Orhan Kemal’in Murtaza’sı nasıl bir bekçidir?
Tahir Şilkan, son günlerde tartışmalarda geçen Orhan Kemal'in "Bekçi Murtaza"sını yazdı.
Görsel: Orhan Kemal'in Murtaza kitabının kapağı
Tahir ŞİLKAN
Mahalle bekçiliği yasası Meclisten tartışmalarla geçti. Yasayı değerlendiren CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel, mahalle bekçilerine seslenerek “Orhan Kemal’in Murtaza’sındaki gibi bir bekçi olun, mahallenin bekçisi olun...” ifadelerini kullandı. Siyasi iktidar temsilcileri çıkıp, “Sayın CHP Sözcüsü Özel merak etmesin, biz de bekçilerimizin ‘Murtaza’ gibi bir bekçi olmalarını istiyoruz” dese, yeridir. Peki, Orhan Kemal’in Murtaza’sı nasıl bir bekçidir?
KÖLELİĞE BOYUN EĞMENİN BEKÇİSİDİR MURTAZA
Orhan Kemal’in edebiyatımıza armağan ettiği ölümsüz bir karakterdir Murtaza. Çalışma yaşamında patronun temsilciliğini yapan, ağır çalışma koşullarında yorgunluktan uykuya dalan küçük kızını fabrikada döverek ölümüne sebep olan, köleliğe boyun eğme ve kâr hırsının bekçisidir Murtaza. Görev sırasında gezdiği mahallede yoksul bir evin ışığını yanarken gördüğünde; “...Birtakım muzır vatandaşlar toplaşıp konuşmasınlar sakın muzır lakırdılar?” diye düşünüp; yoksul evlerinde geceleyin çalışarak geçim sağlamaya çalışan ayakkabı tamircisi emekçiyi azarlayıp; “Söndürün lambanızı ve yatın..” diyecek kadar vazife düşkünü ve kuralcı bir bekçidir. Zengin mahallesinde, hiç gereği yokken ilikli yakasını kontrol eden, onların bu apartman ve konakları, özel arabaları alınlarının teriyle aldığına inanan bir bekçidir. Zenginlere her şey haktır; onlar sabahlara kadar oturabilir, oyun oynar, kahkaha atabilirler, Murtaza’ya göre.
Murtaza’nın bu düşüncesi bize yabancı değil, hiç kuşkusuz. Turgut Özal, “Ben zenginleri severim...” demişti. Olağanüstü hal ilanını patronlar için, işçilerin grev, direniş yasaklaması için fırsat gören başbakanlarımız, siyasetçilerimiz olduğunu biliyoruz. Bizdeki hükümetlerin tümü, patronları, zenginleri seven iktidarlar olmuştur. Murtaza da, patronların, zenginlerin malını, mülkünü korumakla görevli bekçisidir.
CHP SÖZCÜSÜ OKUMADI YA DA YANLIŞ ANLADI
CHP Sözcüsü ya Murtaza’yı okumamıştır ya da yanlış anlamıştır, örnek gösterirken. Halkımızın, zenginleri koruyup yoksulların- emekçilerin tepesine binen “Murtaza” gibi bekçilere gereksinmesi yoktur. İşçilere, emekçilere Orhan Kemal romanlarından örnek gösterilecekse, “…Olma kula kul, öpme el ayak, kirlenmesin ağzın. Ya ver canını insan için, ya da etme kalabalık dünyamıza!” diyen ‘Bereketli Topraklar Üzerinde’nin Laz Kılıç Usta’sını, bütün insanları sevmesini, emekçilerin örgütlü mücadele vermesini savunan ‘Hanımın Çiftliği’ üçlemesinin Muhsin Usta’sını örnek gösterin.
İşçilerin; emekçilerin 1927 Demiryolu Grevi’nde, grevin kırılmaması için lokomotiflerin önüne yatan işçileri, 15-16 Haziran direnişinde yolu kesen panzerlerin önüne dikilen Cibali Tütün İşçisi Zehra gibi, son 60 yıllık işçi, emekçi direnişlerine, grevlere önderlik etmiş gerçek emekçiler var örnek alacağı.