İşsizlik, salgının henüz başlamadığı şubat ayında yüzde 13,6 olarak gerçekleşti

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye genelinde işsizlik oranı, koronavirüs salgını öncesi ayları kapsayan şubat döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre 1.1 puanlık azalarak yüzde 13.6’ya geriledi. TÜİK verilerine göre ülkede geniş tanımlı işsiz sayısı 9 milyon 39 bin kişiye yükselerek rekora imza attı.

TÜİK verilerine göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Şubat döneminde, krizin sürdüğü geçen yılın aynı dönemine göre 502 bin kişi azalarak 4 milyon 228 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 1,1 puanlık azalış ile yüzde 13,6 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı ise 1,5 puanlık azalış ile yüzde 15,4 oldu.

İSTİHDAM EDİLENLERİN SAYISI DÜŞTÜ

İstihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Şubat döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 602 bin kişi azalarak 26 milyon 753 bin kişi, istihdam oranı ise 1,7 puanlık azalış ile yüzde 43,1 oldu.

Bu dönemde, istihdam edilenlerin sayısı tarım sektöründe 530 bin, inşaat sektöründe 93 bin, hizmet sektöründe 183 bin kişi azalırken, sanayi sektöründe ise 205 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin yüzde 15,5'i tarım, yüzde 20,9'u sanayi, yüzde 5,2'si inşaat, yüzde 58,3'ü ise hizmet sektöründe yer aldı.

İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI DÜŞTÜ

İşgücü 2020 yılı Şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 102 bin kişi azalarak 30 milyon 982 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 2,6 puanlık azalış ile yüzde 49,9 olarak gerçekleşti.

KAYIT DIŞI ÇALIŞANLARIN ORANI YÜZDE 30 OLDU

Şubat 2020 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların toplam çalışanlar içindeki payını gösteren kayıt dışı çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 3,5 puan azalarak yüzde 30,0 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 2,6 puan azalarak yüzde 20,2 oldu.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nın derlediği verilere göre, 2020 yılı I. döneminde toplam kamu istihdamı 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 4,0 oranında artarak 4 milyon 699 bin kişi oldu.

15-64 yaş grubunda işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,1 puan azalışla yüzde 13,9, tarım dışı işsizlik oranı ise 1,4 puanlık azalışla yüzde 15,5 oldu. Bu yaş grubunda istihdam oranı 1,7 puanlık azalışla yüzde 47,6; işgücüne katılma oranı ise 2,6 puanlık azalışla yüzde 55,4 oldu.

KAYIP GENÇLERİN SAYISI ARTTI

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,7 puan azalışla yüzde 24,4, istihdam oranı ise 2,5 puan azalarak yüzde 29,5 oldu. Aynı dönemde işgücüne katılma oranı 4,2 puanlık azalışla yüzde 39,1 seviyesinde gerçekleşti. Ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,9 puanlık artışla yüzde 26,7 seviyesinde gerçekleşti.

MEVSİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ İŞSİZLİK YÜZDE 12,7

Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki döneme göre değişim göstermeyerek yüzde 12,7 oldu. İşsiz sayısı bir önceki döneme göre 67 bin kişi azalarak 3 milyon 996 bin kişi olarak gerçekleşti.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı bir önceki döneme göre 0,9 puan azalarak yüzde 44,3 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 495 bin kişi azalarak 27 milyon 509 bin kişi olarak tahmin edildi.

Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 1 puan azalarak yüzde 50,7 oldu. İşgücüne katılan sayısı 562 bin kişi azalarak 31 milyon 505 bin kişi olarak tahmin edildi.

Ekonomik faaliyete göre, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam, tarım sektöründe 218 bin kişi, sanayi sektöründe 56 bin kişi, inşaat sektöründe 28 bin kişi, hizmet sektöründe 194 bin kişi azaldı.

DİSK-AR: 7-8 MİLYON KİŞİ İŞİNİ KAYBEDECEK

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 11 Mayıs 2020 günü açıkladığı şubat 2020 dönemi hanehalkı işgücü araştırması (HİA) ile İŞKUR tarafından 8 Mayıs 2020’de açıklanan iş gücü verilerini değerlendirdi.

DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre Kovid-19’un ilk aylardaki etkisinin (mart-nisan-mayıs) 7 ile 8 milyon istihdam ve iş kaybı olacağı yönünde oldu. Böylece Kovid-19’un ilk dönemlerinde dar tanımlı iş ve istihdam kaybının 12 milyona, geniş tanımlı işsizliğin 15-16 milyon civarına ulaşabileceğini tahmin edildi.

İŞSİZLİKLE MÜCADELE ÖNERİLERİ

DİSK-AR tarafından yapılan işsizlikle mücadele önerilerinden birkaçı ise şöyle:

• İşten çıkarmalar Covid-19 süresince kesin olarak yasaklanmalı.
• İşsizlik sigortasından yararlanma koşulları ve ödenek miktarı iyileştirilmelidir.
• Covid-19 koşullarında işsizlik ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanmada ön koşul aranmamalıdır.
• İşsizlik Sigortası Fonu’nun amaç dışı kullanımına son verilmelidir.
• “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37.5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
• Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
• Uluslararası Çalışma Örgütünün (ILO) “İnsana yaraşır iş” yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
• Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
• Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimi işçi statüsüne geçirilmelidir.

766 BİN ÜNİVERSİTE MEZUNU İŞSİZ; 1,1 MİLYON ÜNİVERSİTELİ ÜMİDİNİ KAYBETTİ

Genç İşsizler Platformu tarafından yapılan değerlendirmede ise şu ifadeler yer aldı:

• İş gücü dışında bırakılan üniversite mezunu sayısı yalnızca 1 yılda 474 bin artarak rekor kırdı.
• 766 bin üniversite mezunu işsize ek olarak 1 milyon 168 bin üniversite mezunu iş bulma ümidini kaybetme, eğitime devam etme, ev işleriyle meşgul olma gibi nedenlerle iş gücünde dahi yer almamakta, işsiz sayılmayıp iktisaden atıl kalmaktadır.
• Yüksek üniversiteli işsizliğe ek olarak TÜİK sınıflandırması neticesinde rekor sayıda mezun, işsiz dahi sayılmamaktadır. Eğitime harcanan para, zaman ve emek iş gücü piyasasında karşılığını bulamamıştır.
• Üniversite mezunu 893 bin kadın yüksek eğitim düzeylerine rağmen iş aramamakta ve işsiz sayılmamaktadır.
• Uluslararası karşılaştırmalarda kullanılan 15-24 yaş arası işsizlik oranı ise yüzde 24.4 olup, bu yaştaki genç işsiz sayısı 1 milyon 110 bindir.
• Finansal istikrarsızlıkla başlayan ve nisan 2018’den itibaren etkisi belirginleşen ekonomik kriz sürecinde, 15-34 yaş grubu genç işsiz sayısı 623 bin kişi artmıştır.
• Nisan 2018’den itibaren etkisi belirginleşen ekonomik kriz sürecinde, 15-34 yaş grubu üniversiteli işsiz sayısı 132 bin kişi artmıştır.
• 15-34 yaş grubundaki işsizlerin yanı sıra 11 milyon 96 bin genç iş gücünün dahi içinde yer almamakta, yani işsiz sayılmamaktadır. Bu yaş grubundaki 24 milyon gençten yalnızca yüzde 43.7’si çalışmaktadır. Daha açık bir ifadeyle çalışan her genç, bir şekilde başka bir gencin ekonomik sorumluluğunu taşıyor gözükmektedir. (İstanbul/EVRENSEL)