05 Mayıs 2020 10:29

İngiltere’de son durum: Her şey sermayenin çarkları paslanmasın diye!

İngiltere’de hükümet önümüzdeki haftalarda ekonominin yeniden canlandırılmasını hedefliyor.

Boris Johnson | Fotoğraf: EPA / Neil Hall

DÜNYA

Paylaş

Cihan Korel TOPAL
Londra

İngiltere, yeni haftaya kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılması tartışmalarıyla başladı. Hükümet tarafından yapılan sermayeye dönük planlar, önümüzdeki haftalarda ekonominin yeniden canlandırılmasını hedefliyor. Sağlık sistemindeki yetersizliğin zirve yaptığı ve koronavirüsten dolayı dünyadaki en çok ölüm sayısının ABD ve İtalya’dan sonra üçüncü ülke olduğu İngiltere’de planlanan ne?

Öncelikle birkaç haftadaki gelişmelere iyi bakmak gerekiyor. Birkaç haftadır, Birleşik Krallık hükümeti tarafından sermaye kesimlerine, resmi olmasa da masa altından “İşe dönün” çağrısı yapılıyordu. Sermayenin de bu konuda hükümete baskı uyguladığı biliniyordu. Salgın patlak verdiğinde “sürü bağışıklığı” uygulanacağını söyleyen ama bilim kurulunun “bu uygulama korkunç bir felaket doğrurur” raporunun açığa çıkmasıyla beraber gelen tepkilere karşı vazgeçmek zorunda kalan, daha sonra kendisi de koronavirüse yakalanan ve geçen hafta başında tekrar mesaiye başlayan Başbakan Boris Johnson, “yeni bir normali konuşmak” ve “Birleşik Krallık’ı yeniden hareketlendirmek” için geri geldiğini söylüyordu.

Boris Johnson, Pazartesi günü Başbakanlık ofisi önünde, uzun bir aradan sonra yaptığı konuşmada, ekonomiyi tekrar rayına oturtmak için “motorları ateşleme zamanıdır” dedi. O zamana kadarki bilinen ve hastanelerde gerçekleşen ölüm sayısı 21 bin 92 idi.

Hükümet, geçen haftaya kadar sadece hastane ölümlerini içeren rakamları açıklıyordu. Hastaneler dışında, özellikle kişisel koruyucu ekipman krizinin fazlasıyla yaşandığı bakımevlerinde ölen insanlar bu raporlara yansımıyordu. Bir aydan fazladır gazeteler, bakımevlerinde ölü ve vaka sayılarının bilinenden çok daha fazla olduğunu, bunların bir kısmının açıklandığını, özellikle kişisel koruyucu ekipman eksikliği nedeniyle 400 binden fazla kişinin yaşadığı bu bakımevlerinin yarısında virüsün aktif olduğu belirtiyordu.

Hem basından hem de kamuoyundan gelen baskılara dayanamayan hükümet, hastane dışındaki yerleri de kapsayan ölüm ve vaka sayılarını Çarşamba günü açıklamak zorunda kaldı. Üç gün içinde, büyük bir sıçramayla ölü sayısı 21 bin 92’den 26 bin 907’e yükseldi.

Ama hükümet, daha büyük bir sorunu masasına koymuştu: Ekonomi. Salgın krizi, artık yeni bir aşamaya geçmişken, ada ülkesinde muhafazakar hükümet bakanları tarafından normale dönmek için çalışmalar başlatılmıştı bile!

Kabine Ofisi Bakanı Michael Gove ve iş dünyasından sorumlu bakan Alok Sharma öncülüğünde hazırlanan yedi maddelik kılavuz belge, sermayenin istediği gibi, “Ölen ölsün, kalanlarla devam etmek lazım” görüşünü pekiştirir nitelikte.

7 Mayıs’ta dolacak olan ikinci kısıtlama süresinin ardından, hükümetin “yol haritasını” çizecek bu kılavuz belgenin önümüzdeki Pazar günü açıklanması bekleniyor. Halihazırda basına sızan bu kılavuzda, ofislerden perakendeye, toplu taşımadan havaalanlarına, inşaattan gıda sektörüne bir çok yere göre farklı önlemleri içeriyor. Bunun yanında kademeli vardiya sürelerinin kullanılması ve mümkün olduğunca evden çalışmanın sürdürülmesi, kılavuzun teması olarak işleniyor.

Koronavirüs ölümlerinde herhangi bir denge söz konusu değilken ve hükümet on günlerdir planladığı “100 bin test” hedefine geçtiğimiz cuma ulaşabilmişken Boris Johnson “hastalığın zirvesindeyiz” diyordu ve Britanya halkına tek önerebileceği şey “maske takın”dan ibaretti!

Geçtiğimiz çarşamba günü Daily Mail gazetesi, yürüttüğü bir kampanya ile sağlık emekçileri için tutarı bir milyon sterlin olan 155 bin kişisel koruyucu ekipman satın alındığı haberini manşetine taşımıştı. Bu haber bize inanılmaz bir gerçeği gösteriyordu. Britanya’da günlük kullanılan kişisel koruyucu ekipman sayısının 155 bin olduğu bilgisini ek olarak söylemek gerek- bir günlük kişisel koruyucu ekipman maliyeti 1 milyon sterlin imiş!

Yani, sermaye için toplamda 350 milyar sterlin destek açıklayan hükümet, yaklaşık iki aydır kriz içinde krize dönüşen kişisel ekipman eksikliği için günlük 1 milyon sterlin ayıramıyor!

Ülkede kişisel koruyucu ekipman eksikliği halen sürüyor. Bakımevlerinden korkunç haberleri gazeteler her gün manşetlerinden işliyor. Anlaşılan o ki hükümet, kısıtlamaların hafifiletilmesi için alacağı önlemlerin halk sağlığıyla uzaktan yakından alakalı olmadığı anlaşılıyor. En başta dillendirdikleri “sürü bağışıklığı” metodu, sabırlı bir bekleyişin sonunda ve “kısıtlamaların hafifletilmesi” adıyla uygulamaya konulacak. Her şey sermayenin çarkları paslanmasın diye!