Dolar 7,26 TL'ye ulaşarak tarihi rekorunu tazeledi (7 Mayıs 2020)
Tarihi rekorunu tazeleyen dolar gün içerisinde 7,26 TL'ye kadar çıktı.
Fotoğraf: Metin Aktaş/AA
Koronavirüs pandemisiyle derinleşen ekonomik krize, BDDK’ye verilen yeni yetkiler ve fon için adres görülen ABD Merkez Bankasının üst düzey bir yetkilisinin Türkiye ile swap anlaşması yapılmayacağı sinyali vermesi eklenince, dolar tarihi rekor kırdı. 7,26 seviyesini gören dolar, 2018 yılı ağustos ayında 7,24 seviyesine kadar çıkmıştı.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın sermayedarlarla gerçekleştirdiği görüşme de işe yaramadı. Albayrak, Türkiye’nin serbest piyasa prensiplerinden sapmayacağını söylemiş ve rezervlerin sağlam olduğunu savunmuştu.
Sabah erken işlemlerde dolar 7,22, avro 7.79, sterlin ise 8,92 liradan işlem gördü. Kısa sürede prim yapan dolar saat 14.00’de 7,26 seviyesini gördü. Avro 7,84, sterlin ise 8,99 liraya yükseldi.
Altın fiyatları da rekor kırdı. Gram altın 395, çeyrek altın ise 648 liradan satıldı.
AA’YA GÖRE DÜŞMAN LONDRALI FİNANS KURULUŞLARI
AA, dolardaki yükselişi Londra merkezli bazı finansal kuruluşların manipülatif ataklarına bağladı. AA’da yer alan iddiaya göre Türk lirasının değer kaybetmesine oynayan Londra merkezli bazı finansal kuruluşlar, ellerinde olmayan TL ile hızlı bir şekilde ve yüksek miktarda döviz almaya kalktı.
Haberde Türk bankalarına olan TL yükümlülüklerini yerine getiremeyen finansal kuruluşların, Merkez Bankasının EFT sisteminin kapanış saatini uzatmasına rağmen temerrüde düştükleri iddia edildi.
MERKEZİN DÖVİZ REZERVİ 1.2 MİLYAR DOLAR DAHA ERİDİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervleri geçen hafta 204 milyon dolar azalarak 86 milyar 243 milyon dolara geriledi. Merkez Bankasının döviz rezervi ise bir haftada 1.2 milyar dolar azaldı.
TCMB tarafından Haftalık Para ve Banka İstatistikleri yayımlandı. Buna göre, 30 Nisan'da Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, 1 milyar 204 milyon dolar azalışla 51 milyar 457 milyon dolara indi. Brüt döviz rezervleri, 24 Nisan'da 52 milyar 661 milyon dolar seviyesindeydi.
Söz konusu dönemde altın rezervleri, 1 milyar dolar artarak 33 milyar 786 milyon dolardan 34 milyar 786 milyon dolara yükseldi. Böylece Merkez Bankasının toplam rezervleri, geçen hafta bir önceki haftaya kıyasla 204 milyon dolar azalışla 86 milyar 447 milyon dolardan 86 milyar 243 milyon dolara düştü.
"EKONOMİ KÖTÜ" DEMEK YASAK
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna, piyasa üzerinde yeni yetkiler tanındı. Düzenleme, döviz kuru fiyatı üzerinde belirtilen görüşlere ilişkin de maddeler içeriyor.
Döviz kurunun rekor kırması üzerine Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) eliyle yeni bir adım atıldı. Bankacılık Kanunu’na şubat ayında eklenen “Finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler”le ilgili maddenin ardından dün Resmi Gazete’de konuyla ilgili bir yönetmelik yayımlandı.
Düzenleme döviz kuru fiyatı üzerinde belirtilen görüşlere ilişkin de kapsamlı maddeler içeriyor. Düzenlemeye aykırı davranışlarda bulunanlara bir önceki yıl sonu finansal tablolarında yer alan faiz, kâr payı gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirleri toplamının yüzde beşine kadar para cezası uygulanacak.
GÖRÜŞ BİLDİRMENİN ADI MANİPÜLASYON OLDU
BDDK’ye, finansal piyasalarda manipülasyon, yanıltıcı işlem ve uygulamaların belirlenmesine yönelik yetki veriyor. Yönetmelikte yer alan 11 maddeden birkaçı ise şöyle sıralandı:
- Bir finansal aracın arzına, talebine veya döviz kuru ve faiz dahil fiyatına ilişkin yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandıran ya da uyandırabilecek olan ya da bu fiyatın anormal veya yapay düzeyde tutulmasını sağlayan ya da sağlayabilecek olan yanlış veya yanıltıcı bilgi veya söylentileri, internet dahil herhangi bir kitle iletişim aracı yoluyla ya da başka bir yolla yaymak.
- Öncesinde pozisyon alınmış bir finansal araç hakkında, alınan pozisyonla ilgili çıkar çatışmasının kamuoyundan gizlenmesi suretiyle, internet veya diğer kitle iletişim araçları yoluyla görüş bildirerek söz konusu finansal aracın, faiz oranı ve döviz kuru dahil, fiyatı üzerinde etkide bulunmak veya bulunmaya çalışmak.
- Yanlış veya yanıltıcı olduğunu bildiği ya da bilmesi gerektiği halde, bir referans değer hakkında yanlış veya yanıltıcı bilgiler iletmek, yanlış veya yanıltıcı girdiler sağlamak ya da bir referans değerin hesaplanmasını manipüle edici herhangi bir davranışta bulunmak.
- Finansal piyasaların açılış ve kapanışlarında, faiz ve döviz kuru dahil bir finansal aracın açılış veya kapanış fiyatlarını etkileyen veya etkileyebilecek alım veya satım işlemleri gerçekleştirerek bu açılış ya da kapanış fiyatlarına göre pozisyon alan yatırımcıların yanlış yönlendirilmesini sağlamak.
- Tasarruf sahiplerini gerçeğe aykırı veya yanıltıcı şekilde yönlendirmek.
- Finansal sisteme güveni zedeleyerek sistemik riske neden olabilecek şekilde bilgi ve söylentiler yaymak.
Öte yandan BDDK kaynakları "Türk bankalarına TL yükümlülüklerini vadesinde yerine getirmeyen BNP Paribas SA, Citibank NA, UBS AG'ye işlem yasağı getirildi" açıklamasında bulundu.
EKONOMİSTLERDEN TEPKİ
BDDK’ye verilen yetkilere ekonomistler tepki gösterdi. Prof. Dr. Nesrin Nas, “BDDK’ye tanınan bu yetkilere göre biz iktisatçılar sadece ‘bilmiyorum’ diyebiliriz. Ya da, ‘Her ne kadar rakamlar böyleyse de, siz bakmayın rakamlara, CDS’ye falan, aslında ekonomimiz çok iyi’ diyebiliriz” ifadelerini kullanırken, Prof. Dr. Yalçın Karatepe, “Öyle bir tanımlama yapmışlar ki döviz, faiz vb. konularda söylenen ve hoşlarına gitmeyen görüşleri bu madde kapsamına alabilirler” ifadelerini kullandı.
FED’DEN SWAP SİNYALİ OLUMSUZ
Fed’in bölge başkanlarından Thomas Barkin, dün, Türkiye ile swap anlaşması yapılıp yapılmayacağı sorusuna “Swap hattı anlaşmalarının ABD ile karşılıklı güven ilişkisine ve en yüksek kredi standartlarına sahip olan ülkelerle yapıldığı” yanıtını verdi.
S&P KREDİ NOTUNU TEYİT ETTİ
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global, Türkiye’nin yabancı ve yerel para cinsinden kredi notlarını B+ ve BB- olarak teyit etti ve görünümü ‘durağan’ olarak belirtti. S&P, Türk ekonomisinin bu yıl yüzde 3.1 daralmasını ve 2021’de yüzde 4.2 büyümesini öngörüyor. (EKONOMİ SERVİSİ)
