Dersim'de endemik tür "Sarı Dağ Gülü" olduğu düşünülen bitki fotoğraflandı

Türkiye'ye ait endemik bir bitki türü olan Sarı Dağ Gülü (Adonis cyllenea varyete paryadrica) isimli bitki türünün Dersim'in Ovacık İlçesi Yalmanlar Köyü sahasından başlayarak Pülümür Sarıgül, Kocatepe, Karagöz bölgelerini takiben Hel Dağı boyunca Avcı Dağları'na kadar geniş bir bölge ile Aziz Abdal Dağını takiben Zel Dağı, Hengirvan yörelerinde de geniş bir habitat bulduğu tespit edildi. Fotoğrafçı Kemal Özer tarafından tespit edilen bu bitki türüne ilişkin Avukat Barış Yıldırım tarafından Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) Dersim Şube Müdürlüğüne başvuruda bulunuldu.

27 Mayıs 2020 tarihinde yazılı olarak yapılan başvuruda endemik olduğu düşünülen bitki türünün bulunduğu alanların sürü sahiplerine kiralandığı belirtilerek "Bu durum endemik bitki türlerinin yok olmasına sebebiyet verebilecektir" denildi.

150 YILDIR ARAZİDE GÖRÜLMEYEN ÇİÇEĞE 2017'DE GİRESUN'DA RASTLANMIŞTI

Endemik tür olan Sarı Dağ Gülü, bilimsel adıyla Adonis cyllenea varyete paryadrica (kan damlası, horoz gülü), Doğa Tarihçisi ve Yer Bilimcisi Piyotr A. Chikhachov tarafından 1867 yılında Giresun ili Şebinkarahisar ilçesinde ve kısmen de Gümüşhane ilinde tespit edildi. Makalelerde yayınlanarak Türkiye endemiği olarak literatürlere girdi. Sarı Dağ Gülü'nün izine 150 yıldır rastlanmamıştı. Bitkiye yıllar sonra ilk kez 2017'de Giresun'da rastlanmış ve bitki DKMP Genel Müdürlüğü yetkilileri tarafından televizyon kanallarında gösterilmişti.

Duruma ilişkin yazılı açıklama yapana Dersim Doğal Mirası Koruma Girişimi, bu bitki türünün 150 yıl önce neslinin tükendiğini ancak anılan bitki türünün Ulusal Biyolojik Çeşitlilik ve Envanter İzleme Projesi (UBENİS) çalışmaları kapsamında Giresun ilinde çok dar bir alanda tespit edilerek koruma altına alındığını 22 Mayıs Dünya Biyo Çeşitlilik Günü'nde duyurulduğunu belirtti.

İNSAN BASKISI KONTROL ALTINA ALINMALI

DKMP Dersim Şube Müdürlüğüne sunulan dilekçede özetle şu ifadelerin yer aldığı belirtildi; "Anılan fotoğrafların tarafımızca analiz edilmesi sonucu fotoğraftaki bitkinin Türkiye'ye endemik bir tür olan "Adonis cyllenea varyete paryadrica" isimli tür olabileceğinin kuvvetle muhtemel olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Belirtmekte fayda vardır ki, anılan bitki türünün resminin çekildiği Pülümür Yaylalarında Bern Sözleşmesine ve uluslararası doğa koruma sözleşmelerine göre  kesin koruma altında bulunan flora türleri bulunmasına karşın hukuka aykırı olarak Sarıgül, Kocatepe, Karagöz hattından başlayarak Hel Dağı güzergahını takiben Avcı Dağları'na kadar olan bölümler Mera Komisyonu tarafından sürü sahiplerine ihale ile kiralanmaktadır. Halihazırda da anılan yöreler sürü sahiplerine kiralanmıştır. Bu durum endemik bitki türlerinin yok olmasına sebebiyet verebilecektir. Bölgeye dönük insan baskısının kontrol altına alınması gerekmektedir..."

TÜRKİYE'YE ENDEMİK TÜR OLDUĞU BELİRTİLDİ

Başvuruyu yapan Dersim Doğal Mirası Koruma Girişimi sözcüsü Avukat Barış Yıldırım gazetemize yaptığı açıklamada 27 Mayıs 2020 tarihinde endemik olduğunu düşündükleri çiçek türünün tahlil edilerek DKMP envanterinde kayıtlı değilse envantere kaydedilmesi için DKMP Dersim Şube Müdürlüğüne yazılı başvuruda bulunduklarını hatırlatarak "Anılan çiçek türünü 30 Mayıs 2020 tarihinde habitat ortamlarında inceleyen Doç. Dr. Metin Armağan hoca medyaya yaptığı açıklama ile başvurumuza konu türün dilekçemizde belirttiğimiz "Adonis cyllenea varyete paryadrica" olarak bilinen Türkiye'ye endemik tür olduğunu belirtmiştir." dedi.

BAŞVURU YAPTIK CEVABINI BEKLİYORUZ

Endemik olduğu düşünülen bitkiyi fotoğraflayan doğa fotoğrafçısı Kemal Özer gazetemize yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"Özer şöyle dedi: Daha önceki yıllarda yaptığımız gezilerde Dersim’in bazı bölgelerinde bu çiçeği görmüştük. Ancak bu yıl 21 Mayıs günü yaptığımız video çekimleri ve fotoğraflarla Dersim Kültürel ve doğal Mirası Koruma Girişimi sözcüsü Av. Barış Yıldırım, bu görüntü ve fotoğrafları Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Metin Armağana’a gönderdi. Biz de girişim olarak 27 Mayıs günü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne bu bitkinin tescillenmesi için müracaatımızı yaptık. Daha sonra öğretim görevlisi Doç. Dr. Metin Armağan,  Dersim’e gelerek bizim gösterdiğimiz alanlara gidip araştırma yaptı ve çiçeği yerinde görmüş oldu. Bundan sonraki süreçte, bu çiçeğin tescillenme süreci için müdürlüğün cevabını bekleyeceğiz." (Dersim/EVRENSEL)

Depremde hayatını kaybedenler Dersim'de anıldı

Munzur Üniversitesi öğrencileri: Öğrencilerin yaşamlarından çalınanlar saraya harcanıyor

Munzur Festivali'ne çağrı: Doğa talanına karşı mücadele edeceğiz

Dersim’de Cumartesi Anneleri’ne destek açıklamasına polis müdahalesi: 6 gözaltı