Bir yanda salgın diğer yanda kayıt dışı çalışma
İstanbul Çağlayan'da koronavirüs salgınına rağmen, kayıt dışı çalışmak zorunda kalan tekstil işçileriyle konuştuk.
Fotoğraf: Evrensel
Selinay UZUNTEL
İstanbul
İstanbul Çağlayan’da tekstil atölyeleri koronavirüs salgınına rağmen çalışmaya devam ediyor. Üstelik işçiler hiçbir önlem almadan çalışıyor. Sigortasız ve güvencesiz çalışan işçiler çalışmaya mecbur olduklarını söylüyor: “Yoksa aç kalacağız.”
Tekstil işçisi 21 yaşındaki Dilek, 15 kişinin çalıştığı atölye içinde eldivensiz ve maskesiz çalışıyor. Dilek, “Sokağa çıkınca maske takıyoruz işe gelince çıkarıyoruz. Bir kişide bir şey olsa hepimize geçecek. Elimizdeki bu işler bitince biz de evde kalacağız. Az çalışan atölyelerden biriyiz. İşsiz kalırsak ne olacak bilemiyoruz ama bir yandan da çalışmak zorundayız. Bir yandan da kendimizi şanslı hissediyoruz bu yüzden, ya çalışamayan, çocukları olanlar ne yapıyor, nasıl geçiniyor? Ücretli izin olsa devlet bizim haklarımızı güvence altına alsa böyle olmazdık” diyor.
Aynı atölyede çalışan Necip de şunları söylüyor: “Salgına karşı atölyelerde hiçbir önlem yok. Devlet buralarda gerekli önlem almadığı gibi işçileri de hiçbir zaman göremedi. Tarih öğretmenliği okudum ama atanamadığım için yıllardır tekstil atölyelerinde çalışıyorum. Aileme buradan ekmek götürüyorum. Atölyede sigortalı çalışan çok az kişi var. Ben de sigortalı çalışanlardanım. Patron kısa çalışma ödeneği için başvurmuş ama atölyeler o kapsama dahil değilmiş. Elinde iş var diye bugün çalışıyoruz ama yarın ne olacak bilmiyorum. Hem salgın hem işsizlikle mücadele etmek zorunda kalıyoruz.”
Derya da atölyede makinede çalışıyor. Henüz 20 yaşında: “Üç yıldır burada çalışıyorum. Akrabamın yanında çalışıyorum. Dışarıda herkes işsiz, biz işsiz kalmamak için çalışıyoruz. İşsiz kalınca kimse bize gelip para vermeyecek, o yüzden salgına rağmen işe geliyoruz. Belki atölyedeki diğerleri korkmuyor ama ben koronavirüse yakalanmaktan korkuyorum. Herkesin evinde baktığı insanlar var. Biz hem onların hayatını hem kendi hayatımızı tehlikeye atıyoruz.”
Derya salgının bir kader olduğunu söyleyenlere inanmadığını söylüyor: “Kaderimizde varsa yakalanırız kaderimizde yoksa yakalanmayız diye bakıyorlar. Bu kadercilikle nasıl yaşanır ki? Ortada bilim var. Allah verdi diye hasta olmak ya da olmamak bizim kaderimiz değil. Yeterli önlem alınmazsa zaten hepimiz hasta olacağız, bunu bilmek zor değil. Ama devlet bizim için burada ne yapıyor? İşe gidip geliyoruz. Üstelik ramazanda oruç tuttuğumuz koşullarda 10 saat bir atölyenin içinde çalışarak 15 kişinin elinin değdiği kumaşlarla hastalanmamak mümkün mü? Sigortalı olsak belki durum daha farklı olabilir. Her şeyden önce devlet bizim insan olduğumuzu unutmamalı ben kendimi böcek gibi hissediyorum, dışarıda bir sürü insana da bunu hissettiriyorlar.”
Atölyeden çıkarken hanın içerisinde Suriyeli bir mülteciyle karşılaşıyoruz. “Atölyelerde iş var mı diye” soruyor bize. Adı Ahmet, “1 aydır işsizim, iş arıyorum. Ev kira, faturalar her şey birikti. Devletten 600 TL yardım dışında hiçbir gelirimiz yok. Çalışamazsak aç kalacağız” diyor.
KİMSE SORUYOR MU NEDEN DIŞARIDAYIZ?
Atölye dışında konuştuğumu Suriyeli mülteci gençlerden Muhammed 17 yaşında. “Dışarı çıkmamız yasak ama iş aramaya çıktık. Evde oturmak için paraya ihtiyaç var. Biz de para kazanmak istiyoruz. Bu yüzden arkadaşlarımla dışarıdayım” diyor. Geçtiğimiz günlerde Adana’da 19 yaşındaki Suriyeli gencin polis tarafından öldürülmesini hatırlatarak şunları söylüyor Muhammed: “Türkiye de yaşamak zor. Bizler savaştan kaçarak buraya geldik. Burada yeni bir yaşam kurup ailelerimizle yaşamaya çalışıyoruz fakat ölümle yüz yüzeyiz. İşsiz kalıp açlıktan mı ölelim ya da salgınla mı ya da o kardeşimiz gibi mi ölelim? Kimse soruyor mu neden dışarıdayız, neden iş arıyoruz? Yaşamaya çalıştığımızı görmüyorlar mı?”
