Eski diplomatlar: Türkiye heyetinin görüntüsünün yayımlanması maksatlı ve mesaj dolu
Erbil Eski Başkonsolosu Aydın Selcen ve Rusya Uzmanı Aydın Sezer, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve başkanlık ettiği heyetin Kremlin kapısında bekletildiğini gösteren görüntüleri yorumladı.
Görsel, Россия 24 (Rossiya) kanalının YouTube hesabında yayımladığı görüntünün ekran alıntısı
Birkan BULUT
Ankara
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Suriye'de 34 askerin yaşamını yitirmesinin ardından gittiği Kremlin Sarayı'nda Putin tarafından bekletildiğine ilişkin yayımlanan görüntüler gündeme oturdu. Erbil Eski Başkonsolosu Aydın Selcen, görüntüleri "belden aşağı bir vuruş" olarak yorumlarken, daha önce Moskova Büyükelçiliğinde görev yapmış Rusya Uzmanı Aydın Sezer ise "Bu mesaj, Türk heyetinin hangi şartlarda müzakere yaptığına yönelik bir vurgu ve arka plan paylaşımı anlamına gelir" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, İdlib'de 34 askerin hayatını kaybettiği saldırının ardından gittiği Kremlin'de Putin tarafından kapıda bekletildiğine ilişkin Rossiya kanalında yayımlanan görüntüler tepkilere neden oldu. Görüntülere göre, Erdoğan'ın başkanlık ettiği Türk heyeti, Putin'in bulunduğu salonun kapısında iki dakika bekledi. Rossiya'nın sayaç eşliğinde verdiği görüntülerde, Erdoğan beklerken arkasında bulunan 18. yüzyılda Osmanlı'ya karşı zaferler kazanan Rus Mareşal Suvorov'un tablosuna da dikkat çekildi. Hükümet ise görüntülere ilişkin herhangi bir açıklama yapmadı.
AYDIN SELCEN: BELDEN AŞAĞI BİR VURUŞ
Peki, Erdoğan-Putin görüşmesinin kamera arkasındaki görüntüler, iktidarın güdümündeki Rus medyasında neden yayımlandı? Erdoğan'ın “dostum” diye hitap ettiği Putin ne mesaj verdi?
Kremlin'deki görüntüleri değerlendiren Erbil eski Başkonsolosu Aydın Selcen, protokollere ne kadar özen gösterilse de iki liderin aynı anda varmasının mümkün olmadığını ifade etti. Dolayısıyla bu kadar gecikmenin, ev sahibi Putin'in kapıya çıkmamasının, beklememesinin devlet başkanları arası protokolde normal olduğunu belirten Selcen, "Ancak normal olmayan Rusya gibi bir ülkede, devlet televizyonunun belden aşağı vuruş olarak görülebilecek bir haberi yapması. Bunun üzerine de ancak tahmin yürütülebilir, spekülasyon yapılabilir. Benim kişisel varsayımım; Moskova ziyareti öncesinde güdümlü medyada hem Putin hem Rusya aleyhtarı haberlerin önünün alınamamış olmasına bir yanıt olarak yapılmış olabilir” dedi.
AYDIN SEZER: RUS MAREŞALDEN BİLEREK BAHSEDİLDİ
Moskova ve Kahire büyükelçiliklerinde görev almış olan Rusya Uzmanı Aydın Sezer de iki dakika bekletilmenin değil, Rus devlet televizyonu tarafından görüntülerin bu şekilde yayınlanmasının sorun olduğunu söyledi. Putin'in görüşmelerindeki bekletme alışkanlığına dikkat çeken Sezer, “Son saniyede bir başka işi ya da ihtiyacı olabilir. Türk heyeti erken gitmiş olabilir. Ancak bunun haberleştirilmesi maksatlı ve mesajdır” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bekletilmesi kadar salonda 18. yüzyılda Osmanlı'ya karşı zaferler kazanan Rus Mareşal Aleksandr Suvorov'un resmedildiği bir tablonun önündeki görüntüleri de çok tartışıldı. Daha önce bu tabloyu orada görmediğini belirten Sezer, herkes bilmeyeceği için Rus spikerin özellikle bu tablodan bahsettiğini söyledi. Rusya'da basın ve ifade özgürlüğünün düzeyini hatırlatan Sezer, “Bu haberin Rus devlet televizyonu tarafından bağımsız bir şekilde yapıldığını düşünmüyorum. Bunun içinde Dışişleri mi yoksa Kremlin mi olduğu konusunda ise teknik bir yorum yapmaya zaten gerek yok. Bu mesaj Türk heyetinin hangi şartlarda müzakere yaptığına yönelik bir vurgu ve arka plan bilgisi paylaşımı anlamına gelir. Fakat bu mesajın verilmesini sağlayanlar, eğer Erdoğan'a bir mesaj verdiklerini düşünüyorlarsa; bunun amacını çok aşan bir mesaj olduğunu, Erdoğan muhaliflerinin de onurunu zedeleyecek, tüm Türkiye'yi hedef alan çok kaba bir mesaj olduğunu söyleyebilirim” diye konuştu.
"HEYETE KATILMAK İÇİN ARAYA ADAM KOYANLAR OLUYOR"
Öte yandan Erdoğan'a eşlik eden heyete ilişkin de değerlendirmede bulunan Sezer, Rusya'nın heyetin kompozisyonuna karışmayacağını ama Kremlin'in baş başa ve sınırlı bir görüşme talebini açık bir şekilde ifade ettiğini belirten Sezer, “Ancak katılım fazlaydı. Bizde bu tip programlara girip kendi adına tarihe tanıklık etmek isteyen, kişisel istek ve çıkarlarını ön plana çıkaran, bunun için araya adam koyan insanlar oluyor. Bazen içeride dört sandalye oluyor ve yedi kişi geliyorsunuz, sonra ilkel bir şekilde üç sandalye daha geliyor. Ben bunu her zaman yaşadım. Örneğin; Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim kalın ve İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un görev sahaları arasında farkı biliyor musunuz? Fahrettin Altun'un böyle bir yetkisi yok. Görüş ve yorum belirtme yetkisi yok” dedi.
