Koronavirüs, sağlık emekçileri ve ‘hayalim’ şehir hastaneleri

Orhan KARAKAYA
SES Kayseri Şubesi Eski Başkanı

İlk kez Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıktı koronavirüs. Ama herkesin kendisine çok uzak, bize bir şey olmaz düşüncesi ile de hareket etmesi sonrası herkese yakın ve kimin ne zaman virüsü kapacağı belli olmayan bir sürece geldik ve tüm dünya bu virüsü konuşuyor ve önlem almaya çalışıyor.

Çoğu ülkeler daha önlem almamışken, almıyorken Sağlık Bakanımız ve bizi yönetenler “Biz gerekli önlemimizi aldık, termal kameralar yerleştirdik” gibi açıklamalar yapmıştı. İlk olarak 2019’un aralık ayında ortaya çıkan ve dünyanın çeşitli ülkelerinde, Avrupa’da hatta yanı başımızda güneyimizde, batımızda bulunan komşu ülkelerde virüse yakalanan, ölen insanlar vardı. Ama ne hikmetse ülkemizde virüse yakalanan tek bir hasta dahi yoktu.

SAĞLIK EMEKÇİLERİNE BİLGİ VERİLMEDİ

Ülkemizde resmi olarak Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca 10 Mart 2020’de saat 01:00’de ilk vakanın olduğunu açıkladı. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca şeffaf oldukları için gece 01:00’de açıklamayı yaptıklarına ilişkin sözler söyledi. İlk vaka resmi olarak 10 Mart tarihinde açıklandı ama bu tarihten önce söylendiği gibi süreç hiç de şeffaf yürütülmedi. İlimiz Kayseri’de dahi basının koronavirüs şüphesi ile Kayseri’de hastanelere getirilen, yatırılan, virüs vakalarının doğru olup olmadığını, biz sendika yetkililerini arayarak, el altından doğrulatmaya çalıştığına şahit olduk. Kayseri İl Sağlık Müdürü ve Hastane Başhekimleri konuyla ilgili kamuoyuna sağlıklı bilgilendirme yapmadı.

Kamuoyu açısından da hastanelerde çalışan personeller arasında da hep dedikodu dolaştı. Gerçekte koronavirüs kapan hastaların koronavirüs şüphesi ile hastanelere yatırıldığını düşünen, bilen, duyan da vardı. Ama sonrasında koronavirüs şüphesi ile getirilen, hastaneye yatırılan bu hastalara ne oldu, sonuçları ne çıktı? Buna dair kamuoyuna ve sağlık çalışanı personele yetkililer tarafından sağlıklı bilgiler verilmedi.

SAĞLIK EMEKÇİLERİ NELER YAŞIYOR VE NE İSTİYOR?

Şeffaf yürütülmeyen kamuoyundan ve her türlü hastaya müdahalede bulunan sağlık emekçisi personellerden saklanan bilgiler nedeni ile kaygı duyan, endişelenen sağlık emekçileri daha güvenli bir şekilde hizmet sunmak için idarecilerden koruyucu maskeler vb. şeyler talep ettiğinde sağlık emekçisi personellere hastalar tedirgin olur gerekçesi ile basit maskeler (n95) dahi verilmedi. Her türlü hastanın ilk başvurduğu aciller başta olmak üzere hastaneler dezenfekte edilmedi, gerekli önlemler alınmadı. Hastalar panik olur ve kargaşa yaşanır kaygısı ile belki de müşteri gördükleri hastalar hastaneye gelmez diye gerekli önlemi alması gereken yetkililer bu önlemleri yeterince almadı, üzerlerine düşen görevleri yapmadılar. Yani koronavirüse karşı asıl mücadele edecek olan sağlık emekçilerinin ve yakınlarının hatta hastaların sağlığını hiçe saydılar.

DEZENFEKTE YAPILMADI YA DA GEÇ YAPILDI

Bu mantıkta olan idareciler önlem olarak (çoğu gerekli ama eksik önlemlerdir) okulları tatil ilan ettiler, maçların seyircisiz oynanmasına karar verdiler, yurt dışı giriş çıkışları kısmen yasakladılar. Bunlar tamam ama; belki de ilk ilaçlanması, dezenfekte edilmesi gereken hastaneler, acil servisler yerine camileri ve başka kurumları ilaçladılar. Bu önlemleri alan yöneticiler hastalığın en çok bulaşma alanı olan hastaneleri acil hastalar ve acil ameliyatlar harici kapatmadılar. Hastaneleri, polikliniklerini, servislerini tatil ilan etmediler. Ama asıl olarak hem hastalığı kapma hem bulaştırma açısından en riskli grup olan sağlık alanı ve sağlık çalışanları hiçbir şey yokmuş gibi hizmet sunmaya devam ediyor, ettiriliyor. Koronavirüsün yayılma, bulaşma hızı düşünüldüğünde (pandemi ilan edilmesine rağmen) hastanelerin rutin şeklide yönetilmesi, acil olmayan hastaların hastanelerde muayene edilmeye devam edilmesi, acil olmayan ameliyatların yapılması gibi uygulamalardan bir an önce vazgeçilerek işin ciddiyetine göre hareket edilmelidir.

ÇALIŞMA SAATİ AZALTILMALI KAYGI GİDERİLMELİ

• Sadece acil servisler, yoğun bakımlar ve enfeksiyon birimleri hizmet vermelidir. Acil sağlık hizmeti dışında kalan hizmetler durdurulmalıdır.
• Sağlık emekçisi personellerle ilgili gerekli koruyucu önlemler alınarak, donanımları sağlanarak acil servislere ve koronavirüs ile ilgili bölümlere, birimlere takviye olarak görevlendirmesi yapılmalıdır.
• Sağlık personellerinin 16 saat, 24 saat çalıştırılmasından vazgeçilmelidir. Sağlık personelinin çalışma saati azaltılmalıdır.
• Mesai sonrası çalışma olan vardiya uygulaması kaldırılmalıdır.
• Toplumun her kesimi izole edilirken, edilmeye çalışılırken, koronavirüs salgınına karşı başrolde olan, olacak olan sağlık personelinin öncelikli korunması, izole edilmesi gerekmektedir.
• En doğru ve gerekli bilginin öncelikle sağlık emekçilerine verilmesi gerekmektedir. Dokunduğu her hastanın durumunu bilmeli ki kendisine, kendisinden diğer mesai arkadaşına ve hatta ailesine salgını bulaştırmamak adına daha tedbirli davransın.
• Süreç şeffaf yürütülmeli, sağlık emekçilerine hastanesinde virüs vakası olup olmadığı, izole alanlarının nereler olduğu bilgisi verilmelidir.
• Koronavirüs salgını sağlık çalışanları üzerinden yayılmasın diye öncelikli olarak sağlık personeline virüs testi yapılmalıdır.
• Endişesi, paniği, kaygısı giderilmelidir. Panik ve endişe içerisinde olan, yeterince dinlenmeyen, dinlenemeyen bir sağlık emekçisinin gerekli ve yeterli hizmeti sunması insan sağlığını olumsuz etkileyen bir salgınla başa çıkması zordur.

DERHAL ÖNLEMLER ALINMALIDIR

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın rüyam, hayalim dediği şehir hastaneleri; mimarisi ve açılır olmayan camları, güneş görmeyen, camı dahi olmayan muayene odaları, ısınması ve havalandırması klimalarla sağlanan sistemiyle, virüsle mücadeleyi olumsuz etkileyecektir. Doğal havalandırma olmaması nedeni ile (açılır cam olmadığı için) Kayseri Şehir Hastanesi personeli yeterli oksijen olmayan koşullarda hizmet sunmaktadır. Bu da riskin daha fazla artmasına neden olmaktadır. Virüsün hastane ortamında daha fazla kalmasına, yayılmasına neden olabilecektir. Derhal önlemler alınmalıdır.

TTB'den koronavirüs açıklaması: Önümüzdeki 1-2 hafta çok kritik birlikte çalışmalıyız

Sağlık Bakanı Koca: Türkiye'de ilk ölüm gerçekleşti, vaka sayısı 98'e ulaştı