Kocaeli Valiliği, tepkiler üzerine "İş bırakma yasağı sehven yazıldı" dedi

Kocaeli Valiliği, kentte “iş bırakma” da dahil tüm eylemlerin 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu. Tepkiler üzerine gece yarısı açıklama değiştirildi, "İş bırakma yasağı sehven yazıldı" denildi.

GÜNCELLENDİ

Fotoğraf: DHA

ANASAYFA

İŞÇİ-SENDİKA

Paylaş

Koronavirüs salgınına karşı İşçi Sağlığı ve Güvenliği Yasasının 13. Maddesine dayanarak işten kaçınma ve üretimi durdurma haberlerinin yoğun olarak geldiği Kocaeli’de Valilik, her türlü eylemi yasaklayan bir genelge yayınladı. Yasaklar arasında “iş bırakma” ibaresinin yer alması dikkat çekti. Haberin yayılması üzerine işçiler, sendikalar ve yurttaşlardan Valiliğe tepki geldi. Tepkiler üzerine Valilik, gece yarısı duyurusunu değiştirdi ve "iş bırakma" ibaresini çıkardı. Kocaeli Emniyet Müdürlüğünden yapılan açıklamada da "iş bırakma" ibaresinin sehven yazıldığı söylendi.

Evrensel'e konuşan Birleşik Metal-İş Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, yasağın 13. Maddeyi kapsamayacağını, kapsasa bile mücadelelerinin süreceğini vurgulayarak “İşçi arkadaşlarımızın salgın içinde çalışmasına izin vermeyiz” demişti. Avukat Ahmet Ergin de "Bu yasak antidemokratiktir, hukuka aykırıdır. Amaç işçilerin yasal hakkını kullanması konusunda tereddüt yaratmaktır. Ama eğer Valilik çalışmaktan kaçınma hakkına müdahale ederse, salgının daha hızlı yayılmasına hizmet eder" değerlendirmesinde bulunmuştu.

VALİLİĞİN İLK AÇIKLAMASI

Kocaeli Valiliğinin iş bırakma yasağına dair ilk açıklaması.

Kocaeli Valiliğinden yapılan il açıklamada “huzur ortamının, kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanması, suç işlenmesinin önlenmesi, temel hak ve özgürlüklerinin ve genel asayişin korunması ile şiddet olaylarının önlenmesi” gibi gerekçelerle yasaklar listesi açıkladı. 2 Nisan saat 00.01'den 16 Nisan saat 00.00’a kadar 15 gün süreceği belirtilen yasaklar, açıklamada şöyle yer aldı:

“Açık ve kapalı yer toplantıları; her türlü bilimsel, kültürel, sanatsal ve benzeri toplantı ve aktiviteler; gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, açlık grevi, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, çadır kurma, meşale yakma, el ilanı/bildiri, broşür dağıtma, iş bırakma, protesto eylemi vb. türdeki eylem/etkinlikler.”

DUYURU GECE YARISI DEĞİŞTİRİLDİ

Kocaeli Valiliğinin eylem yasağına dair ikinci açıklaması.

Valiliğin iş bırakmayı yasakladığı haberine işçiler, sendikalar ve yurttaşlar tepki gösterdi. Sosyal medyada birçok tepki paylaşımı yapıldı, "Kocaeli Valiliği" Twitter'da Türkiye gündemine girdi.

Tepkiler üzerine Valilik, duyurusunu değiştirdi. Gece yarısı yayımlanan ikinci genelgede "iş bırakma" ifadesi yer almadı. Genelgede yer alan diğer cümleler ise olduğu gibi kaldı.

Valiliğin genelgesinde, "Açık ve kapalı yer toplantıları, her türlü bilimsel, kültürel, sanatsal ve benzeri toplantı ve aktiviteler, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, açlık grevi, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, çadır kurma, meşale yakma, el ilanı/bildiri, broşür dağıtma, protesto eylemi vb. türdeki eylem/etkinlikler 02/04/2020 günü saat:00.01’den 16/04/2020 günü saat:00.00’a kadar (15) gün süre ile yasaklanmıştır" ifadeleri yer aldı.

KOCAELİ EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ "SEHVEN" DEDİ

Kocaeli Emniyet Müdürlüğü de saat 01.10 sularında "02.04.2020 Günü Kocaeli Valiliği Tarafından Alınan Yasaklama Kararında ‘İş Bırakma Yasağı’nın Bulunmadığına Dair Basın Duyurusu" ifadeleyile Twitter'dan yaptığı paylaşımda "Alınan kararda iş bırakma il ilgili bir yasaklama bulunmamaktadır. Basın kuruluşları ile yapılan paylaşımda bu husus sehven yazılmıştır" dedi.

BAZI FABRİKALARDA İŞÇİLER İŞTEN KAÇINMA HAKLARINI KULLANMIŞTI

Kocaeli’ye bağlı Gebze ilçesinde Birleşik Metal-İş’in örgütlü olduğu Sarkuysan, Makine Takım, İnform ile Petrol-İş Sendikasının örgütlü olduğu DYO başta olmak üzere koronavirüs tespit edilen fabrikalarda işçiler üretimi durdurmuştu. İşçiler İşçi Sağlığı ve Güvenliği Yasasının 13. Maddesine dayanarak ciddi, yakın ve önlenemez tehlike karşısında işten kaçınma haklarını kullanmışlardı.

SERDAROĞLU: İŞÇİLERİN SALGIN İÇİNDE ÇALIŞMASINA İZİN VERMEYİZ

Adnan Serdaroğlu

Kocaeli Valiliğinin iş bırakma eylemini yasaklama kararını Evrensel'e değerlendiren DİSK Genel Sekreteri ve Birleşik Metal-İş Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, koronavirüsle ilgili fabrikalarda yoğun bir çaba içinde olduklarını ve çıkan vakalara göre işçilerin yasada yer alan çalışmaktan kaçınma haklarını kullandığını söylemişti. Kocaeli Valiliğinin sıkıyönetim ilan eder gibi yasak kararlarını açıkladığını dile getiren Serdaroğlu, “Biz başından beri hastalığın yoğun olduğu yerde sokağa çıkmanın, fabrikadaki çalışmanın durdurulmasını, işçilere ücretli izin verilmesini ve işten atılmasının yasal bir düzenlemeyle engellenmesini istiyoruz, çağrılar yapıyoruz. DİSK ve diğer emek ve meslek örgütleriyle taleplerimizi ortaya koyduk” demişti.

"KİMSENİN İŞÇİNİN SAĞLIĞIYLA OYNAMAYA HAKKI YOK"

“İş bırakma”nın neyi kapsadığının önemli olduğuna da işaret eden Serdaroğlu, şöyle devam etmişti:

“Fabrikada bir vaka varsa, yayılma riski varsa ve işçiler İşçi Sağlığı ve Güvenliği Yasasının 13. Maddesine dayanarak çalışmaktan kaçınma hakkını kullanırsa bini iş bırakma kategorisine mi sokacak? İnsanların sağlığıyla kimsenin oynamaya hakkı yok. İşçi arkadaşlarımızın salgın içinde çalışmasına izin vermeyiz. Bu yasak 13. Maddeye girmeyecektir.”

Fabrikalarda üretimin durdurulmaması nedeniyle İstanbul Anadolu Yakası ve Kocaeli Gebze’de virüsün işyerlerinde hızla yayıldığına dikkat çeken Serdaroğlu, “Bizim 9 tane işyeri oldu ve çalışmama hakkını kullanıyor işçiler. Adreslerini belirtiyorlar ve evlerinde kendilerini karantinaya alıyorlar. Testi pozitif çıkanlar da hastanede karantinaya alınıyor. Biz aynı şekilde mücadeleye devam edeceğiz. Yasak kararı 13. Maddeyi kapsıyorsa da mücadeleye devam edeceğimizi söylüyoruz. Çünkü Çalışma Bakanlığı, valilikler ve il sağlık müdürlükleriyle yazışmalar yapıyoruz. Üretimin sürmesi nedeniyle fabrikaların ve şantiyelerin virüsün yayılma noktaları haline geldiğini söylüyoruz” diye konuşmuştu.

AV. AHMET ERGİN: AMAÇ, YASAL HAKKIN KULLANIMINDA TEREDDÜT YARATMAK

Yasak kararını Evrensel'e değerlendiren Avukat Ahmet Ergin de şunları söylemişti:

“Kocaeli Valiliğinin genelgesi hukuka aykırıdır. Çünkü, yasal bir hak, idari işlemle, genelge ile engellenemez. 6331 Sayılı Yasanın 13. Maddesi ile çalışmaktan kaçınma hakkı düzenlenmiştir. Buna göre, ciddi ve yakın tehlike halinde, işçiler işyerindeki kurula başvurarak ve hatta ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda kurula dahi başvurmadan çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilir. Bir fabrikada, bir çalışanda dahi bu hastalığın görülmesini, ciddi ve yakın tehlike olarak görmek gerekir. Hastalanan kişi ile aynı servisi, aynı yemekhaneyi, aynı soyunma odasını, aynı bandı kullanan işçiler için daha açık bir ciddi ve yakın tehlike olabilir mi? Valilik hukuken yasanın tanıdığı çalışmaktan kaçınma hakkını engelleyemez. En fazla iş bırakan işçinin kamuya açık alanlardaki eylemine kısıtlama getirebilir. Ki bu denli hakkını arayan emekçilerin açıklama sırasında başta sosyal mesafe olmak üzere her türlü tedbiri alacağı düşünüldüğünde, bu yasak da anti demokratiktir, hukuka aykırıdır. Amaç işçilerin yasal hakkını kullanması konusunda tereddüt yaratmaktır. Ama eğer Valilik çalışmaktan kaçınma hakkına müdahale ederse, salgının daha hızlı yayılmasına hizmet eder.”

YASADA NE VAR?

İşçi Sağlığı ve Güvenliği Yasasının 13. Maddesinde şu ifadeler yer alıyor:

"(1) Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak, işveren ise derhal kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.

(2) Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi halinde çalışan, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.

(3) Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki usule uymak zorunda olmaksızın işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.

(4) İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir. Toplu sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeye göre çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılır." (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)