Kovid-19 sürecinde ekolojik yıkım projeleri

Özer AKDEMİR
İzmir

Ekoloji Birliği Kovid 19 salgını sürecinde yaşanan doğa katliamlarına ve talan girişimlerine dikkat çeken bir liste paylaştı. "EvdeKAL Sürecini İktidar ve Şirketler Fırsata Dönüştürdü!" denilen listede Salda Gölü'nde yaşanan tahribattan, Balıkesir Havran ilçesindeki kurşun madeni projesine kadar toplam 54 başlıkta Kovit-19 sürecinde ekolojik yıkıma yol açan projeler listelendi.

PANDEMİ SÜRECİNDE EKOLOJİK YIKIM LİSTESİ

1. Çanakkale Kumarlar Köyü’nde baraj inşa etmek isteyen Doğu Biga Madencilik isimli şirket tarafından, köylülere mera alanlarını boşaltmaları için baskı yapıldı.
2. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın memleketi Rize Güneysu Gürgen köyünde halkın tepkisine rağmen HES projesini yürüten şirket, koronavirüs gündemini fırsat bilerek çalışmalarını hızlandırdı.
3. Artvin’deki maden ve HES çalışmaları devam ediyor. Cengiz Holding’e ait Eti Bakır’ın işlettiği Artvin Cerattepe ve Murgul’daki maden sahalarında faaliyete ara verilmedi.
4. Artvin Yusufeli’nde ilçe halkının itiraz ettiği HES projesiyle ilgili çalışmalara başlanıldı. İlçe halkı tepki gösteriyor.
5. İngilizlerle Nükleer Anlaşması İmzalandı.
6. EÜAŞ International ICC, İngiliz şirketi Rolls-Royce ile kompakt nükleer güç santrallerinin teknik, ekonomik ve hukuki uygulanabilirliği ile birlikte üretim imkânlarını değerlendirmek üzere bir mutabakat zaptı imzaladı.
7. Salda Gölü 1.derece doğal sit ve korunan alan statüsüne sahip olmasına rağmen, millet bahçesi yapmak amacıyla iş makineleri ile Salda’ya girip bölgeye özel kumulları taşıdılar ve Millet Bahçesi kapsamında yapacakları yol ve otopark alanına serdiler. Tepkiler üzerine faaliyet durdu.
8. Niğde Ulukışla Tepeköy’de, Gümüştaş isimli maden firmasına ait atık havuzundan sızan siyanür komşu taşınmazlarda yüzeye çıktı. Köylüler konuyu kamuoyuna taşıdı.
9. UNESCO tarafından dünya mirası kabul edilen Hevsel Bahçeleri, Diyarbakır Sur’ları ile Dicle Nehri arasındaki bir bölgede yer alıyor. Kültürel bir miras olan bu alan, millet bahçesine dönüştürülmek isteniyor.
10. Cumhurbaşkanı kararıyla, Adana’dan 9, Artvin’den 1, Bolu’dan 3, Erzurum’dan 7, toplamda 14 Bin Dönümlük Alan, ‘Yayla Alanı’ Olmaktan Çıkarıldı.
11. Ilısu Barajı’nın su toplaması sonucunda, Hasankeyf ve 40 köy bütünüyle sular altında kalırken, 60 köyde de evlerin ve tarım arazilerinin büyük bir bölümü suya gömüldü.
12. Ankara’da çuvala konmuş 20 köpek ölü olarak bulundu.  Köpeklerden bazılarının patilerinde damar yolu açmak için kullanılan intraket olduğu belirlendi.
13. Kapalı Yer Altı Madencilerine Maliyet Artışı Desteği verildi. 24 Mart günlü Resmi Gazetede, “Yer Altı Maden İşletmelerinde Meydan Gelen Maliyet Artışlarının Karşılanması Amacıyla Destek Verilmesine İlişkin Karar” yayımlandı. Bu karara göre, 12 Haziran 2019 ve 31 Aralık 2020 tarih aralığını kapsayan döneme ilişkin yeraltı maden işletmelerinde doğan zararların karşılanması amacıyla maden işleten kişilere ve çalışanlara destek verilecek.
14. Mersin Karaduvar’da Polipropilen Fabrikası: Mersin’de doğayı kirleteceği iddiasıyla büyük tepkiye neden olmasına rağmen yapılmak istenen polipropilen tesisi için Toros Tarım AŞ’nin olduğu bölge Özel Endüstri Bölgesi ilan edildi.
15. Korunan alanlar Yönetmeliği değiştirildi ve bununla beraber sit alanları entegre tesislere ve bütünüyle madencilere açılmaktadır. Nitelikli Doğal Koruma Alanları”nın ve “Sürdürülebilir Koruma ve Kullanım Alanları”nın ve Anıt Ağaçların ayırt edici özellikleri ve tanımları değiştirildi. Yönetmelik değişikliğinin iptali için dava hazırlıkları sürüyor.
16. Eskişehir’de 9 adet Jeotermal kaynak arama sahası için ruhsat verileceği açıklandı.
17. Kanal İstanbul projesi öncesi iki köprünün taşınmasıyla ilgili ihale yapıldı. İhale meslek odalarınca dava edildi.
18. Ordu Büyükşehir Belediyesinin İlküvez Kepçelik Yaylası’nda kurulu olan çöp tesisine karşı çadır kurup direnen vatandaşlara gece 03.00 saatlerinde operasyon yapıldı, 25 kişi gözaltına alındı.
19. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Afşin'e üçüncü termik santrale ÇED Olumlu kararı verdi.
20. Ordu’nun önemli tarihi alanı, 1. derecede sit alanı olan Perşembe ilçesindeki Yason Burnu’na Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından doğal yapıyı bozan proje uygulaması başlatıldı.
21. Bursa’ya bağlı Yenişehir ilçesi Kirazlı yayla köyü sınırları içindeki alanda Lübnanlı Maden Şirketi Meyra tarafından bakır ve çinko madeni için zenginleştirme tesisi yapılması amacıyla ağaç kesilmeye başlandı. Köylüler direniyor.
22. Bursa Nilüfer ilçesine bağlı Çalı Mahallesi’nde HES Projesi çalışmaları başladı. Köylüler basın açıklaması yaparak tepki gösterdi.
23. Bartın ırmağı ‘’Kesin Korunacak Hassas Alanlar’’ statüsünde iken bir alta çekerek ‘Nitelikli Doğal Koruma Alanı’’ na indirildi.
24. Muğla Ula’da Çıtlık’ta 30 hektar orman alanının kesim ihalesini çıkardılar ve kesime giriştiler. MUÇEP ve yörede yaşayanlar kesim alanına gelerek tepki gösterdiler ve basın açıklaması yaptılar. Kesim durduruldu.
25. Ordu-Fatsa’da altın madeni için alan genişletme faaliyetleri tekrardan başladı. Yeraltı ve yerüstü suları zehirlendi. Tahliller yaptırıldı ve ortaya çıkan kirlilik değerleri kamuoyu ile paylaşıldı. Mücadele sürüyor.
26. Muğla’nın Milas ilçesinde İkizköy mevkiinde yer alan termik santralin su ihtiyacı giderilmesi amacıyla, İkizköy susuz bırakıldı. Köylüler konuyu kamuoyuna ve Meclise taşıdı.
27. Aydın Efeler'e bağlı Kızılcaköy'de yapılmak istenen jeotermal enerji santrali için ‘ÇED Olumlu’ kararı verildi. Kızılköylüler dava hazırlığı içinde.
28. Ordu ilinde Perşembe-Gürgentepe-Fatsa ilçelerinde 1.967.61 hektarlık alanda maden arama için ihale yapıldı, ruhsat verildi.
29. Çanakkale Orman Müdürlüğü Kaz dağlarında 270.güne ulaşan çadır nöbet alanının tahliyesi için tebliğde bulundu. Konu sosyal medyaya ve kamuoyuna duyuruldu.
30. Samsun, Çarşamba Ovasının ortasında Çarşamba Biyokütle Enerji Santralı (BES) projesi hakkında Samsun 3. İdare Mahkemesinde görülen 3 ayrı davada nihai kararını verdi. Mahkeme tarafından BES için Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi ve Çarşamba İlçe Belediye Meclisinin oluşturduğu imar planları iptal edildi. Bütün bu kararlara rağmen mahkeme kararlı uygulanmamaktadır. Çarşamba BES inşaatı sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde bile kaçak ve kanunsuz olarak devam etmektedir.
31. Samsun, Kavak Şahin Dağlarında TÜPRAG Madencilik tarafından 12.000 hektarı kapsayan alanda toplam 6 adet saha için maden arama ruhsatı alınmış ve bu sahalardan ikisinde maden arama faaliyetleri kapsamında sondaj çalışmalarına hız verilmiş durumdadır.
32. Samsun, Kavak ilçesi Karapınar, Köseli, Bekdemir, Emirli, Ilıca mahallelerini kırsal alanı içerisinde Oyak Beton San. TAŞ. Tarafından 1.000 dönümlük bir alanda taşocağı işletmeciliği için ÇED süreci başlatılmıştır.
33. Pamukkale Üniversitesi Rektör Hüseyin Bağ, üniversiteye bağlı Tarım Bakanlığı ve AB destekli ‘Yerli Tohum ve Bitki Üretim Merkezi’nin öğrencilere sosyal tesis yapılmak istenen tarlasına dozerle daldı; alanda nöbet tutan iki profesörü ise tartakladı.
34. TMSF’nin daha önce el koyduğu  Koza Altın İşletmeleri, Eskişehir Sivrihisar’da yaşam alanlarının yakınına siyanürlü ikinci atık depolama tesisi yapılması için çalışmalara başladı.
35. Gördes'teki Başlamış deresinin kırmızı akmasının nedeninin Nikel maden işletmesinin neden olduğu çevresel bir felaket olduğu belgeleriyle açıklandı.
36. Kurumaya başlayan Eğirdir Gölü üzerine Çinli Gezhouba Group tarafından, bin MW gücünde HES kurulacağı duyuruldu. HES için göl suyunun kullanılacak olması gölün idam fermanı özelliği taşıyor.
37. Aydın Efeler’e bağlı Kuyucular Mahallesi’nde jeotermal kuyusu kazma işlemi yapan firma çalışanları ile köylüler arasında arbede yaşandı. Bir yurttaş yaralanarak hastaneye kaldırıldı. Kurulan jeotermal tesis önünde ayaklanan halk, JES firmasının sokağa çıkma yasağını fırsat bilip hukuk dışı yollara da başvurduğunu ifade ederek tepki gösterdi.
38. UNESCO Dünya Mirası Listesine giren dünyaca ünlü Afrodisias antik kentinin bulunduğu Karacasu‘da JES için ÇED süreci başlıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sitesinde yayınlanan duyuruya göre; Aydın valiliğinin onayı ile Karacasu’nun Ataeymir mahallesinde jeotermal için sondaj ve arama çalışması yapılacak.
39. Tekirdağ‘da özelleştirilen Tekirdağ Uluslararası Limanı, şimdiki adıyla Ceyport Tekirdağ Uluslararası Limanı’nda kurulması planlanan likit tank çiftliği projesi kapsamındaki kimyasal depolama alanının temelleri deniz kıyısında atıldı. Kimyasalların depolanacağı alanın 500 metre ötesinden aktif fay hattının geçmesi nedeniyle projeye tepki gösteriliyor.
40. Tunceli’de her geçen gün sayıları artan kum ve taş ocaklarının yerleşim ve yaşam alanlarına verimli tarım arazilerine, bağ bahçelere ürünlere ciddi zararlar vermesi nedeniyle DEDEF tarafından taş ve kum ocaklarına karşı kampanya başlatıldığı açıklandı.
41. Keşan’a bağlı Sazlıdere Köyü’nde yapılması planlanan Saros Gemi İskelesi projesi ile ilgili 2. ÇED için 6 Mayıs tarihinde İDK görüşmesi yapılacağı açıklandı.
42. Balya Orhanlar Köyü’nde Bahar Madencilik A.Ş. tarafından altın madeni arama faaliyetleri sürdürülüyor.
43. Yenice Çırpılar Termik Santralı’nın “ÇED Olumlu” kararına karşı Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ve TEMA’nın açtığı davada Çanakkale İdari Mahkemesi kararı iptal etti.
44. 17 Ocak’ta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından ihale edilen 305 maden alanının ihalesinin iptali için doğa koruma örgütleri dava açtı.
45. Çernobil Kazası Anması Sosyal Medya Kampanyası gerçekleştirildi.
46. Mersin Akkuyu Nükleer Santralı İnşaatında çalışanlar arasında Kovid-19 salgınına yakalanan olduğu görüldü ve Mersin NKP tarafından inşaatın durdurulması için basın açıklaması gerçekleştirildi.
47. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca Muğla ili Fethiye ilçesi Kayaköy Mahallesi ve Ölüdeniz Mahallesi sınırlarında bulunan 2182 hektarlık alan sondaj yöntemi ile Jeotermal kaynaklar arama faaliyeti adı altında ihale edildi. Bu bölgede korunan alanlar bulunmakta.
48. Datça-Emecik-Alavara Mevkii’nde mutlak korunması gereken bir alanın sit statüsü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından, 34954 sayılı OLUR ile 18.02.2020 tarihli Resmi Gazete’de ‘Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’ olarak ilan edilerek yapılaşma ve madencilik faaliyetlerinin önü açıldı.
49. Çanakkale Merkez ve Çan İlçelerinde Borusan tarafından yapılan yapılmak istenen Saroz RES Projesi için İL Genel Meclisi’nde daha önce iki kez reddedilen imar planı değişikliği yeniden gündeme alındı. Plan değişikliği komisyona havale edildi.
50. Tokat’ın Yağmurlu ve Mercimek Köyleri yakınında yapılmak istenen taş ocağı projesi için ÇED Gerekli Değildir Kararı verildi. Köylüler kararı dava etmeye hazırlanıyor.
51. Balıkesir Ayvalık İlçesi Karahayıt Köyü yakınlarında Bilfer Madencilik Demir Projesi’nin İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) duyurusu yapıldı. İtiraz dilekçesi hazırlanıyor.
52. Balıkesir Havran İlçesi’nde CVK Madencilik Kurşun Projesi Kapasite artışı İDK duyurusu yapıldı. 
53. Muğla-İkizköy'de Şirket Yeniköy Termik Santralının kömür taşıma bandının yapımı için zeytinlikleri kesme girişiminde bulundu. Köylüler direndi ve kestirmedi. 
54. Aydın İli- Efeler İlçesi  Yılmazköy’de Çed kararı ve üretim lisansı iptal edilmiş olan Maren Enerji’nin kuyuları başka tesise bağlama girişim sırasında jeotermal borularında patlama meydana geldi. Halk tepkili.

{{401591}}