"Muhalifler düşman olarak kodlandı"
Avukat Nuray Özdoğan infaz düzenlemesine dair "Muhalifler 'terörist', 'düşman' olarak kodlandı, lehe düzenlemelerin dışında bırakılarak salgın koşullarında kaderleri ile baş başa bırakıldılar" dedi.
Fotoğraf: MA
Nuray ÖZDOĞAN
Avukat
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 5 Nisan günü sabaha karşı TBMM Adalet Komisyonunda kabul edildi. Hükümet, kamuoyunun ve muhalefetin itirazlarına yine kulağını gözünü kapattı. Muhalifler “terörist”, “düşman” olarak kodlandı, lehe düzenlemelerin dışında bırakılarak salgın koşullarında kaderleri ile baş başa bırakıldılar.
Yasa taslağından önce, 29 Mart 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı kararı ile Resmi Gazete’de yayımlanan “Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Yönetmelik” hükümetin niyetini açık eden düzenlemeler içermekteydi.
Ceza İnfaz Yönetmeliği düzenlemesinde; Tutuklu ve hükümlülerle ilgili tutulan tutanaklarda görevlilerin adlarının yazılmayacağına ilişkin düzenleme infaz tasarısında yer alan artık cezaevi dışındaki eylem ve söylemlerden de cezaevi içi gibi disiplin cezası verilebileceğine ilişkin düzenleme ile birlikte okunduğunda, cezasızlık politikasını devam ettirmeye dönük bir adımdır. Konutta infaz düzenlemesinde eski tüzükde yer alan süreler korunmuş, hapis cezasının infazının ağır hastalık veya engellilik durumu nedeni ile ertelenmesinde sağlık raporları yanında toplum güvenliği bakımından tehlike oluşturmama şartı getirilmiştir. İnfaz ertelemede, kasıtlı suçlarda 3 yıl taksirli suçlarda 5 yıldan az olan hapis cezalarında 1 yılı geçmemek üzere 2 defa erteleme kararı verilebilecek. Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kapsamındaki suçlar, örgüt ile cinsel saldırı suçları ile disiplin veya tazyik hapsine mahkum olanlar ise hariç.
GÖRÜNTÜLÜ KONUŞMADA DA AYRIMCILIK
Anayasal bir hak olan süreli ve süresiz yayınlardan yararlanma hakkı yönetmelikte hiç düzenlenmiyor. Yönetmeliğin basında reklamı yapılan kısmı olan cezaevlerinde telefonla görüntülü görüşme hakkı ise TMK ve çıkar amaçlı suçlarda idare ve gözlem kurulunun kararıyla kullanılabilecektir.
KADINA YÖNELİK ŞİDDETE İNDİRİM
İnfaz kanun tasarısında ise infaz hakimliklerinin sayısı arttırılarak cezanın infazı aşamasında “kalite” yi arttırmak için tüm kararlarda infaz hakimlikleri görevli ve yetkili kılınmaktadır. Kasten yaralamaya canavarca saikle yaralama eklenirken, kadına yönelik şiddet suçunun tanımlanmaması nedeni ile kadına yönelik darp vakaları da indirim kapsamında kalıyor.
AÇIK CEZAEVİNE GEÇİŞ
10 yıl ve daha fazla hapis cezası alanlar ile terör suçları, örgüt suçları örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme, cinsel suçlar, uyuşturucu imal ve ticareti yapanlar idare ve gözlem kurulu kararı (Bu suçlarda kurula cumhuriyet başsavcısı başkanlık edecek) infaz hakiminin onayı ile açık cezaevine geçebilecek. Bu hali ile iktidar ortaklarının da istediği gibi çete suçlarından tahliyeler kolaylaşacak.
ÇOCUKLAR İÇİN AĞIRLAŞTIRILMIŞ İNFAZ DÜZENLEMESİ
Gebe olan ve doğumdan itibaren 6 ay geçmemiş kadın tutsaklarda 6 aylık infaz geri bırakma sınırı 1 yıl 6 aya çıkartılıyor. İnfaza ara verme süresi 6 aydan 1 yıla çıkarılıyor. Telefonla görüşme sırasında telefon hakkı olmayanlarla da görüşme yapmak disiplin cezası konusu yapılıyor. Çocuklar için disiplin suçları ve cezası arttırılıyor, görüşme hakkına kardeşler de eklenerek ayda bir olarak değiştiriliyor. Açık cezaevinde olan ve olmaya hak kazananlar açısından, virüs nedeni ile 31 Mayıs 2020 tarihine kadar uygulanacak olan infaz geri bıraktırma süresi 3 kez uzatılabilecek.
DOĞUM YAPANLAR VE AĞIR HASTALARA TMK AYRIMCILIĞI
Zorunlu görülen hallerde, hükümlü veya tutukluların hakim kararı ile geçici sürelerle ceza infaz kurumundan alınabileceklerine dair hükmün sadece terör ve örgüt suçlarında uygulanmasına dair düzenleme getiriliyor. Kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmiş olanların mahkum oldukları toplam 1 yıl, 70 yaşında 2 yıl, 75 yaşında 4 yıl veya daha az hapis cezasının infazının konutta çektirilmesine karar verilebilecek. 0-6 yaş aralığı çocuğu bulunanlar, 75 yaşını bitirmiş olanlar ile ağır hastalık sakatlık ve yaşlılık halinde denetimli serbestlik süresi 4 yıl olarak uygulanacak. 5 yıl ve daha az hapse mahkum olup ağır hastalık ve engellilik durumu olanların, doğumdan itibaren 6 ayı geçen ve 3 yıl ve daha az hapis cezasına mahkum olan kadınların cezasını konutta çekmesine izin verilebilecek. Ancak burada terör ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar hariç bırakılıyor.
Kasten yaralama, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, işkence, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar, anayasal düzen, devletin güvenliği ve milli savunmaya karşı suçlar hariç açık ceza infazda son 6 ayını kesintisiz geçirenler ile çocuk eğitim evinde cezasının beşte birini tamamlayan iyi halli hükümlülerden, koşullu salıverilmesine 3 yıldan az kalanlar serbest bırakılabilecek.
İŞKENCE SUÇLARINDA ÖRTÜLÜ İNDİRİM
Mevcut durumda koşullu salıvermesine 1 yıl kalanlar denetimli serbestlikten yararlanıyorken, tasarıda 4/5’ini cezaevinde geçirmiş olma şartı getirilmekte. Adli mahkumlar için 2/3 olan koşullu salıverme oranı 1/2 ye indirilirken, siyasi tutsaklar için TMK
17/1’e de ekleme de yapılarak süreli hapis cezalarında koşullu salıverilme oranı 3/4 olarak korunuyor. Kasten öldürme, işkence, eziyet, çete, uyuşturucu ve devlet sırlarına karşı işlenmiş suçlar, özel hayata ve hayatın gizliliği alanına karşı suçlar açısından oran 2/3 olarak uygulanacak.
CİNSEL DOKUNULMAZLIĞA KARŞI SUÇLARDA 2014 SINIRI
Örgüt ve örgüt faaliyeti ile TMK kapsamında mahkum çocuklar için koşullu salıverilme oranı 2/3 olarak düzenlenmiş. İşkenceyi de içeren kötü muamele suçlarında da 1/2 uygulanacak olması cezasızlığı da gündeme getirecektir. Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda 18 Haziran 2014 tarihli düzenlemede 3/4’e çıkarılan koşullu salıverilme oranı, 28 Haziran 2014 tarihinden önce işlenen suçlarda 2/3 olarak uygulanacak. Koşullu salıvermede iyi halli kabul edilme kuralları oldukça ağırlaştırılıyor, iyileştirme programlarına katılım, pişmanlığı, çalışma kurallarına uyumu ve aldığı disiplin cezaları ile cezaevi öncesi hayatı da dikkate alınabilecek.
AYRIMSIZ İNFAZ POLİTİKASI EVRENSEL HUKUK VE İNSANLIK GEREĞİDİR
İstismarcılara, çetecilere, dolandırıcılara tahliye, siyasilere ağır infaz rejimi getiren bu tasarının amacı, ne ceza adaletini sağlamak ne de salgında tutsakların sağlık ve yaşam hakkını korumak. Muhaliflerin yargılamalarında fiilen uygulanan özel yargılama usulleri devamında özel infaz rejimlerini de getirmekte. Ancak eşit ve ayrımsız bir infaz politikası evrensel hukuk kuralları ve insanlık gereğidir.
