme öncesi yaptığı kısa açıklaması ise şöyle:
“Suriye’de hayatını kaybeden Türk askerleri için başsağlığı diliyorum. İnsanların hayatını kaybetmesi her zaman büyük bir trajedidir. Maalesef, Suriye askeri yetkilileri de dahil hiç kimse Türk askerlerinin bulunduğu yeri bilmiyordu. Suriye ordusunun gerçekten ciddi kayıpları var. Tüm bunlardan dolayı bu olayın bir daha tekrarlanmaması, Türk Rus ilişkilerine zarar vermemesi için görüşmelere devam etmemizde fayda var.”
Kısa açıklamaların ardından saat 14.00'te görüşme başladı. Baş başa görüşme 2 saat 40 dakika sürdü. Liderler ikili görüşmenin ardından heyetler arası toplantıya geçti. Erdoğan ve Putin'in başkanlığındaki heyetler arası görüşme 3 saat 10 dakika sürdü.
Havalimanında açıklama yapmadan Rusya’ya hareket eden Erdoğan’ın 2 evrak çantası ve bir büyük çantası ile gitmesi dikkat çekti.
Görüşme, 27 Şubat günü İdlib’den gelen 33 asker ölümü haberi sonrasında kararlaştırılmıştı. (HABER MERKEZİ)
