İngiltere'de sağlık sistemi nasıl yok edildi?
Koronavirüs salgını ile birlikte en gelişmiş denilen ülkelerdeki sağlık sistemleri bile birer birer çöktü. Peki İngiltere’de durum nasıl ve bu hale niye geldi?
Fotoğraf: Kate Green/AA
Arif BEKTAŞ
Londra
Her gün binlerce can almaya devam eden koronavirüs salgını, sağlık sistemlerindeki yıkımı gözler önüne serdi. Peki sağlık sistemleri bu hale nasıl getirildi? Dünya ekonomi ve siyasetinde etkili devletlerden biri olan İngiltere örneği bu açıdan incelemek faydalı olabilir.
İngiltere’de son 30 yıl içinde uygulanan neoliberal politikalar aynı zamanda halk sağlığını hiçe sayan politikalar oldu. Halkın yararlandığı tüm alanlar yok edilerek sermayeye açıldı.
Bu süreçte hükümetler, Ulusal Sağlık Servisi’ni (NHS) de özelleştirilmek için çok uğraştılar. Önce NHS’yi çökerttiler sonra da "Satalım, özel şirketler daha iyi hizmet verir" demeye başladılar. NHS bütçesi her yıl kesintiye uğratıldı.
HASTALARIN YARISI YATAK BULAMIYOR
1980 yılında İngiltere’nin nüfusu 45 milyondu. O zaman NHS hemen hemen tüm sağlık alanlarını kontrol ediyordu ve tüm sağlık hizmeti ücretsizdi. "The Kings Fund"ın verilerine göre, NHS’e bağlı hastanelerde, bakım evlerinde, ruh sağlığı hastanelerinde ve özel ihtiyaçlı vatandaşların yararlandığı merkezlerde toplam 299 bin yatak vardı. Buna Birleşik Krallık’ın diğer ülkeleri olan İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda dahil değil.
Toplam nüfusun 2020 yılında 55 milyona yükselmesine ve hasta sayısı çoğalmasına rağmen hastanelerdeki yatak sayısı bugün 241 bine düşmüş durumda.
Koronavirüs öncesi 2018-2019 yıllarında, İngiltere’deki hastanelerin kapasitesi yüzde 90.2 doluydu. Bu oran kış aylarında yüzde 95’e çıkmıştı. Koronavirüs salgınından dolayı, yeni yapılan sahra hastaneleriyle birlikte sadece 33 bin yatak arttırılabildi.
10 Nisan itibariyle, yapılan 250 bin testten 65 bin pozitif olan Kovid-19 hastalarının sadece yarısına yatak sağlanabiliyor.
BÜTÇESİ KESİLDİKÇE KESİLDİ
Masrafların artışı, hastaların artışı, daha uzun yaşam süresi ve yeni teknolojilerin NHS’e alınması için son 30 yıl buyunca her yıl en az 7 milyar sterlin ek bütçe gerekiyordu. Ama hiçbir zaman bu miktar verilmedi.
2018-2019 mali yılında NHS bütçesi toplam 129 milyar sterlin idi. Bunun 2019-2020 sezonu için 134 milyar olması bekleniyor. Peki NHS’in ihtiyaç duyduğu para bu kadar mı?
Sağlık emekçileri içinde örgütlenen UNİSON başta olmak üzere bir çok sendika, NHS bütçesinin her yıl en az yüzde 7 artırılması gerektiğini belirtiyor.
2010 yılında NHS bütçesi 115 milyardı. Her yıl yüzde 7 arttırılması gerektiğini hesaba kattığımızda, bugün NHS bütçesinin 236 milyar sterlin olması gerekiyor. Ama öngörülen bütçe 134 milyardır.
SAĞLIK PERSONELİ AZALTILDI
İngiltere’de toplam 865 hastane var. Bu hastanelerde çalışan sağlık emekçisinin toplam sayısı ise 1 milyon 180 bin. 1980 yılında bu sayı 1 milyon 50 bin idi. 10 milyonluk nüfus artışı hesaplandığında, bu 10 milyona karşılık sadece 130 bin sağlık emekçisi düşüyor.
Olması gereken sayı ise 233 bin. Yani 55 milyonluk İngiltere’de en az 1 milyon 283 bin sağlık çalışanının olması gerekirken, bu sayı 1 milyon 180 bin.
İşte bütün bu rakamlara baktığımızda, 1979 yılından bu yana iktidarda olan Thacther, Major, Blair, Brown, Cameron, May ve şimdi de Johnson hükümetlerinin NHS’i nasıl yok ettiklerini görebiliyoruz.
Kovid-19 gibi bir salgın karşısında, insanların hastanelerde tedavi görmesinin olanakları işte bu şekilde ortadan kaldırıldı.
