Liman-İş İstanbul Bölge Başkanı Sinan Ceviz: Talepler için harekete geçmenin zamanı

Sinan CEVİZ
Liman-İş İstanbul Bölge Başkanı

Korona günlerinde karşıladığımız 1 Mayıs yaklaşırken “Bu sene 1 Mayıs güme gitti”, “Bu koşullarda da kutlanamaz” denir gibi oldu. Ama bu eğilime yanıt, işçilerin ileri kesimlerinden geldi. Bir yol bulunabilir, bir yol açılabilirdi... Zira “Evde kal Türkiye ama işçiler çalışsın” deniyordu. Hastalanan işçiler bile test sonuçları belli olana kadar çalışmaya zorlanıyor, 20 yaş altına sokağa çıkma kısıtlanırken genç işçiler muaf tutuluyordu. Artan işsizlik, bir maske dahi verilemeyen milyonların değil patronların desteklenmesi kader değildi; ücretli izin, yaygın test başta olmak üzere taleplerin hayat bulması için fiziki olarak yan yana durulamasa da ortak mücadele zemini güçlendirilebilirdi.

PAYLAŞTIKÇA, GELİŞTİ

İşte 2020 1 Mayıs’ını bu fikir biçimlendirdi. “Madem çalışıyoruz o zaman işyerlerimizde kutlarız” diyen ileri işçiler içerisinde gündem oldu ve yayıldı. İşyerlerinde yapılan tartışmalarla birlikte sosyal medya platformlarından sürdürüldü tartışmalar. Sendikalarda da yapıldı ve giderek yöntemler biçimlenmiş oldu. Video çeken paylaşan, fotoğraf paylaşan işçiler daha ileri yöntemleri 1 Mayıs yaklaştıkça geliştirdi. Sosyal medya kullanımında da hızla eksikler giderildi, işyerlerinden video çeken işçiler yaratıcı eserler çıkardılar ortaya. Ve bunlar paylaşıldıkça, konuşuldukça daha da geliştirildi.

“1 Mayıs’ı işyerimizde nasıl kutlarız?​” sorusu da tartışılıyordu ve böylelikle bir haftaya yayılan eylem ve etkinlikler planlanmış oldu. Sınıf sezgileriyle biçimlenen süreçte, 1 Mayıs’ta önce fabrikalarında birleşerek mücadelenin fitilini ateşleyenler, giderek ülke genelinde birleşmeye doğru adım attı. Bu fikir kısa sürede yayıldı ve güçlendi. Ve 2020 1 Mayıs’ına damgasını vurdu. 2020 1 Mayıs’ının en önemli özelliği hiç şüphesiz işyeri temelli kutlanması oldu. Bu 1 Mayıs’ın, en azından son 5 yıllık dönemle karşılaştırdığımızda, en fazla işyeri kutlamalarına tanıklık ettiğimiz ve en fazla işçi katılımının olduğu 1 Mayıs olduğunu çok net söyleyebiliriz. Bir yol açtı işçi sınıfımız ve bu yol 1 Mayıs’ın ruhunu da güçlendirdi.

İŞYERİ KUTLAMALARIYLA YASAK AŞILDI

Sınıfın bu yöneliminin işyerlerine nasıl olumlu yansıdığını kutlamalarda da gördüm. Örneğin İstanbul’da ilk işyeri kutlaması Haydarpaşa Limanında yapıldı. Sonrasında belediye işçilerinin, tekstil işçilerinin işyeri kutlamalarına da katılma şansım oldu. Gerek doğrudan katıldığım gerekse de İstanbul İşçi Sendikaları Şubeler Platformuna bağlı sendikalarımızdan gelen işyeri kutlama haberlerine bakınca gördüğüm şu oldu: Fabrikalarında, işyerlerinde kutlama yapan işçiler milyonlarca sınıf kardeşinin gücünü yanında hissetti ve bu coşku kutlamalara da yansıdı.

1 Mayıs aynı zamanda sokağa çıkma yasağı ile de gündeme geldi. İşçilere çalış diyenler 1 Mayıs’ı yasak kapsamına almışlardı. Ama işçiler 1 Mayıs’ın içini boşaltma ve yapılamaz kılma niyetine de yanıt vermiş oldu. Bir hafta boyunca fabrikalarında işyerlerinde kutlamalar yapan işçi ve emekçiler, 1 Mayıs Cuma günü de çalıştıkları fabrikalarda kutlamalar yaptı. İşyerinde iş durdurup eylem yapandan, afiş taşıyana, bildiri okuyandan video çekip paylaşana… Yüzlerce, binlerce işyerinde işçiler bir biçimiyle 1 Mayıs sürecinin parçası oldu.

Ve elbette 1 Mayıs akşamı balkonlardan 1 Mayıs Marşı’nın okunması da 2020 1 Mayıs’ının en dikkat çeken yönlerinden oldu. Emekçi mahallelerinde işçi, işsiz, yaşlı, genç milyonlarca emekçi 1 Mayıs vesilesiyle taleplerini haykırdı, “Birlik, mücadele ve dayanışma” dedi. Bu süreç sadece çarşı pazar bildiri dağıtımını sendikal faaliyet görenlere, işyerlerinden kopuk 1 Mayıs tarif edenlere, işçinin üretimden gelen gücünü görmeyenlere bir ders oldu. İnsanların sokakta iki kişi yan yana duramadığı şu günlerde, yüz binlerce işçi ve emekçi işyerlerinde kutlamalar yaptı. Bir hafta süren etkinliklerde muazzam bir irade ile hiçbir sağlık sorunu yaşanmasına izin verilmedi. Ne salgın, ne yasak işçi sınıfının birleşme eğiliminin önünde set olabildi.

1 MAYIS’IN AÇTIĞI YOLDAN İLERLEYELİM

İşyerlerinden başlayan ve Türkiye’ye yayılarak milyonları kapsayan bu süreçte işçi sınıfı birlik ve dayanışma içerisinde mücadeleyi örgütlemek için güçlü bir adım attı. Böylece Türkiye işçi sınıfı tarihine önemli bir deneyim daha eklendi. Üstelik bu deneyim kolektif ve ortak bir iradenin oluşmasına da hizmet etti.

1 Mayıs sürecinde dile getirilen talepler halen can yakıcı ve güncel. 1 Mayıs bu taleplerin nasıl gerçekleşebileceğine güçlü bir yanıt verdi. 2020 1 Mayıs’ının açtığı yoldan, mücadeleyi yenilemenin ve daha ilerisini örmek için harekete geçmenin zamanı şimdi.