İsveç’te kemer sıkma politikaları yaşlıların ölümlerine neden oldu
Kovid-19 salgınından İsveç’te en fazla yaşlılar zarar gördü. Huzurevlerinde salgın ve ölümler oldukça yaygın. Bu alana ayrılan bütçelerde sürekli kesintiler yapılmasının etkili olduğu tartışılıyor.
Fotoğraf: Pixabay
Murat KUSEYRİ
Stockholm
İsveç’te “Aile Hekimleri” adlı örgütlenmenin başkent Stockholm’deki 2 huzurevinde yaptığı Kovid-19 testlerinin sonuçları, hiçbir belirti göstermedikleri halde her üç yaşlıdan birinin hastalığa yakalandığını gösterdi. Örgüt, aynı şeylerin diğer huzurevlerinde de olmasından kaygı duyduğunu belirtti.
Arena Ide adlı düşünce kuruluşunun yaptığı araştırma ise son 20 yıl içinde yaşlı bakımı alanında uygulanan kemer sıkma ve tasarruf politikalarından yaşlıların çok zarar gördüğünü gösterdi.
Arena Ide’nin 7 milyon insanın yaşadığı 155 belediyeyi kapsayan araştırması koronavirüsün yaygınlaşmasından daha önce yaşlı bakımının kötüleştiğini ve sürdürülemez hale geldiğini gözler önüne serdi.
BELEDİYELERİN YÜZDE 96’SI KAYNAK AZALTTI
Araştırma sonuçları sadece son 20 yılda değil koronavirüsünün yaygınlaştığı 2020 yılında bile belediyelerin yüzde 96’sının yaşlı bakımı için bütçeden ayırdığı kaynağın azaldığını gösterdi.
Belediyeler ve İl Meclisleri Birliği SKR’nin yayımladığı istatistikler de belediyelerin yaşlılar bakımı için bütçeden ayırdıkları payın giderek düştüğünü ortaya koydu. 2002 yılında belediyeler, yaşlılar bakımı için bütçelerinin yüzde 21,4’ünü kullanılırken bu oran 2018 yılında yüzde 18,4’e geriledi. Buna karşın belediyelerin hizmet vermek zorunda kaldıları yaşlıların sayıları arttı.
İsveç’te huzurevleri ve kendi evlerinde yaşayan yaşlıların bakımı için 275 bin personel görevli. Bunlar arasında mesleğinde uzmanlaşmış hemşire ve hastabakıcılar olduğu gibi yeterli eğitimi almamış ve İsveçceyi yeterli derecede konuşamayanlar da var.
Belediyelerin yaşlılar bakımını özelleştirmesinden sonra mantar türer gibi ortaya çıkan şirketler, yeterli derecede eğitimi olmayan kişileri istihdam ettiler. Çoğunluğu saat ücretiyle çalıştırılan personel hasta olması durumunda hastalık kasasından ödenti alamadığı için çalışmak durumunda kalıyor.
ÇALIŞMA TEMPOSU ARTTI, PERSONEL HASTALANDI
Şirketler, çalışma temposunu da arttırdı. 1980’li yıllarda yaşlılar bakımında çalışan bir personel 4 yaşlının ev hizmetlerini yaparken 2015 yılında 12 yaşlının ev hizmetlerini yapmak zorunda.
Sosyal Sağlık Kurumu’nun geçen ay yayımladığı rapor koronavirüsünün yaygınlaşmasından önce yaşlılar bakımında çalışanların diğer işyerlerinde çalışanlara kıyasla iki kat daha fazla hastalandıklarını gösterdi.
Kötü çalışma koşulları ve yoğun çalışma temposu nedeniyle yaşlılar bakımında istihdam edilecek personelin bulunması da güçleşti. 2007 yılında bir personel iki hafta içinde 12 yaşlının evini ziyaret ederken bu yıl bu rakam 16’ya çıktı.
UZUN VADELİ PLANLAR YAPILMALI
Arena Ide, tasarruf önlemlerinin güçsüz olan yaşlıları kabul edilemeyecek bir şekilde olumsuz etkilediğini ve koronavirüsünün yaygınlaşmasına yol açtığını belirtiyor.
Pandeminin azalmasına karşın tasarrufların sürdüğünü belirten Arena Ide, politikacılardan yaşlılar bakımının finansmanı için uzun vadeli planlar yapmaları talebinde bulunuyor.
