Finlandiya’da işçilere korona darbesi
Sendikalar ve işveren örgütleri arasındaki anlaşma işçi haklarından geri adım anlamına geliyor. Patrona, 5 gün önceden bildirmek kaydıyla işçileri izne ayırma ve işten atma yetkisi tanıyor.
Maske üretimi yapan kadınlar | Fotoğraf: AA
Murat KUSEYRİ
Stockholm
Finlandiya’da uzun süreden beri iş güvencesinin ortadan kaldırılmasını talep eden tekelci kapitalistler, korona salgınından sonra isteklerini kısmi olarak sendikalara kabul ettirmeyi başardı. Sendikalar ve işveren örgütleri arasında varılan 16 maddelik anlaşma işverenlere 5 gün önceden bildirmek kaydıyla emekçileri izne ayırma ve işten atma yetkisi tanıyor.
Sağlık ve Refah Enstitüsü (THL), 5 milyon nüfuslu ülkede korona virüsüne yakalananların sayısının 700’e yükseldiğini açıkladı. Bu haber yazılırken yaşamını yitiren tek bir kişinin olduğu ülkede hastanelerde tedavi gören 50 hastadan 13’ü de yoğun bakımda.
Sanna Marin’in başbakanlığını yaptığı koalisyon hükümeti, 16 Mart günü Cumhurbaşkanı ile birlikte ülkede olağanüstü hal ilan etti. Koronavirüsün yaygınlaşmasını engellemek için bir dizi önlem alma kararı aldı.
İLAN EDİLEN ÖNLEMLER
Çocuk yuvaları dışında tüm eğitim kurumlarının kapatılmasını kararlaştırdı. Devlet ve belediye müzeleri, Ulusal Opera, Kültür Evi, kütüphaneler, spor tesisleri, gençlik salonları, yüzme havuzları, yaşlılar için düzenlenen günlük etkinlikler, rehabilitasyon merkezlerinin çalışmalarını durdurdu. Özel sektöre de aynı doğrultuda davranması önerisinde bulundu.
Yapılacak gösteri ve etkinliklere katılacakların sayısını 10’la sınırladı. 70 yaşının üstündeki kişilere evden çıkmamaları önerildi.
Pazartesi günü Twitter hesabından açıklama yapan Başbakan Marin, hükümetin özel şirket ve salonların çalışmalarını sınırlamak için hazırlık yaptığını duyurdu. Salgının engellenmesi için vatandaşların ülke içinde seyahatlerinin kısıtlanabileceğini, restoranlar, gece kulüpleri ve meyhaneleri kapatılabileceklerini belirtti.
Bu arada Ticaret Odası’nın şirketlere yönelik yaptığı araştırmanın sonucu, şirketlerin yarısından fazlasının çalışanları zorunlu izne çıkarmayı ve işten atmayı planladıklarını gösterdi. Araştırmaya katılan 4 bin işverenden üçte biri, salgından sonra iflas etme risklerinin arttığını söyledi.
PATRONLAR VE SENDİKALAR ANLAŞMA İMZALADI
Hükümet, koronavirüsten etkilenen şirketlere 15 milyar avro tutarında bir destek vermeyi ve 400 milyon avroluk ek bütçe hazırlamayı kararlaştırdı. Bunlara ek olarak şirketlerin emeklilik ödentilerini 910 milyon avro azalttı.
Business Finland adlı kuruma da şirketlere acil finansal destek sağlaması için 150 milyon avro kaynak aktardı.
Tüm bu gelişmelerden sonra bir araya gelen işçi ve işveren temsilcileri, çalışanların iş güvenliğini bir ölçüde ortadan kaldıran 16 maddelik bir anlaşma imzaladı.
Finlandiya Sendikaları Merkez Örgütü (FFC) Yönetim Kurulu, üzerinde anlaşmaya varılan kriz paketini onayladı. 16 önlem içeren paket bu yılın son gününe kadar yürürlükte kalacak ve yürürlüğe gireceği tarihi hükümet belirleyecek.
FFC’nin Ekonomi Şefi Ilkka Kaukoranta, paketi “Bir bütün olarak çok açıdan bu işçiler için ağır, ama bu durumda bu önlemler gerekli” ifadelerini kullanarak savundu.
Şirketlerin çalışmaları ve müşterilerin sayısının birçok işyerinde büyük düşüş gösterdiğini söyleyen Kaukoranta, “Çalışanların gelirlerini güvenceye almak, işten atılmalardan kaçınmak ve gereksiz iflasları engellemek önemli” dedi.
İŞÇİLERİN KAZANILMIŞ HAKLARINDAN GERİ ADIM
Paket, şirketlere sendikalarla görüşmeleri kaydıyla çalışanları izne ayırma veya işten atma hakkı veriyor. Daha önce işyerlerinin büyüklüğüne göre 2 hafta ila 6 hafta arasında değişen pazarlık süresi 5 güne düşürülüyor.
İşverenler, yeni işe alınan çalışanlarının iş akitlerini ekonomik nedenleri ya da üretimdeki düşüşü gerekçe gösterip feshedebilecek. Ancak bu durumda olanların işsizlik ödentileri kesinti yapılmaksızın ödenecek. Finlandiya’da işsiz kalanlara ilk 5 günkü ücretleri ödenmiyor.
9 işçiden fazlasını izne çıkaran ya da işten atan işverenler, durumu İş Piyasası Kurumu ve İşsizlik Kasası’na bildirmekle yükümlü. Hükümet, İşsizlik Kasası’nı desteklemek için 2020 yılının sonuna kadar 20 milyon avro ödeyecek.
Paket, işverenlere üretimde elamana ihtiyaç duyması durumunda daha önce işten attığı kişileri yeniden istihdam etme yükümlülüğü getiriyor.
FFC’nin kabul ettiği paket işçilerin iş güvencelerin büyük ölçüde tekeller ve işverenlerin insafına bırakıyor. Kazanılmış haklardan taviz verildiğini gösteriyor.
İKİ YIL ÖNCE BENZER BİR SALDIRIYI İŞÇİLER ÖNLEMİŞTİ
2018 yılında sağ partilerden oluşan koalisyon hükümetinin 20’den az emekçinin çalıştığı işyerlerinde kıdeminden bağımsız işverenklere istediği kişiyi işten atma yetkisi tanıyan yasa tasarısı emekçilerin direnişiyle karşılaşmıştı.
Yüz binlerce işçinin işi bırakarak greve gitmesinden sonra hükümet geri adım atmıştı.
Evrensel'i Takip Et