Eğitim Bilişim Ağı (EBA) nedir, nasıl tekele dönüştü?
İnternet üzerinden eğitim veren eğitim bilişim ağı (EBA) bütün eğitim firmalarına ücretsiz açılan bir devlet eğitim portalı iken özel şirket ile anlaşma sonrası tekele dönüşen bir ağ.
Fotoğraf: TRT Eba TV
Eğitim emekçisi
İzmir
Milli Eğitim Bakanlığı, korona salgını sebebi ile uzaktan eğitime çevirdiği ders yılında, kulağa hoş gelen bir uygulama ile 23 Mart Pazartesi günü yeni açılan TV kanalları ve internet üzerinden eğitimler vermeye başladı. İlkokul ve ortaokullarda günde iki ders, liselerde ise üç ders planlandı. Yaklaşık 15 dakika süren dersler akıllı tahta önünde birer öğretmen tarafından işlendi. Ekrana çıkan bu öğretmenlerden bazıları dersleri tekdüze anlattığı için öğrencilerin bile “Bu öğretmen hiç bizim öğretmen gibi iyi anlatmıyor” eleştirilerinin hedefi oldu. İnternet üzerinden eğitim veren eğitim bilişim ağı (EBA) sayfasına yoğunluk sebebi ile giriş yapılamadı, çoğu öğrenci şifre alamadı. Aldıysa bile EBA videoları internetten gün içinde izlenilemedi. Ders bitiminde verilen aralarda ise zaman zaman eğitici belgesel tadında DVD üretimi izletilirken, birçok aradaysa Adnan Menderes üzerinden siyaset propagandasına varan eğitim ile hiç alakası olmayan idam sahneleri ufacık çocuklara gösterildi. Ara süreleri de yaklaşık 15 dakika tutulmuş. Yetersiz süre, verimsiz ders anlatımı, aynı evde farklı yaşlarda olduğu için aynı ana denk gelen dersler sebebinden dolayı öğleden sonra tekrarların izlenmesi veya izlenilememesi ağırlıklı olarak, olumsuz yorumları artırabiliriz. Yazımızın ana konusu ise şu anki bakanlığın eğitime uzak olan uzaktan eğitim süreci değil. Yazımızın ana konusu “eğitim bilişim ağı” EBA.
İnternetten arama yapınca Wikipedia sayfasında eğitim bilişim ağı ya da kısaca EBA ile ilgili bilgiler bulunmakta. Orada yazılandan da anlaşıldığı gibi FATİH projesi kapsamında oluşturan EBA eğitimin sanal ortamda desteklenmesi amacı için kurgulandı. İlk başta gerçekten de ücretsiz destek veren birçok özel firmaya link bağlantılarına izin verilmiş. İsteyen öğretmen istediği eğitim sitesinden yararlanmaktaydı. 2015 yılında ise MEB hizmet içi eğitim faaliyetleri yaparak EBA-içerik oluşturma eğitimleri vermeye başladı. Yüzlerce öğretmen merkezi eğitimlerle e-içerik üretmeyi öğrenecekti. Sonra farklı illerde stüdyolar açılarak dersler yetkin öğretmenler tarafından ekranda anlatılacak. EBA sayfalarında bulunan video, animasyon, belgesel, resim grafik, soru vb ve dersler desteklenecek. Hatta ders sonlarında değerlendirme sınavları ve testler ile öğrencilerin ders kazanımlarını ne kadar öğrendikleri ölçülebilir olacaktı. Eğitimde ülke içinde eşitlik sağlanacak, internet ve teknoloji ile çağ atlayacak, Finlandiya ile yarışacaktık.
Akıllı tahta ihaleleri yapıldı, birçok okula tahtalar takıldı (bazı okullarda internet yoktu ve halen interneti olmayıp akıllı tahtası olan okullar var). Tabletler dağıtıldı, kimi tablet öğrenciler tarafından satıldı vs. Zaten okurlar bunları hatırlıyordur. Buraya kadar her şey normal ve akılcı görünüyor. İlginç ve virüslü olan işin başka boyutu ise Telekom’u satın alan ve Katarlı olduğu söylenen yabancı şirketin, VİTAMİN eğitim şirketini satın alması. Yine aynı şirketin MEB ile anlaşma yaparak EBA’yı bizzat yapılandırması. EBA için gerekli hizmet içi eğitimleri bile firmanın MEB ile birlikte finanse etmesi. Bugün EBA sayfalarını açarsanız sol altta bahsedilen firma logosunu SEBİT’i görürsünüz, derslerde kullanılan birçok animasyonda vitamin firmasının logosunu da. Bütün eğitim firmalarına ücretsiz açılan bir devlet eğitim portalı iken özel şirket ile anlaşma sonrası tekele dönüşen bir ağ. Bu dönüşüm 15 Temmuz olayı sonrasına denk geldiği için önce bazı eğitim firmaları “FETÖ”cü olduğu için yasaklandı. Şimdi ise koca FATİH projesinin beyni olan portal yabancı bir firmanın elinde ve diğer firmalar MEB internet altyapısında gözaltında. Firma yabancı değil dense bile özel bir firma! Daha da ilginç başka bir durum 2015 yılında firma ve MEB işbirliği ile yapılan hizmet içi eğitimlerde firmanın yüzü olarak görülen profesörün (ki o zaman özel bazı okulların yönetimindeydi) şimdi Milli Eğitim Bakanı olması! Kısaca şu an adı tatil olmayan bir tatilde, okulların alternatifi veya korona salgınında ilaç olarak eğitimi kurtarması öngörülen EBA, zaten yıllardır virüslü. Öyle bir virüs ki on yıllardır binlerce insanın emeğini, alın terini, kanını sömüren kapitalizm adlı bir mikrop.
Eğitimcilerin, sendikalarının, siyasetçilerin çoğu zaman göremediği bu virüs etkilerini pandemi haline gelince gösterecek. Bakanlık öğretmenlerin performanslarını, EBA’da etkinliklerine, izleyici öğrenci katılımına, derslerde kullanma miktarlarına vb değerlendirmeyi planlıyor. Şimdiden öğretmenlere siteyi kullanma miktarlarına göre puanlar site üzerinde işlenmeye başlandı. Öğretmenler kapitalizme bulanmış yarı devlet yarı özel bir portal görünümünde olan EBA’dan puanlanacaklar. Bakanlık bunu önümüzdeki yıllarda yapacaktı ama mecbur kalınan korona pandemisi süreci hızlandırdı. Bakanlık krizi fırsata çevirdi. Öğretmenleri azaltmaya yarayacak olan bu yapı ile daha az sayıda öğretmen ile okullar kotarılacak, okul yükünün çoğu internet üzerinden azaltılacak. Dersler çok şatafatlı tanıtılan EBA üzerinden daha fazla işlenecek, sınıfta öğretmenin etkisi azaltılacak. Sınavlar, testler, ödevler EBA ile yapılacak. Ne var bunda? Eğitimde çağ atlıyoruz, teknolojiyi kullanıyoruz vs söylemleri çok duyacağız, bu da virüsün diğer bir etkisi.
Erken teşhis, erken ve doğru tedavi tıp için temeldir. Şu an başka bir biyolojik virüs sebebi ile hırpalanan eğitim, kapitalizm ile yoğun bakıma girebilir. Bu hastalığın tedavisi ise farklı siyasi görüşlerine rağmen eğitimcilerin, eğitim sendikalarının belirtileri gözlemleyip, hemen ortak mücadeleyi inşa ederek, virüsü iş güvencelerine sirayet etmeden durdurmalarıyla olur. Ancak burada başka bir virüs karşımıza çıkıyor. Mücadeleci olmakla övünen, üye sayısı hızla eriyen, sendikal bürokrasi ve grupçuluk virüslerini hemen her şubesinde kapmış olan ünlü eğitim sendikamız kendini iyileştirebilecek mi?
