'Salgına karşı alınan önlemleri hemen gevşetmek tehlikeli olur’

Vural NUSAHBEYOĞLU
İstanbul

Sağlık Bakanının vaka ve ölüm oranlarında azalma olduğu açıklamaları, Maliye Bakanı’nın AVM’lerin açılabileceği yönündeki sözleri, Cumhurbaşkanının sık sık “Çifte bayram yaşayacağız” demesi “Artık tehlike geçti mi?​”, “Normale mi dönüyoruz?​” sorularına yol açıyor. Bursa Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala da salgının dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de düşme eğilimine girdiğini belirtiyor ama uyarıyor: “Önlemleri hemen gevşetmek tehlikeli olur.”

Sağlık Bakanlığı’nın tüm verileri şeffaf bir biçimde açıklamaktan ısrarla kaçındığını, bu nedenle durumu net olarak yourmlamakta zorlandıklarını ifade eden Kayıhan Pala, şunları söyledi: “Örneğin her gün bize iyileşti diye verilen rakamlar neyi ortaya koyuyor? Daha önce PCR testi pozitif olarak kayıtlara geçip sonradan hekimler tarafından evet bu hastalığı geçirdi, şimdi iyileşti denilenler mi? Öyle ise bu önemli. Ancak sahadan gelen bilgilere göre temaslı izlemleri sonrasında 14 günü geçirip hastalanmadığı bilinenler de bu sayının içinde. Yani bunu net bilmiyoruz.”

TEST SAYISI AZALMAMALI

Dünyanın bütün ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de pandeminin, tepe noktasına ulaştıktan sonra inişe geçeceğini belirten Pala, “Önemli olan bu azalma sırasında hem hasta sayısının azlığının gözlemlenmesi hem de ölüm sayısının. Dolayısıyla iyileşme verileri şu aşamada bize çok önemli veri olarak görülmüyor” diye konuştu. Bu koşullarda özellikle hastalığın seyrini anlayabilmek için çok sayıda test yapılmasının ve bu yapılırken az olguyla karşılaşılmasının önemine dikkat çeken Pala, uyardı: “Test sayılarının tekrar 20 binlere düşmüş olması tartışılmalıdır. Ayrıca henüz alınan önlemlerin gevşetilmesi için konuşmanın erken olduğu bir dönemdeyiz. Hastalığın henüz aşısı, tedavisi yok ve çok hızla bulaşıyor. İkinci bir dalganın, hatta üçüncü, dördüncü dalgaların gelebileceğini Dünya Sağlık Örgütü de tartışıyor. Dolayısıyla şu dönem önlemleri gevşetmenin tehlikeli olduğunu düşünüyorum.”

İSTANBUL VE WUHAN BENZETMESİ

Kayıhan Pala, Sağlık Bakanı Koca’nın İstanbul’u Wuhan’a benzetmesiyle ilgili de yanıtlanması gereken sorular olduğunu söyledi: “Bir, İstanbul’un Wuhan olmasına neden izin verdiniz? İki, İstanbul’un Wuhan olmasına yol açan risk nedenlerine karşı hangi önlemler alındı? Bakan’ın bu soruları yanıtlaması gerekir. İşin ilginç yanı İstanbul için neden Wuhan benzetmesi yapılıyor? İlk karantina ilan edilen yer Rize’ydi. Rize, Wuhan’dan daha mı kötüydü? Bunu da bilmiyoruz.” İstanbul için ise “ciddi sıkıntı” olduğunu düşünen Pala, “Nüfustan bağımsız olarak ciddi bir olgu ve ölüm olduğunu anlıyorum. Nüfusun yüzde 20’si İstanbul’da yaşıyor, vakaların ise yüzde 60’ı İstanbul’daysa, ölümlerin oranını bilemiyoruz” dedi. 

İRAN’LA BENZERLİK GÖSTERİYORUZ

“Sağlık Bakanlığı verileri şeffaf ve kapsamlı bir biçimde açıklamalı nereye gittiğimizi anlayalım” diyen Pala, açıklanan rakamlara göre Türkiye’nin durumunun İran’a benzediğini söyledi. Türkiye’nin dünyanın en kalabalık 17.  ülkesi olduğunu hatırlatan Pala, şöyle dedi: “En fazla vakanın görüldüğü 7. ülkeyiz. Ölüm sayısına bakınca da 12. sıradayız. İlk vakanın ortaya çıktığı tarihi birinci gün olarak ele alırsak vakaları, ölümleri nüfusa göre değerlendirecek olursanız Türkiye, İran ile benzerlik gösteriyor. Batıdaki ülkelerle, İngiltere, Almanya, İtalya, Fransa, Amerika ile kıyaslandığında milyon kişi başına düşen ölüm sayılarımız düşük. Bunun arkasında o ülkelerle bizim ülkemizdeki nüfusun farklılığı var. Bizde yaşlı nüfusun az olmasına bağlı. Bu yüzden yaşa göre ölüm hızları hesaplandığında durum daha açık açıklanabilir.”