2020 ilk çeyrek büyüme rakamları beklenenin altında oldu

Salgın nedeniyle durgunluğun etkilerinin tam olarak hissedilmediği 2020 yılının ilk çeyreğinde (Ocak-Şubat-Mart) Türkiye ekonomisi yüzde 4.5 büyüdü. Uzmanlar yüzde 5-6 arası bir büyüme bekliyordu. 

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, gayri safi yurtiçi hasılayı (GSYH) oluşturan faaliyetlerden diğer hizmetler yüzde 12.1, bilgi ve iletişim yüzde 10.7, sanayi yüzde 6.2, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmetler yüzde 4.6, hizmetler yüzde 3.4, tarım yüzde 3.0, gayrimenkul yüzde 2.4, mesleki, idari ve destek hizmetler yüzde 1.9 ve finans ve sigorta yüzde 1.6 artarken, inşaat sektörü yüzde 1.5 azaldı.

TÜİK verilerine göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.6 arttı. 

Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2020 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 4.2 arttı.

Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla tahmini, 2020 yılının birinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 16.2 artarak 1 trilyon 71 milyar 98 milyon TL oldu. 

GSYH'nin birinci çeyrek değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 176 milyar 146 milyon olarak gerçekleşti.

Devletin nihai tüketim harcamaları, 2020 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 6.2 arttı. 

Yerleşik hanehalklarının ve hanehalkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların (HHKOK) toplam nihai tüketim harcamaları yüzde 5.1 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 1.4 azaldı.

Mal ve hizmet ithalatı, 2020 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 22.1 arttı ihracatı ise yüzde 1.0 azaldı.

İşgücü ödemeleri, 2020 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 14.6, net işletme artığı/karma gelir yüzde 19.6 arttı.

İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın birinci çeyreğinde yüzde 39,0 iken bu oran 2020 yılında yüzde 38.6 oldu. 

Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 40.7'den yüzde 42.1'e yükseldi.

Türkiye ekonomisi 2019'un son çeyreğinde yüzde 6, geçen yılın genelinde yüzde 0.9 büyümüştü.

"2. ÇEYREKTE YÜZDE 20'YE YAKIN KÜÇÜLME KAÇINILMAZ"

Büyüme rakamını Twitter hesabından değerlendiren iktisatçı Mustafa Sönmez, "Beklediğimden düşük geldi; 1. Çeyrek büyüme; yüzde 6 yerine yüzde 4,5. Demek ki Pandemi ayı Mart’ta sert duruş oldu. 2. Çeyrekte yüzde 20'ye yakın küçülme kaçınılmaz" dedi. (EKONOMİ SERVİSİ)

May 29, 2020

AYKUT ERDOĞDU: BÜYÜYEN EKONOMİ DEĞİL, BORÇ VE İŞSİZLİK

CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, büyüme rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulundu.

Geçen yılın ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisinin 2018 yılının ilk çeyreğine göre yüzde 2,9 daraldığını, bu daralmanın bu yılın ilk çeyreğinde ekonomik değerin daha yüksek hızda büyümesine neden olduğunu ileri süren Erdoğdu, "Örneğin 2018'in ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisinin büyüklüğünü 100 kabul edersek, 2019'un ilk çeyreğinde bu büyüklük 97'ye gerilemişti. Bugün açıklanan yüzde 4,5'lik büyüme geçtiğimiz yıl 97 olarak varsaydığımız GSYH'nin 101,5'e çıkması anlamına geliyor." değerlendirmesini yaptı.

Kredi büyümesinin özel tüketimi artırırken devletin harcamalarını da artırdığını belirten Erdoğdu, net ihracatın ise büyümeyi aşağıya çekmeye devam ettiğini bildirdi.

Yılın ilk çeyreğinde ekonominin değil, baz etkisinin büyüdüğünü ileri süren Erdoğdu, şöyle devam etti:

"Baz etkisinin yanı sıra hem devlet hem özel tüketim artışının da etkisi büyük oldu. Bu dönemde kredi büyümesi özel tüketimi artırırken kamunun da harcamaları arttı. Özel tüketim yaklaşık yüzde 7'den yüzde 5'e yavaşlarken, bir önceki çeyrekte yüzde 2,7 artan kamu harcamalarının bu çeyrekte yüzde 6'ya yükseldiğini görmekteyiz. Böylece tüketim büyümeye 4 puan katkı sağlarken bunun 3 puanı özel tüketimden geldi. Kısacası büyüyen ekonomi değil. Devlet harcamaları, özel tüketim ve cari açık ile işsizlik büyüdü."

Cari denge tekrar açık vermeye ve genişlemeye başlarken net ihracatın büyümeyi aşağıya çekmeye devam ettiğini söyleyen Erdoğdu, "Son altı çeyrektir azalan ihracat 2020 yılının ilk çeyreğinde yüzde 1 daraldı. Böylece geçtiğimiz yılın son çeyreğinde büyümeyi 4,7 yüzde puan aşağıya çeken ihracat, bu çeyrekte 4,3 yüzde puan aşağıya çekti." ifadesini kullandı.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının mart ayının ortasından itibaren ekonomik faaliyetleri ciddi şekilde etkilediğini vurgulayan Erdoğdu, şunları kaydetti:

"Salgının ekonomideki etkisi çok büyük ama 2020'nin ilk çeyreğindeki etkilediği dönem ise çok kısa. Bunun etkileri önümüzdeki çeyrekte ortaya çıkacak. Zaten öncü göstergeler yılın ikinci çeyreğinde çok sert bir ekonomik daralmanın gelmekte olduğunu söylüyor. Özellikle nisan ve mayıs ayına ilişkin sanayi, ticaret ve dış ticaret rakamları bunun işaretlerini veriyor. Buna yükselecek olan işsizliği ve talepteki azalışı da eklemek gerekiyor."

OECD ülkelerinde GSYH 2009'dan bu yana en büyük düşüşte

Devlet borç stokunun GSYH'ye oranında rekor artış