Muktedirlerin uçurtma korkusu bakidir
Avukat Tugay Bek, Adana'daki uçurtma yasağını yazdı: 12 Eylül’den bu yana geçen 40 yılda çok şey değişse de muktedirlerin, özgürce salınan uçurtmadan duyduğu korku baki kalmış anlaşılan.
Fotoğraflar: Pixabay ve Uçurtmayı Vurmasınlar filminin DVD görseli, Kolaj: Evrensel
Bir hafta önce, Adana’dan birtakım arkadaşlarla bu seneki 1 Mayıs İşçi Bayramı'nı nasıl kutlayacağımız üzerine telefonla konuştuk. Koranavirüs tedbirlerinden dolayı kitlesel 1 Mayıs etkinliği yapmanın mümkün olmaması nedeni ile başkaca araç ve yöntemlerle İşçi Bayramı'nı hatırlatmak, gündeme getirmek gerekiyordu. Siyasi iktidar, hafta içi çalıştırılan işçilere, tatil zamanı dışarıda gezmeyi yasakladığından 1 Mayıs’ta da sokağa çıkma yasağı uygulanacağı bekleniyordu.
Evinden çıkamayan işçi ve emekçilere uçurtmalarla 1 Mayıs İşçi Bayramını hatırlatmak istedik. Geniş bir alandan fark edilecek, üzerinde 1 Mayıs yazan dev bir uçurtma yapılabileceği önerisinde bulunuldu. YouTube’dan büyük uçurtma yapımı videoları izledik. Hızarhanesi olan bir arkadaşı telefonla arayıp uçurtma çıtası hazırlamasını istedik. Tek bir büyük uçurtma olmasındansa, kentin değişik yerlerinden aynı anda havaya salınmış çok sayıda uçurtmanın daha da etkili olabileceğini de konuştuk.
“Felaketler ve gariplikler yılı 2020’de” bu da oldu; uçurtma yasağı...
Adana Valiliği, 30 Nisan akşamı medyaya servis ettiği kararla kent genelinde uçurtma satılmasının ve uçurulmasının yasaklandığını duyurdu. Yasağa ilişkin haberlerde “Uçurtmalar, elektrik direklerine takılarak, kesintilere neden oldu. Evlerinde cihaza bağlı olarak yaşayan çok sayıda hastayı riske attı. Gelen şikayetler üzerine Adana Valiliği tüm birimlere gönderdiği yazı ile uçurtma uçurmayı yasakladığını bildirdi” deniyordu. Haberin devamında uçurtmaların “Adana Havalimanı ve İncirlik Hava Üssü'ndeki uçaklar için tehdit oluşturduğu” da ileri sürüldü. Belediye hoparlörlerinden ve camilerden, uçurtma uçurulmaması için uyarı anonsları yapılmaya başladı. Bu yasağa uymayanlara ise Kabahatler Kanuna göre 392 TL para cezası uygulanacağı ilan edildi.
April 30, 2020
Birçok kentte olduğu gibi Adana’da da yıllardır yaygın bir şekilde uçurtma uçurulur. Hatta mart ayının son haftasında Büyükşehir Belediyesi desteği ile çeşitli sivil toplum kuruluşları tarafından geleneksel uçurtma şenlikleri yapılır. Korana günlerinde uçurtmaya olan ilgi bir miktar artmış, birçok kişi çocuklarını eğlendirmek için tekrardan uçurtmayı keşfetmiş olabilir.
Peki geçtiğimiz yıllarda uçurtmalar, hiç kısıtlama olmaksızın özgürce uçarken nasıl oldu da bu yıl hem de 1 Mayıs’a saatler kala uçurtmaların, elektrik iletim hatlarına zarar verdiği ve mağduriyete yol açtığı fark edildi?
Türkiye'nin başka kentlerinde böyle bir sorun yaşanmazken, neden sadece Adana’daki uçurtmalar elektrik iletim hatlarına zarar veriyor?
Türkiye ve dünyanın başka bir yerinde, hava alanı gibi lokal bir bölgede değil de bir metropolün tamamında uçurma uçurmanın yasaklandığı başka bir örnek var mıdır?
Adana Valiliğinin bu yasaklama kararı, bize, yönetmen Tunç Başaran’ın 1987 yılında çektiği 12 Eylül Askeri Darbesi sonrasının karanlık, baskıcı yıllarını anlatan “Uçurtmayı Vurmasınlar” filmini anımsattı. Film hapishanede mahkum annesiyle birlikte kalan Barış adlı küçük bir çocukla “düşünce suçundan” yatan İnci’nin dostluğunu anlatmaktaydı. Filmin sonunda küçük Barış, gökyüzünde gördüğü uçurtmayı sevinçle tüm koğuşa gösterir. Herkes coşkuyla uçurtmaya el sallamaya başlar. Bu tabloya çok sinirlenen Cezaevi Müdürü, emrindeki gardiyanlara mahpus kadınları dağıtmalarını emreder. Müdür ayrıca, uçurtmayı uçuranın bulunması ve uçurtmanın da vurulması talimatını verir. Her şeyin tek hakimi gibi duran Cezaevi Müdürü, uçurtmadan korkacak kadar da zayıftır. Uçurtmanın neden olduğu, gözlerdeki ışıltı ve umut müdürün korkmasına yetmiştir. 12 Eylül’den bu yana geçen 40 yılda çok şey değişse de muktedirlerin, özgürce salınan uçurtmadan duyduğu korku baki kalmış anlaşılan.
Bizim uçuk kaçık uçurtma projemizi bir şekilde duyan “big brother” 1 Mayıs’ta gökyüzünün bayram yerine dönmesine engel olmak için uçurtma uçurulması ve satılmasını tümden yasaklama yolunu tuttu.
Bu korana günlerinde uçurtma uçurma mutluluğunun elinden alınmasına istemeden de olsa neden olduğumuz Adanalı çocuklara bir özür borcumuz var sanırım.
Uçurtmayı Vurmasınlar’ın küçük Barış’ı, “Niye uçmuyor İnci?” diye sorduğunda, İnci’nin “Uçar bir gün” şeklindeki cevabı, filmin izleyenlerin belleğindedir. Siz üzülmeyin çocuklar. Pandemi ve yasakların son bulduğu “Bayram Gününde”, uçurtmalarımız özgürce uçacaktır elbet.