Assasins de la police: otonom piyade!

Umut Düzgün Bulut

İstanbul Üniversitesi

Konu rap olunca herhalde en sık duyduğumuz kelime sokak olacaktır. Sonuçta hip-hop sokak yaşamının ve sokak ilişkilerinin içinde yeşermiş bir kültür. Hal böyle olunca sınıfsal bir tavrının olmadığını da söylemek mümkün değil elbette. Sokak bir imge olarak hip-hop kültüründe işçi ve emekçilerin yaşam ilişkilerini imliyor. Zor yaşam koşulları, çocuk işçilik, evsizlerin yaşamı, işsizlikle boğuşan insanların sorunları vb. Fakat piyasanın içinde yeniden şekillenen hip-hopın aynı zamanda imgelerinin de piyasa tarafından içinin boşaltıldığını görüyoruz. Sokak, piyasanın elinde sermaye için daha işlevli bir imgeye dönüşüyor, uyuşturucu ve çeteciliğin, hırsızlık vb. yozlaşmış bir kültürün imgesi haline geliyor. Hal böyleyken hareket halinde olan kültür imgesini de değiştiriyor ve sesteşini yaratıyor. Hip-hop, yalılar ve saraylardan kulübe ve gecekondulara iki ayrı sokağın, iki ayrı yaşamın çatıştığı bir alan haline geliyor. Sokak imgesi hip-hop kültürünün “öz” ünde veya daha doğru bir anlatımla bu kültüre yakışan bir haliyle saray-kulübe veya sömüren-sömürülen çelişkisinin hip-hop kültüründe bir görünümü olarak ortaya çıkıyor. Burada sözü Saian ve k”st’e bırakabiliriz. “Tasarlanmış modern toplumunuzun pop rapi kalsın.” Biz “tasarlanmamış”, amacı oynatmak değil anlatmak olan sokağa bakalım.

HAYATIN ÇELİŞKİLERİNİ ANLATIYOR

Saian, Türkçe rap dünyasında protest rap tarzıyla bir çıta haline gelmiş nadir MC’lerden biri. Böyle anılmasının bir sebebi var elbette. Türkçe rap müziğinin dönüşümünde sağlam durabilmiş ve protest rapin ağırlığını oluşturmuştur. Bu kuşkusuz ki önemli. Piyasanın her kültürel ilişkiyi veya imgeyi kendini yeniden üretecek bir biçime evirterek yozlaştırdığı, rap kültürünün de bundan nasibini aldığı bir dönemde piyasanın belirleyici ve tüketici etkisine baş kaldıran, “bizden” olanı söylemeye cesaret eden bir mikrofon, özellikle bunca dinlenmeye başlanmış rap dünyasında başka bir dünyayı göstermesi ile de değer verilmesi gereken bir iş olduğunu düşünüyorum. Saian’ı kemik bir dinleyici kitlesiyle buluşturan ve rap dünyasında önemli bir figür haline getiren de budur kanımca. Rap müzik bugün gençler arasında yoğun dinlenen bir müzik türü. Türkçe rapte protest rapin savunulması ve bu isimlerin öne çıkması bu yüzden de önemli. Zaten hip-hop kültürü dediğimiz ve Türkçe rapte de çokça tartışma yaratan şey bu. Bir tarafta uyuşturucu, seks ve alkol üçgeninde kısırlaştırılmış şarkılar çıkarken diğer yönde hayatın çelişkilerini anlatmaya, kendince onunla mücadele etmeye çağıran rap şarkıları var. Elbette sanat insanları örgütleyecek, dünyayı değiştirecek değildir. Fakat sanatın dönüştürücü gücü, dünyayı değiştirmenin bir aracı olabilir. Rap müzik bugünkü kitlesi ve etki alanıyla düşünüldüğünde içinde böyle bir cepheyi barındırması önemli kuşkusuz. Çünkü, açık konuşmak gerekirse bugün popüler olan Türkçe Rap suç işlemeyi, zenginliğin gangster versiyonunu öğütlüyor. Bu alan çoğunlukla gençlerin olduğu ve yalnızca dinleyici olarak var olmadıkları aynı zamanda üretim yaptıkları bir alan. Rap içinde Saian ve birçok protest rapçinin üretmesi bu ilişki alanının yozlaşmasına karşı önemli bir duruş oluyor. Velhasıl kelam rap sokağın bizim tarafındayken güzel.