Fabrikalarda süren üretim baskısı ‘koronavirüs’ de dinlemiyor
Üretim baskısı koronavirüs karşısında da azalmadı. Tersine, fiyatı artan maskenin de kendilerine artık sayıyla verildiğini söyleyen işçi bazen yırtık maskeler ile çalıştıklarını söyledi.
Fotoğraf: IndustriALL Global Union/Flickr (CC BY-NC-ND 2.0)
Tuncay SAĞIROĞLU
Tekirdağ
Fabrikalarda süren üretim baskısı ‘koronavirüs’ de dinlemiyor. İşçinin canını hiçe sayan uygulamalar fabrikalarda hız kesmiyor. Çorlu’da kurulu bir plastik fabrikasında yapılan ‘ilaçlama’ sırasında dahi üretim durmayınca işçiler kendilerini dışarı atmak zorunda kalırken, koronavirüs ile beraber artan maske fiyatları işçilerden basit bir maskenin dahi esirgenmesine neden oldu. İşçi evde önlemini alsa ne çare! 10 saat çalıştığı fabrikada, “Saatle veya yemek molalarında tuvaletleri kullanabiliyoruz” diyen bir işçi, “Böyle ortamlarda virüs de olur, ölüm de. Çünkü patronun derdi senin sağlığın değil, performansın” ifadelerini kullanıyor.
Tüm dünyayı Çin’den başlayarak vuran koronavirüs fabrikalarda çalışan işçileri nasıl etkiliyor? Uzmanlara göre eller sık sık yıkanmalı ve kalabalık yerlerden uzak durulmalı. Enfekte olma riskinin en çok bulunduğu mekanların başında ise binlerce işçinin çalıştığı ve virüsün yayılma ortamlarının en çok bulunduğu fabrikalar geliyor. “Fabrikalarda önlemler alınıyor mu?”, “İşçiler virüse karşı neler yapıyor?” sorularına cevap aramak için Çorlu ve Çerkezköy’de işçiler ile görüştük.
PAHALI DİYE MASKE KISITLAMASI GETİRİLDİ
İşçilerin en başta yaptıkları üretim gereği işçi sağlığını korumak için çalışırken maske kullanması gerekiyor. Ancak küresel çapta artan maske fiyatları işçiyi vurdu! Fiyatlarda yaşanan artış fabrikalardaki maskeyi azalttı. Çerkezköy’de ilaç fabrikasında çalışan işçi koronavirüsün Türkiye’de de tespit edilmesinin ardından, kendilerine sınırsız şekilde verilen maskelerin ‘pahalanması’ gerekçesi ile sayı ile verilmeye başladığını söyledi. Bazen yırtık maskeler ile çalıştıklarını dile getiren işçi, başka bir ilaç fabrikasında ise Çin’den gelen hammadde kutularını hiçbir önlem alınmadan açmak istemeyen işçilere zorla açtırıldığını söyledi. İşçiler önlemlerin artırılmasını istedi.
“TUVALETE GİTMENİN YASAK OLDUĞU YERDE HİJYEN OLUR MU?”
Virüs tehdidi halkı kolonya, sıvı sabun almaya yönlendirdi. Uzmanların ‘Ellerinizi sık sık sabun ile yıkayın’ önerileri de pek çok fabrikada uygulanmıyor. “Evde her şeye dikkat ediyoruz ama fabrikada hiçbir önlem alınmıyor” diyen bir tekstil işçisi kadın “Bizim fabrikada tuvalete bile gitmek yasak. Saatle veya yemek molalarında tuvaletleri kullanabiliyoruz. Bırakın hijyen olmayı, sürekli el yüz yıkamayı zorunlu ihtiyaçlarımızı bile karşılayamıyoruz. Böyle ortamlarda virüs de olur, ölüm de. Çünkü patronun derdi senin sağlığın değil, performansın” diye konuştu.
“SİNEK GİBİ ÖLDÜRÜYORLARDI”
Bir başka fabrikada ise alınan önlem adeta ‘fıkra’ gibi oldu. Çorlu’da bir plastik fabrikasında işçiler çalışırken fabrikanın ilaçlanması sonucu işçiler kendilerini dışarı atarak kurtardı. Bir işçi şöyle anlattı: “Sabah fabrikaya gittiğimizde ‘İlaçlama olacak’ dediler. Biz de sevindik. ‘Hem bir önlem alınıyor. Hem de sürekli 12 saat çalıştığımızdan dolayı biraz dinleniriz’ diye düşündük. Ama umduğumuz gibi olmadı. Biz mola bitip çalışmaya başlayınca beyaz önlüklüler geldi ve fabrikayı ilaçlamaya başladılar. Üretim hiç durmadı. İşçiler rahatsızlanıp öksürmeye başlayınca kendimizi dışarı atmak zorunda kaldık. Üretim durmasın diye az kalsın bizi sinek gibi öldürüyorlardı.”
İŞÇİLER ÜRETİMİN DURDURULACAĞINA İNANMIYOR
İşçiler ile yaptığımız sohbetlerde gerekirse fabrikaların üretimi durdurarak işçilerin ücretli izine ayrılması gerektiğini söylediğimizde buna hiçbir işçi inanmıyor. Çorlu’da bir tekstil işçisi “Patronlar asla üretimi durdurmaz. Onlar için varsa yoksa üretim. Eğer işçi sağlığını düşünseler bizi böyle çalıştırmazlar. Fabrikada hasta olmayan kimse yok” dedi.
